اسطوره و اسطورهشناسی نزد ژرژ دومزیل
خلاصه
ژرژ دومزیل شخصیتی چندوجهی دارد و از نسل محققان بزرگ به شمار میآید. وی زبانشناس، اسطورهشناس و محقق ادیان و تمدنهاست، به ویژه ادیان و تمدنهای هندواروپایی.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
ژرژ دومزیل شخصیتی چندوجهی دارد و از نسل محققان بزرگ به شمار میآید. وی زبانشناس، اسطورهشناس و محقق ادیان و تمدنهاست، به ویژه ادیان و تمدنهای هندواروپایی. البته مهمترین ویژگی وی اسطورهشناسی وی است. او یکی از برجستهترین اسطورهشناسان قرن بیستم و به طور کلی تاریخ دانش اسطورهشناسی به شمار میآید که تأثیر عمیقی بر این دانش به ویژه بر اسطورهشناسی تطبیقی به جای گذارده است. نظریۀ کنشگرایانۀ وی به خصوص کنشهای سهگانه در جوامع هندواروپایی موجب دگرگونیهای بنیادین در عرصۀ این دانش شد. دومزیل با ارائۀ این نظریه دانش اسطورهشناسی را از فیلولوژی مستقل کرد و توانست این دانش را از بنبستهای نظری بزرگی که دچار شده بود خارج کند. این نظریه بر سهگانۀ کنشهای این جوامع یعنی شهریاری، سلحشوری و پیشهوری استوار شده است.
بخش اول این کتاب اختصاص یافته است به تبیین شخصیت علمی دومزیل و نحوۀ شکلگیری و خاستگاههای فکری او و از این راه زمینۀ لازم برای مطالعات آراء و نظریات و در نهایت نظریۀ مهم او در زمینۀ اسطورهشناسی را فراهم آورده است. بر این اساس در ادامه نخست توصیفی اجمالی از شخصیت علمی او مورد توجه قرار گرفته تا در پی آن به تفصیل به خاستگاههای آن و از این طریق هم به نحوۀ شکلگیری آن پرداخته شود.
در جهت فهم دقیق و درست اسطورهشناسی مدنظر ژرژ دومزیل لازم است ابتدا در اسطورهشناسی تطبیقی که خود بر اسطورهشناسی طبیعی مبتنی است دقیق شده و پس از آن به اسطورهشناسی کنشگرا که ابداع اوست پرداخته شود. این مهم در بخش دوم کتاب به آن پرداخته شده است. ابتدا در قسمتی مستقل به اسطورهشناسی تطبیقی پرداخته شده و سپس در قسمتی دیگر بر اسطورهشناسی کنشگرا دقیق شده است. در پایان این بخش چنین نتیجه گرفته شده است که: «دومزیل زمانی به زبانشناسی تاریخی (فیلولوژی) و در پی آن اسطورهشناسی علاقمند شد که پارادایم مسلط در زادگاه او ـ فرانسه ـ و یا حتی با اندکی اغماض کل قارۀ اروپا همانا پوزیتیویسم بود. این منظر فلسفی در اساس و اصول خود بر علم مبتنی است، البته علم در مفهوم تحصلی ـ تحققی آن. به دیگر سخن اینجا منظور از «درست» به مفهوم فلسفی آن همان است که به تجربه حاصل شده و در عمل تحقق آن به کمک علم ممکن باشد. گفتنی است که از این راه در دورۀ مدنظر، در زمینههای تخصصی دومزیل هم دیگر صحبت از علم زبانشناسی است و علم اسطورهشناسی و نه خود آنها». (ص 114)
در بخش سوم از روایتهای اسطورهای اقوام مختلف هندواروپایی در حکم نمونههای کاربردی مواردی برای مثال مطمح نظر قرار گرفته است: از روایتهای اسطورهای هندی: تری پورا، از روایتهای اسطورهای ایرانی: خونۀ خورشید، از روایتهای اسطورهای یونانی: قضاوت پارییس، از روایتهای اسطورهای لاتینی: چرخههای سلتی و از روایتهای اسطورهای ژرمنی: پسران مانوس.
فهرست مطالب کتاب:
پیشگفتار
بخش نخست: شخصیت علمی ژرژ دومزیل و شکلگیری آن
بخش دوم: اسطورهشناسی کنشگرای ژرژ دومزیل و شکلگیری آن
بخش سوم: نمونههای کاربردی
پربازدید ها بیشتر ...
ماهنامۀ شهر کتاب، سال دوم، مهر 1395، شمارۀ 12
جمعی از نویسندگان به سردبیری حسین فراستخواهدوازدهمین شماره مجله شهر کتاب منتشر شد.
نشر کتاب، و تمدن
عبدالحسین آذرنگدر این کتاب کوشش شده تا رابطۀ میان نشر کتاب و توسعۀ تمدن و فرهنگ مورد تتبع قرار گیرد و اثرگذاری و کا
منابع مشابه بیشتر ...
هومو نرانس: اسطوره ـ باستانشناسی روایت
اسماعیل گزگینموضوع اصلی این کتاب بیان اهمیت و ضرورت روایتپردازی در هستی و حیات انسان است و از این راه تبیین نوعی
قهرمان در تاریخ و اسطوره (درسگفتارها)
عباس مخبرهدف نویسنده در این کتاب بررسی خاستگاه، ماهیت و کارکرد قهرمان در اسطوره است؛ اما به دلیل گستردگی معنا