معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

رمان «مادام مونوسورو» از مجموعۀ سه‌گانۀ «پاسداران سلطنت» اثر الکساندر دومای پدر نویسندۀ بزرگ فرانسوی است. دومای پدر این اثر را به زبان فرانسه نوشت و در سال‌های 1845 و 1846 در قالب یک مجموعه شش‌جلدی در بروکسل منتشر کرد. موضوع رمان، دسیسه‌چینی مردی است که به گمان عشق دختری به نام دیانا دو میریدور، می‌کوشد با توسل به مانورهای متقلبانه و روش‌های غیراخلاقی او را به ازدواج خود درآورد و حال آنکه دختر رغبت و رضایتی به همسری او ندارد و دل در گرو مرد دیگری نهاده است. دیانا برای استیفای «حق انتخاب همسر» به مبارزه‌ای سخت علیه «ازدواج اجباری» و خلق یک تراژدی می‌پردازد.

حاج علیقلی‌خان بختیاری سردار اسعد (متولد ۱۲۳۶ و متوفی ۱۲۹۶ هجری شمسی) از رهبران جنبش مشروطه‌خواهی ایران است که از پیشگامان نهضت ترجمه ادبیات داستانی مدرن و پیشتازان آشنایی ایرانیان با شیوۀ تفکر و اخلاق اروپایی به شمار می‌رود. وی شصت سال پس از انتشار چاپ نخست این اثر، در سال 1285 شمسی ترجمۀ فارسی آن را برای چاپ به "مطبعۀ خورشید" از نخستین ناشران غیردولتی ایران در عصر مشروطه سپرد.

به این ترتیب کتاب «هانری سوم» (ترجمۀ رمان مادام مونوسورو) در 29 مهر 1285 هـ.ش با مقدمه‌ای بدون امضا احتمالاً به قلم ناظم‌الاسلام کرمانی ـ از نویسندگان عضو تحریریۀ مطبعۀ خورشید ـ نگاشته شده بود، روانۀ بازار شد.

از ویژگی‌های این ترجمه، تغییر عنوان کتاب از «مادام مونوسورو» به «هانری سوم» توسط سردار اسعد است که این اقدام او سبب شد تا برخی پژوهشگران در انتساب کتاب به الکساندر دوما تردید کنند. دلیل این کار این است که احتمالاً سردار اسعد که به دقت متوجه پیامدهای فرهنگی ترجمۀ خود در ایران است، با نگاهی اخلاقی، عقد ازدواج حاصل از مانورهای متقلبانه و فریب‌کارانه را عقدی صحیح و نافذ نمی‌داند و از اطلاق نام «مادام مونوسورو» به «دیانا دو میریدور» پرهیز دارد؛ کما اینکه کنت دوباسی را «شهید راه عشق» می‌نامد.

ویژگی دیگر این ترجمه این است که سردار اسعد با درنظر گرفتن تنگناهای صنعت نوپای چاپ در ایران و نیز با نیم‌نگاهی به ذائقۀ مخاطب ایرانی، از برخی جزئیات داستان چشم‌پوشی کرده و با حسن سلیقه و دقت، داستان را به یک‌پنجم حجم اصلی کاسته و خلاصه نموده است.

در این چاپ تصحیح‌شده، هیچ تغییر و جابجایی در متن اصلی سربی سال 1285 هـ.ش ایجاد نشده و توضیحات مصحح در پاورقی آمده است. گاه به ضرورت توضیحاتی درون قلاب [] داخل متن افزوده شده که قابل تفکیک از متن اصلی است. نقطه‌گذاری متن، برابر عرف بنگاه‌های چاپ و نشر تنظیم شده است. همچنین معنی واژگان دشوار در واژه‌نامۀ انتهای کتاب آمده است.