معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

نودوششمین شماره از ماهنامۀ سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تالش منتشر شد.

در این شماره از ماهنامۀ تالش افزون بر گفتگوهایی دربارۀ موسیقی تالش که با شکور شعبانی نی‌نواز برجستۀ تالشی و میکائیل رضایی ویلن‌نواز برجستۀ تالشی صورت گرفته، نوشتارهایی نیز دربارۀ زبان و فرهنگ تالش نیز دیده می‌شود.

یکی از این مقاله‌ها با عنوان «خویشاوندی البرز با زبان تالشی» است که نویسنده در این نوشتار به جستجوی واژه ـ نام ـ البرز در ظرفیت گسترده زبان تالشی پرداخته است. واژۀ «برز با برزَ» از واژه‌هایی است که بسیار در دیار تالش استفاده می‌شود و کمتر پیش می‌آید اسم منطقه یا ناحیه‌ای در این سرزمین آراسته به این واژه نباشد؛ برز خرم، ورزاکول، برزهو، برز چت و .... . نویسنده در پایان این نوشتار به این نتایج دست یافته است: «1. تعریف لغوی برز: الف) بر به معنی بیرون، ب) زَ به معنی زده یا زده است، جمعا به معنی بیرون زده، برآمده. 2. تعریف کلی برز: کوهی در حد و مرز دو یا چند محدوده (آبادی یا روخون و .... ) که در بیشتر موارد از کوه‌های پیرامون سرآمد و برجسته‌تر و در چهار جهت شیب‌دار و از شعاع دید خوبی نسبت به اطراف برخوردار بوده و قابلیت ساخت قلعه یا برج برای محافظت از قلعه را داشته باشد، برز نامیده می‌شود. 3. اَل؛ به معنی خیلی، بسیار، زیاد، بیش از پیش و فراوان. پس البرز؛ به معنی کوه‌های بیرون‌زده و برجسته زیاد و فراوان، برآمدگی‌های بیش از پیش و بسیار می‌باشد». (ص 16)

همچنین در یکی از نوشتارهای این شماره دربارۀ آیین بومی ـ مذهبی «عَلَم جوش» سخن گفته شده است. این آیین یکی از آیین‌های بومی ـ مذهبی تالشان آستارا است که از گذشته‌های دور تا زمان معاصر با شور و حرارت خاصی همه‌ساله در روزهای تاسوعا و عاشورا با شکوه هرچه تمام‌تر برگزار می‌شود. این رسم آیینی ک به بهترین و مهم‌ترین نماد ایان و محرم و عزاداری امام حسین (ع) بدل شده است، همچنان با اقبال عمومی روبرو بوده و آستارائیان در اجرای این آیین کهن و سنتی اصرار و تعصب ویژه‌ای دارند. این آیین تنها رسمی است که هنوز دو گروه تالشان، یعنی اهل تشیع و تسنن در اجرای گسترده و به بهترین وجه آن کوشا بوده و آن را رسمی بازمانده از دوران پیش از اسلام می‌دانند که توسط نیاکانشان بعد از اسلام نیز حفظ شده و احتمالاً بعد از تغییراتی جزئی در زمان صفویه رونق گرفته و به عنوان پرچم صفویان شناخته شده است.

فهرست مطالب این شماره:

یادداشت‌های سردبیر/ شهرام آزموده

پژوهشی دربارۀ آئیه علم جوش در آستارا/ آرمین حیدریان

روستای سیاهبیل گیل دولاب/ فرید امیری

خانه عکس و اسناد تالش

تأثیر محیط طبیعی بر زبان، فرهنگ و سنت تالشان/ علی ماسالی

ییلاق هرشون دشت تولارود/ فاطمه رحیمی تولارود

داستان ساز و روباه/ نورالله حبیبی ریک

با مرگ من نی‌نوازی در خانواده‌ام از بین می‌رود؛ گفتگو با شکور شعبانی نی‌نواز برجسته موسیقی تالش/ سیدمؤمن منفرد

ارزش موسیقی تالش بسیار بالاست؛ گفتگو با میکائیل رضایی ویلن‌نواز برجسته تالش/ سیدمؤمن منفرد

مختصری دربارۀ تاریخچه و جغرافیای تاریخی تالش دولاب/ خسرو نقره‌ای

یادداشت‌های یک زن تالش/ زلیخا صبا

جدول مقایسه تطبیقی واژه‌های تالشی و تاتی استان قزوین/ ضیا طرقدار

دست‌گیری رسمی نیکو در تالش/ اقبال بهاری

فروش منازل، شالیزارها و ....؛ تا کجا؟!/ حمید صداقت‌دوست

با شفارود چه کرده‌ایم؟/ مرحمت عزیزی پونل

روزی اگر، غریبه باشیم اینجا ....!/ شیرزاد عزیزی جوکندان

شنیده‌ایم که ....!

بازتاب ـ حاج سیدنهضت حسینی‌نژاد ـ / آرمین حیدریان

تالشی خبره

تفاوت لهجه‌های زبان تالشی و مشکلات پیش روی گویشوران!/ مبین قدرتی