معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

«عشاق پاریس» ترجمۀ رمانی است فرانسوی که توسط سردار اسعد بختیاری از سرداران مشهور انقلاب مشروطه به فارسی ترجمه شده است. این کتاب در سال 1322 قمری یعنی دو سال قبل از انقلاب مشروطه ترجمه و منتشر شده است.

سردار اسعد علاقه وافری به مطالعه ترجمه و جمع‌آوری کتاب داشت و خود کتابخانۀ بسیار غنی از آثار ایران و جهان داشت. میزان ترجمه به‌جای‌مانده از او نشان از آن دارد که می‌توان او را از پیشگمان نهضت ترجمه داستان بلند در ایران دانست. او در مقدمۀ مترجم می‌نویسد: «چون صفحۀ اول کتاب عشاق پاریس پاره و مفقود شده بود، اسم مصنف را ندانستم و خیلی سعی کردم، شاید مؤلف را بدانم که بوده و از سایر تألیفاتش بهره‌مند شوم، افسوس که هنوز معلم آن را ندانسته‌ام». او این کتاب را بر بنیانی اخلاقی می‌پندارد و دربارۀ آن می‌نویسد: «این کتاب عادات و اخلاق اهل پاریس را مشروحاً بیان می‌کند. قبح افعال قبیحه را به نظر قاری جلوه می‌دهد و مکافات هر بدکرداری را به کنارش می‌نهد».

او در مقدمۀ کتاب ترجمۀ خودش را به محک آزمایش می‌گذارد و می‌نویسد: «اگرچه بنده در دانستن زبان فرانسه مسلط نیستم، ولی سعی داشتم که ترجمه از اصل چنان بشود که اگر زبان فرانسه‌دانی اصل را با ترجمه تطبیق کند، زحمت این بنده را بداند و بنای ترجمه‌ها را به آسان‌نویسی گذاشته که هر کسی به کمال سهولت بخواند».

نکتۀ مهمی که دربارۀ این ترجمه می‌توان به‌روشنی بیان کرد، این است که این متن بیش از آنکه نمونۀ یک ترجمه باشد، نمونۀ برگردانی از یک داستان یا رمان منتشرشدۀ این دوره است. آنچه سبب شده آن را برگردان نامید، این است که خود سردار اسعد در جاهایی از داستان اذعان می‌کند که متن را خلاصه کرده یا از ترجمۀ قسمتی از داستان صرف‌نظر کرده است. نکتۀ دیگر اینکه چرا سردار اسعد بختیاری یا دیگر مترجمان این دوره تصمیم می‌گیرند که یک داستان (رمان) ترجمه کنند؟

بنا به عقیده مصحح این کتاب، علت ترجمه این کتاب توسط سردار اسعد درک عمیق فاصله میان تمدن ایران و غرب بود و احتمالا او نیز همچون بسیاری از مترجمان اروپارفته دورانش این تفاوت را درک کرده و تلاش کرد با ترجمه آن را انتقال دهد.

این کتاب مقدمۀ مفصلی دربارۀ تاریخ ترجمه در ایران به قلم سعاد پیرا دارد که در آن به تحولات ترجمه در ایران دوره قاجار می‌پردازد. همچنین این کتاب نمونه خوبی برای فهم ادبیات قاجار و همچنین ورود برخی واژگان خارجی در فرهنگ ایرانی است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه/ سعاد پیرا

پیش‌گفتار/ عباسقلی صادقی

مقدمۀ مترجم/ علی‌قلی بختیاری (سردار اسعد)

عشاق پاریس/ الکساندر دوما