کتابخانه تخصصی ادبیات

۱۹۹۳

۴۶۰

مزدک‌نامه (یادبود اولین سال درگذشت مهندس مزدک کیان‌فر)

پدیدآور: جمعی از نویسندگان به کوشش جمشید کیان‌فر، پروین استخری ناشر: پروین استخریتاریخ چاپ: ۱۳۸۷مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 1ـ 1816ـ 04ـ964ـ978 تعداد صفحات: ۶۴۸+۱۶

یادنامه‌ها مجموعه مقالات

خلاصه

این جلد از مزدک‌نامه دربرگیرندۀ 39 مقاله و نوشته در حوزه‌های مختلف علمی مثل خاورشناسی، مطبوعات، تاریخ، اسناد، ادبیات، اجتماعیات و ... است.

معرفی کتاب

در مقالۀ «زن در ادب پهلوانی» آمده است: سمت و سوی این جستار روی به بازگویی یافته‌ها و گفته‌های پژوهشگران و پیشگامان در فراخنای فرهنگ شاهنامه و به دنبال آن ادب پهلوانی ندارد. بی‌گمان پژوهش دربارۀ نقش و جایگاه زن در ادب پارسی و چهره‌ای که از او در این عرصه فراگیر فرهنگی نقش شده است، می‌تواند پرسش‌های فراوانی را در چگونگی زندگی انسانی و اجتماعی در گذر روزگاران در بر داشته باشد؛ چراکه ادب هر سرزمین آینه روشنی است که پندارها، منش‌ها و کردارهای مردم آن را در خود بازتاب می‌دهد و گاه می‌توان فشردۀ بسیاری از رویدادها و پدیده‌های همسان اجتماعی و فرهنگی را در یک ضرب‌المثل، یک بیت شعر، حکایتی کوتاه، قصیده یا غزلی یافت. بدین‌گونه می‌توان در برابر چنین آیینۀ گویایی نشست و به پایداری فراست و بینش در آن نگریست و پرده از انبوه ابهام‌ها و نگفته‌ها برداشت. به باور نگارنده حکیم فردوسی بسیار سربلندتر از فرهنگی که در آن می‌زیست، به جهان و انسان می‌نگریست و در پی آن نبود که در نامه نامور خویش، پندارهای آشفته و باورهای بی‌ریشه را تکرار کند. نگاه او به زن آنقدر زیبا و بلند است که اگر خود آفریننده بود، جز بدان گونه که گفته است او را نمی‌آفرید.

در مقالۀ «جلوه‌های مدارا در سخنان سعدی» آمده است: مدارا و تساهل از دیرباز از ثمرات و دست‌آوردهای تمدن مغرب‌زمین به شمار می‌آمده است؛ ولی دور از انصاف خواهد بود اگر سهم و نقش سایر تمدن‌ها و فرهنگ‌ها ـ به ویژه تأثیر انکارناپذیر فرهنگ پربار ایران‌زمین ـ در اشاعۀ مدارا و تحمل افکار مخالف و همزیستی مسالمت‌آمیز با اقوام و ادیان مختلف نادیده یا دست کم گرفته شود. نباید فراموش کرد که هم‌زمان با حاکمیت مطلق تاریک‌اندیشی و خشونت بر اروپا در قرون وسطی، بسیاری از فیلسوفان، اندیشمندان و سخنوران ایرانی در آثار خود با صراحت از آزادی اندیشه و ضرورت احترام به آراء و معتقدات دیگران دفاع کرده‌اند. آثار اکثریت قریب به اتفاق صوفیان و عارفان ایران‌زمین، بارزترین گواه این مدعاست. در این مقاله کوشش شده تجلی اندیشۀ مدارا و تساهل در نوشته‌های یکی از برجسته‌ترین متفکران و سخن‌سرایان پارسی سعدی شیرازی ردیابی و تحلیل می‌شود.

فهرست مطالب کتاب بدین قرار است:

سخن خواهان: جمشید کیان‌فر ـ پروین استخری

علوم قرآنی:

قِرائتِ «ترجَمه قرآن» و فَضیلتِ آن/ جویا جهانبخش

اجتماعیات:

نقش علوم انسانی در سازندگی اخلاق دانشجویی/ رضا مصطفوی سبزواری

داستان مشکل‌گشا (نقدی بر مبنای نظریـﮥ یونگ)/ نوشتـﮥ لیولین وون لی؛ ترجمـﮥ جلیل نوذری

تعامل نهاد روحانیت و نهاد وقف/ نزهت احمدی

پژوهشی در زندگانی خواجه نصیرالدین طوسی/ هانى نعمان فرحات؛ ترجمۀغلامرضا جمشیدنژاد اول

دم‌های حیاتی هندو به روایت واپسین شرح هیاکل النّور/ محمد کریمی زنجانی اصل

ادبیات:

خاقانی در اندوه مصایب/ محمد روشن