معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

در مقالۀ «تحلیل محتوایی و تطبیقی روزنامه‌های مشروطه‌خواه تهران و شهرستان‌ها» آمده است: یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های مشروطیت ایران، مطبوعات است. روزنامه‌های متعددی که هر کدام از نگاه خاص خویش به مسائل روز پرداخته‌اند. روزنامه‌های تهران به عنوان پایتخت، در مرکز حوادث مشروطه بودند، اما مطبوعات شهرستان‌ها نیز نه تنها در رخدادهای مکانی خویش دخیل بوده که بر تهران نیز تأثیر داشتند. نگاه مطبوعات تهرانی به مسائل تا حد زیادی سیاسی است، در حالی که روزنامه‌های شهرستانی بیشتر به مسائل اجتماعی و اقتصادی توجه دارند. در این مقاله به بررسی تحلیل محتوایی از روزنامه‌های مساوات، کوکب دری، خورشید، ندای اسلام و جهاد اکبر پرداخته شده و از آنجایی که هر روزنامه معرف نگاه سردبیر و صاحب امتیاز آن به موضوعات روز است، در بخش نخست به معرفی مختصری از سردبیران آنها پرداخته شده است. در بخش دوم نیز به تحلیل محتوایی روزنامه‌های یادشده پرداخته شده است.

در مقالۀ «گزارش‌های تاریخی و زبان‌شناسی دربارۀ برخی جایواژه‌های کرمان» آمده است: نامواره‌ها و سیر تحول آنها می‌تواند نمایانگر تحولات و حوادث تاریخی و اجتماعی سرزمین‌ها باشد. هر چند نبود آگاهی از دانش زبان‌شناسی موجب ارائۀ ریشه‌شناسی‌های نادرست و گاه عامیانه در این زمینه شده است، با این حال گسترش این دانش به ویژه در عصر حاضر، مایۀ کسب آگاهی‌های ارزشمند در شناسایی عالمانه و واقعی نام‌واژه‌ها شده است. در این مقاله نگاهی کوتاه از دریچۀ دانش زبان‌شناسی تاریخی بر پاره‌ای از این نام‌واژه‌ها افکنده شده است. در آغاز فهرستی از نام شهرها و دهکده‌های استان کرمان به ترتیب حروف الفبا ارائه شده و سپس شرح موجزی از برخی نام‌ها آورده شده است؛ مثل بم، بافت، بردسیر، پاریز، جیرفت، شهر بابک، گواشیر، میمند و ... .

الموت هینتزه در هدف از نگارش مقالۀ «اهمیت آیینی یسن هفت‌ها» می‌نویسد: هدف بررسی نقش هفت‌هاست در دو آیین مهم زرتشتی و تعیین اینکه تا چه میزان بخش‌های متأخر یسنا تحت تأثیر یا در واقع وابسته به بخش مرکزی آن است. نخست از جایگاه یسنای هیپتنگهائیتی (یسنای 72 فصل) و سپس از دو آیین دیگر زرتشتی مبتنی بر یسنا یعنی آیین‌های ویسپرد و وندیداد سخن خواهم گفت. خواهیم دید که هفت‌ها در کانون هر کدام از آیین‌های سه‌گانۀ زرتشتی جای دارد. به این نکته خواهم پرداخت که چگونه چنین جایگاهی می‌تواند نشان دهد که یسنای هپتنگهائیتی (هفت‌ها) متن کانونی آیین‌های مهم زرتشتی است.

فهرست مطالب کتاب به این قرار است:

سخن خواهان

سخن اول

کلیات:

دربارۀ نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه مارچانا، ونیز/ فرید قاسملو

متون تاریخی زرتشتیان به فارسی/ حمیدرضا دالوند

فلسفه:

«سهروردی و حکت اشراق»؛ آذرخش دیرپای/ محمدرضا راشد محصل

ماهیت و احکامش/ ترجمۀ علی اوجبی

تصوف در سرزمین شام/ غسان حمدان

دین:

اهمیت آیینی یسن هفت‌ها/ الموت هینتزه؛ ترجمۀ عباس آذرانداز

بررسی بازتاب حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» در متون عرفانی منثور فارسی/ الوند بهاری

علوم اجتماعی:

مثل‌ها و مثلواره‌های فارسی در نامه‌های عین القضات همدانی/ سلمان ساکت

آزادی و قانون در اندیشه میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی/ حامد عامری گلستانی

تحلیل محتوایی و تطبیقی روزنامه‌های مشروطه‌خواه تهران و شهرستان‌ها/ مریم شیپری

نقش اشعار و تصنیف‌های وطنی در مشروطه با نگاهی به آثار عارف/ ناهید زندی صادی

زبان‌شناسی:

کلابادی یا گل آبادی؟/ نصرالله پورجوادی

تأملی در نام و اشتهار ابوالقاسم کرگان/ اکبر راشدی نیا

گزارش‌های تاریخی و زبان‌شناسی دربارۀ برخی جایواژه‌های کرمان/ محمود جعفری دهقی

نوغان، نوقان؛ پژوهشی در باب پیشینه و ریشه در واژه فارسی/ محمدحسن ابریشمی

هنر:

شرح دو مجلس از نسخه خاوران‌نامه بریتانیا/ هلنا شین دشتگل

نگرشی بر تاریخ طغرا و طغرا کشی در سرزمینهای اسلامی/ مهدی افضلی

ریشه دستگاه‌های موسیقیایی در ترکستان شرقی/ دویا شیونگ؛ ترجمۀ محسن جعفری مذهب

هنرمندان خاموش؛ یادی از محمدابراهیم نقاش اصفهانی/ مجید غلامی جلیسه

شیوه‌های تراز سطرها در کتاب‌های چاپ سربی نیمه اول قرن 13 ق در ایران/ محمدجواد احمدی نیا

مقایسه تطبیقی نقش و نگارهای قالی دستباف با نقوش تزئینی سفالینه‌های اسلامی در جنوب و جنوب غربی خراسان رضوی/ محمدابراهیم زارعی، مهدی فلاح مهنه

جغرافیای تاریخی:

ارگان چهارمین شهر بزرگ پارس/ تورج پارسی

جغرافیای تاریخی دو ایالت ساسانی ماسبذان و مهر جانقذق و چگونگی فتح آنها به دست اعراب مسلمان/ مژگان اسماعیلی، حسین علی بیگی

کاروانسراهای خرم آباد/ سیدفرید قاسمی

ایالت فارس در قرون نخستین اسلامی/ یونس صادقی

انجدان و اسماعیلیه/ شهرزاد رضایی مقدم

نقد و بررسی:

سفرنامه‌نویسی ایرج افشار/ سیدعلی آل داود

تاریخ زندیه و قاجاریه در جنة الاخبار و نخبة الاخبار/ امین تریان

ایران‌شناسی:

ایران‌شناسان درگذشته، در 35 سال گذشته/ سیدمحمدحسین مرعشی

پاره‌های خوزستان‌پژوهی (3)/ جلیل نوذری