کتابخانه تخصصی ادبیات

PDF

۲۰۲۲

۴۳۰

تا سر زلف عروسان سخن

پدیدآور: محمود دولت‌آبادی ناشر: چشمهتاریخ چاپ: ۱۳۹۴مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۲۵۰۰شابک: 9ـ499ـ229ـ600ـ978 تعداد صفحات: ۲۸۸

نثر کهن فارسی گزیده‌ها

خلاصه

این کتاب دربردارندۀ قطعه‌هایی از متون نثر کلاسیک فارسی عمدتاً بین قرن چهارم هجری شمسی تا دوازدهم است.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

نویسنده در مقدمۀ کتاب می‌نویسد: این به‌گزین سخن پارسی به چند انگیزه فراهم آمد در گذر سالیان: نخست توجه بیشتر به نثر ـ نوشتار؛ دیگر توجه به شیوۀ روایی گزیده‌ها. دو دیگر نگاهکی هر چند گذرا به پراکنده‌هایی از تاریخ ـ اسطوره. همچنان که به ما رسیده است از برکت پژوهش اهل دانش و تحقیق. استادانی که مدیون ایشانیم به اعتبار هموارکردن دشواری‌های کار پژوهش در یکصد سال هنوز جاری. پس دیگر انگیزۀ من در این فراهم، ادای دین است به یکایک آموزگارانی که کتب منبع این گزینه‌ها را ویراسته پیش روی ما نهاده‌اند. و دیگر اینکه مگر این دفتر را نشانی باشد وانهاده پیش نگاه جوانانی که چون به من می‌رسند، اشاره می‌کنند به ادبیات قدیم پارسی و با ایشان بگویم نشانه‌هایی از آن در این دفتر فراهم شده است.

در به‌گزینۀ نوروزنامه آمده است: «قلم را دانایان مشاطۀ ملک خوانده‌اند و سفیر دل، و سخن تا بی قلم بود چون جان بی‌کالبد بود و چون به قلم باز بسته شود با کالبد گردد و همیشه بماند و چون آتشی است که از سنگ و پولاد جهد و تا سوخته نیابد نگیرد و چراغ نشود که ازو روشنائی یابند .... و نخست کسی که دبیری بنهاد طهمورث بود ـ و مردم اگر چند با شرف [برتری] گفتارست، چون به شرف نوشتن دست نداد ناقص بود چون یک نیمه از مردم [آدم]، زیرا که فضیلت نوشتن است فضیلتی سخت و بزرگ که هیچ فضیلتی بدان نرسد، زیرا که وی‌ست که مردم را از مردمی به درجۀ فرشتگی رساند و دیو را از دیوی به مردمی رساند و دبیری آنست که مردم را از پایۀ دون به پایۀ بلند رساند، تا عالم و امام و فقیه و منشی خوانده شود و همچنان مردمان به فضیلت سخن از دیگر حیوانات جدا گردد و بریشان سالار شود. دین ایزد جل ذکره که به پای می‌بوَد، و مملکت که بر نظام گیرد؛ به قلم می‌گیرد ... ».

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

تاریخ طبری/ محمد بن جریر طبری

تفسیر طبری/ محمد بن جریر طبری

شاهنامۀ ابومنصوری/ ابومنصور معمری

تاریخ بلعمی/ ابوعلی محمد بن محمد بلعمی

تاریخ بخارا/ ابوبکر محمد بن جعفر نرشخی

تفسیر عتیق نیشابوری/ ابوبکر عتیق نیشابوری

تاریخ سیستان

سفرنامۀ ناصرخسرو/ ناصرخسرو قبادیانی

تاریخ بیهقی/ ابوالفضل بیهقی

قابوس‌نامه/ عنصر المعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار