معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

سومین پیش‌شماره ماهنامه فرهنگی، هنری درفش به مدیریت علیرضا افشاری منتشر شد. این ماهنامه در زمینۀ تاریخ و حوزه فرهنگی ایران، میراث فرهنگی، محیط زیست و زبان و ادب فارسی منتشر می‌شود.

در این شماره از «درفش» افزون بر سخن نخست، پانزده نوشتار آمده است که در بخش‌های نگاه ملی، ایران فرهنگی، تاریخ، ادب پارسی، زبان فارسی، زیست‌بوم و یادمان به رشتۀ تحریر درآمده‌اند.

از مقالاتی که در بخش «نگاه ملی» آمده، این مقاله است: «زبان ادبی ترکی؛ فرزند فرهنگ ایرانی». در ابتدای این مقاله می‌خوانیم: هنگامی که در بیان ویژگی نمودهای شایستۀ تمدن ایران سخن می‌گوییم که «پارسی آن است که زبان قومی خویش را خوب بشناسد و بتواند در کنار استفاده از زبان فارسی که مجرای اصلی ارتباط میان ایرانیان و گنجینۀ مفهومی تمدن ماست، بر خزانۀ معنایی اقوام ایرانی نیز بیفزاید و امکان انتقال این مجموعه به زبان‌های دیگر و تغذیه از داشته‌های آنها را نیز دارا باشد» شاید نمونه و مثالی بهتر از شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجستۀ روزگار فرمانروایی تیموریان، علی‌شیر بن غیاث‌الدین کیچکنه بخشی یا کیچیکنه بهادر ملقب به «نظام‌الدین» یا امیرعلیشیر نوایی (زادۀ 844 هـ.ق. در هرات ـ درگذشتۀ 906 هـ.ق) نیابیم. این سیاست‌مدار و فرهنگ‌مرد نامدار روزگار تیموری مردی نیکوصفت و دانشمند و شاعر بوده که از او اشعار بسیاری به دو زبان فارسی و ترکی جغتایی وجود دارد و به همین جهت مشهور به «ذواللسانین» بود. بررسی عملکرد امیر علیشیر را تنها به حوزه‌های سیاست و فرهنگ محدود نمی‌توان داشت؛ چراکه تکاپوهای وی در عرصه فعالیت‌های نیکوکارانه نیز بسیار چشمگیر بوده است. گواه اصلی در تأیید این مدعا فهرست بناهای پرشماری همچون مسجد، خانقاه، مدرسه، حمام، کتابخانه و .... است که امیر علیشیر در جهت رفاه حال مردمان بنیاد نهاده بود. او همچنین برجسته‌ترین پشتیبان فرهنگ در روزگار تیموریان بود و از این‌رو جمعی بزرگ و پرشمار از دانشمندان، هنرمندان، شاعران، نویسندگان و عارفان به گرد او فراز آمده بودند. از جمله مشهورترین اینان می‌توان از تاریخ‌نویسان نامدار میرخواند و خواندمیر، نقاش برجسته کمال‌الدین بهزاد، خوشنویس پرآوازه سلطانعلی مشهدی، دانشمندان مشهور واعظ کاشفی و الهی اردبیلی و همچنین شاعر و عارف بزرگ جامی یاد کرد. این پژوهش به پیوستگی زبان ادبی ترکی که امیر علیشیر از بنیادگذارانش است با فرهنگ ایرانی می‌پردازد».

فهرست مندرجات این شماره:

سخن نخست

نگاه ملی:

کورش آموزگار انسان/ محمدعلی دادخواه

گام نخست برای سربلندی ملی؛ کار گروهی خُرد/ احمد میدری

دیرینگی زبان فارسی/ محمد محمدی ملایری

زبان ادبی ترکی؛ فرزند فرهنگ ایرانی/ امیر نعمتی لیمائی

ایران فرهنگی:

واقعیت‌های جنگ قراباغ/ حسین احمدی

بافت قومی قفقاز/ احسان هوشمند

تاریخ:

فراخوانی برای بازنگری تاریخ یونان عصر هخامنشی/ شروین وکیلی

کنون پاسخ شنو، ای باختیانف!/ هما ارژنگی

ارمنیان در سیر انقلاب پس از مشروطیت ایران/ گارون سرکسیان

ادب پارسی:

گرایش انسانی در ادب فارسی/ علی دشتی

زبان فارسی:

کاستی‌ها و چالش‌های قانون «ممنوعیت به‌کارگیری اسامی و عناوین و اصطلاحات بیگانه»/ سالار سیف‌الدینی

ساختارمندی در واژه‌گزینی/ فرامرز بیگدلو

زیست‌بوم:

می‌توانیم؛ نگاهی به برخی پیروزی‌های محیط زیستی/ عباس محمدی

یادمان:

سرانجام سد سیوند چه شد؟/ علیرضا افشاری

بر بی‌نظیرترین خانۀ تاریخی تهران چه می‌گذرد؟/ شهرام زارع