معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

مطالب گردآمده در این کتاب که همۀ آنها مرتبط با منابع روسی است، می‌تواند در کار پژوهشگران و علاقمندان در دو حوزۀ زبان فارسی و ایران‌شناسی سودمند باشد. تمام این مقالات به استثنای یکی پیش از این در مجموعه‌ها و مجلات گوناگون منتشر شده‌اند و در این کتاب با اصلاحاتی بازچاپ شده‌اند.

در بخش نخست کتاب نه نوشتار در موضوع زبان فارسی آمده است. نخستین نوشتار به معرفی و نقد کتاب «فرهنگ‌نویسی برای زبان فارسی» نوشتۀ روبینچیک اختصاص یافته شده است. دومین نوشتار این بخش نیز معرفی کتاب «ترکیب‌های ثابت فعلی پرعضو در زبان فارسی» نوشتۀ آلکساندر آناتولیویچ ورتنیکوف است.

در زبان فارسی انگاره‌های نحوی‌ای وجود دارد که روابط میان اجزای آنها از دیدگاه روابط نحوی زنده‌ توجیه‌پذیر نیست. ساخت نحوی در این انگاره‌ها ثابت است، واژه‌های آزاد آنها متغیرند و معنای انگاره برخلاف واحدهای اصطلاحی، نه توسط مجموعۀ واژگان بلکه توسط طرح دستوری جمله شکل می‌گیرد. در سومین نوشتار بخش نخست برخی ساخت‌های نحوی قالب‌شده در زبان فارسی بررسی شده است. چهارمین نوشتار این بخش نیز دربارۀ فعل‌های کمکی در زبان دری (فارسی افغانستان) است.

پنجمین نوشتار بخش نخست معرفی کتاب «دستور زبان فارسی ادبی معاصر» نوشتۀ یوری آرونوویچ روبینچیک است. نوشتار ششم به نشانگرهای سخن در زبان فارسی اختصاص دارد. نشانگرهای سخن واژه‌ها و عبارت‌های خاصی هستند که با نشان‌دادن رابطۀ بخشی از سخن که خود در آغاز آن آمده‌اند، با بافت سخن پیرامون خود پیوستگی سخن را تأمین می‌کنند. هفتمین نوشتار نیز بررسی واژۀ روسی GRIVENKA و واژۀ فارسی گیروانکه/ گروانکه است. در هشتمین نوشتار کتاب «مقاله‌های پژوهشی در زبان‌ها و ادبیات ایران، افغانستان و تاجیکستان، شمارۀ نخست» معرفی و نقد شده است. آخرین نوشتار این بخش نیز نقدی است بر کتاب «ادبیات فارسی در سدۀ بیستم» نوشتۀ جهانگیر دری.

در بخش دوم نیز دوازده مقاله در حوزۀ ایران‌شناسی و ایران‌شناسان روسیه آورده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

* پیش‌گفتار

* بخش یکم: زبان فارسی

فرهنگ‌نویسی برای زبان فارسی

ترکیب‌های ثابت فعلی در زبان فارسی

برخی ساخت‌های نحوی قالبی‌شده در زبان فارسی/ الکساندر ورتنیکوف

فعل‌های کمکی در زبان دری (فارسی افغانستان)/ باریس آستروفسکی

دستور زبان فارسی ادبی معاصر

نشانگرهای سخن در زبان فارسی امروز/ یولیا پانووا

دربارۀ واژۀ روسی GRIVENKA و واژۀ فارسی گیروانکه/ گروانکه/ واسیلی ایوانوویچ آبایف

پژوهش‌هایی دربارۀ فقه‌اللغۀ ایرانی

جهانگیر درّی و ادبیات فارسی

* بخش دوم: پژوهش‌های ایران‌شناسی

اطلاعات تازه‌ای از زبان‌های رمزی (آرگو) در آسیای میانه/ یوسیف میخاییلوویچ آرانسکی

اسناد وقف از تاریخ ازبکستان/ اولگا چخوویچ

دربارۀ ترجمه‌های عربی خدای‌نامه/ بارون ویکتور روزن

آثار بازیافتۀ زبان خوارزمی در توپراق‌قلعه (ازبکستان)/ سرگی پاولوویچ تالستوف

دو روایت متفاوت از [ترجمۀ] تاریخ طبری تحریر بلعمی/ پیوتر آفاناسیویچ گریازنویچ، آلکساندر نیکالایویچ بولدیریف

تاریخچۀ ترجمۀ قرآن به روسی و مقایسۀ کوتاه ترجمه‌های موجود

انتظارات ایرانیان از ایران‌شناسی روسیه

ایران‌شناسی سرکوب‌شده در روسیۀ شوروی

ایران ساسانی نتیجۀ شصت‌سال پژوهش

مرزهای ناروشن در ایران‌شناسی روسیه

نشر یک شاهکار در مجلۀ وزارت امور خارجه

دیدار از مسکو، گروه زبان‌ها و ادبیات ایرانی دانشگاه مسکو و کتابخانۀ لنین پس از فروپاشی شوروی