معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

آنتون چخوف نویسندۀ نامدار روس که شهرتی جهانی دارد، در کشور ما نیز با ترجمه‌های فراوان آثارش نامی است پرآوازه. پیام غالب داستان‌هایش، دوستی، احترام به انسان و عشق به هم‌نوع است. او از شخصیت ممتاز و کم‌نظیر برخوردار بوده که در پیچ‌وخم زندگی و در بستری از ناملایمات و دشواری‌های خانوادگی و اجتماعی شکل گرفته، صیقل خورده است.

چخوف از همان سال‌های دبیرستان دست به کار نوشتن شد و تا واپسین دم زندگی کوتاهش پیگیر و خستگی‌ناپذیر قلم زد و مجموعه‌ای ارزشمند و ماندگار از خود بر جای گذاشت. او در آثارش چهره‌هایی پرشمار از اشخاص زمانۀ خود را هنرمندانه تصویر کرد.

از تحریر نوشته‌های چخوف بیش از یک قرن می‌گذرد، با این وجود آثارش غبار کهنگی به خود نگرفته و هنوز در سراسر جهان داستان‌هایش را همچنان می‌خوانند و با اشتیاق به تماشای نمایشنامه‌هایش می‌روند. شخصیت‌هایی که او به توصیف آنها می‌پردازد، تخیلی نیستند، بلکه متعلق به زمانۀ خویش‌اند و همانندی‌های بسیار با انسان‌های روزگار ما دارند.

چخوف طنزنویسی چیره‌دست و کم‌نظیر است و در نوشته‌های خود، کارمندان بزدل و درون‌مایه را که همۀ استعدادها و بن‌مایه‌های انسانی خود را فدای شغل حقیر و «آب‌باریکه» ارتزاق‌شان می‌کنند، به ریشخند می‌گیرد و با وجود سانسور، حاکمان وقت، صاحبان مقام و مناصب دولتی و زورمداران را از نیش قلم و کنایه‌های خود بی‌نصیب نمی‌گذارد.

او به روشنفکران بی‌عمل و پرمدعا می‌تازد و به آنان گوشزد می‌کند که کتاب‌‌خواندن و داشتن مدرک دانشگاهی نباید آنان را از مردم کوی و برزن جدا کند و به خلوت ذهن خود فرو برد.

چخوف با گذر زمان تجربیات تازه می‌اندوزد و آثاری امیدوارکننده چون «باغ آلبالو»، «عروس» و ... را خلق می‌کند و به خوانندگان آثارش و هنرمندان هم‌روزگارش امید می‌دهد که در شرایط سخت نیز می‌توان پایدار بود و با استواری ارزش‌های انسانی خود را حفظ کرد و به قله‌های بلند زندگی نظر دوخت.

یرمیلوف نویسندۀ کتاب، در مواردی آثار چخوف را در چارچوب ایدئولوژی حاکم پس از انقلاب محک می‌زند و از بی‌توجهی چخوف به جریان‌های سیاسی زمانه شکوه می‌کند. جزم‌اندیشی و نگاه کلیشه‌ای در منطق آثار ماندگار هنری که ریشه در واقعیت‌های پُرغنای زندگی و ژرفای تمایلات انسانی دارد، نمی‌گنجد. شاید راز جاودانگی و ماندگاری آثار چخوف را در مضامین برگرفته از بطن زندگی به دور از تنش‌ها و جزرومَدهای گذرای سیاسی و حزبی روز بتوان شمرد.

این کتاب در زمان حکومت سخت‌گیرانه استالین به چاپ رسیده است. نویسنده بادقت و وسواس، همۀ شخصیت‌های آثار چخوف را زیر ذره‌بین برده و با روشی تحلیلی و نگاهی منتقدانه به واکاوی و شرح آنان پرداخته است. یرمیلوف برای درک بهتر تحلیل‌ها، خلاصۀ بسیاری از داستان‌ها و نمایشنامه‌ها را بازگو کرده و حتی نشانۀ برخی از شخصیت‌های واقعی آثار چخوف را، که او با تغییر نامشان وارد داستان‌ها کرده است، با ارائۀ شواهد ردیابی می‌کند.

این کتاب مانند آثار چخوف خواندنی و جذاب است؛ به‌ویژه در این کتاب که اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی روسیه نیز در طول حیات چخوف بررسی شده و یرمیلوف کوشیده است تا تأثیر و ردپای تحولات زمانه را در آثار او به‌وضوح بنمایاند.

فهرست مطالب کتاب:

سخن مترجم

فصل 1: دورۀ کودکی نداشتم

فصل 2: جرقۀ استعداد

فصل 3: خداحافظ، زندگی گذشته!

فصل 4: سرپرست خانواده

فصل 5: روزگار گذشته

فصل 6: پرواز سنجاقک‌ها

فصل 7: تولد یک نوآور و جوجه اردک زشت

فصل 8: طنزنویس

فصل 9: ارباب

فصل 10: دوستان و دشمنان

فصل 11: کار و استعداد

فصل 12: روزگار سخت

فصل 13: دشمن دوست‌نما

فصل 14: مرگ برادر

فصل 15: اصل حاکم

فصل 16: مسافرت طولانی

فصل 17: ملیخووو

فصل 18: اعتراض

فصل 19: ما در آستانۀ پیروزی هستیم

فصل 20: آنان که قهرمان نیستند

فصل 21: ادامۀ این وضع ممکن نیست

فصل 22: اعتقاد به پیشرفت از کودکی

فصل 23: مبارزه با شیطان

فصل 24: نیکبختی آینده

فصل 25: مرغ دریایی

فصل 26: آنچه که به انسان مربوط می‌شود باید

فصل 27: شکست نمایشنامۀ مرغ دریایی

فصل 28: ماجرای دریفوس

فصل 29: رویارویی با هنر تئاتر

فصل 30: یالتا

فصل 31: پیش از توفان

فصل 32: زندگی نوین، خوش آمدی!

فصل 33: سال 1904