معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

بیست‌ودومین شماره از فصلنامۀ ادبیات داستانی «برگ هنر» به‌تازگی با پروندۀ ویژه‌ای برای نجف دریابندری، ویژه تابستان ۹۸ منتشر شده است.

این‌شماره از «برگ هنر» ده بخش اصلی با عناوین «سرمقاله»، «ویژه‌نامه»، «شعر»، «نقد معرف»، «سوزن‌بان»، «داستان»، «نقد»، «نگاهی دیگر»، «رویداد» و «کتابخانه» دارد. سرآغاز مطالب این شماره «جناب مستطاب دریابندری از سیر تا پیاز» است که در جایگاه سرمقاله این شماره چاپ شده است.

قبل از آغاز ویژه‌نامۀ نجف دریابندری، نویسنده در یادداشتی کوتاه به درگذشت عبداله عطایی (1342 ـ 1398) پژوهشگر و منتقد ادبیات و موسیقی پرداخته است.

در بخش «ویژه‌نامه» پروندۀ مربوط به نجف دریابندری مترجم شناخته‌شده کشور آغاز می‌شود. دریابندری به مناسبت ترجمۀ آثار ادبی آمریکایی موفق به دریافت جایزۀ تورنتون وایلدر از دانشگاه کلمبیا شده است. او بیش از چهل سال است که در بازار کتاب ما حضور دارد و حالا دیگر در هر کتابخانه‌ای جا دارد. کارنامۀ او از ترجمۀ رمان و معرفی نویسندگانی مثل ای. ال دوکتروف و کازوئو ایشی‌گورو پیدا می‌شود تا ترجمۀ کتب فلسفی و طنزنویسی و البته کتاب آشپزی!. بله نجف دریابندری کتاب «مستطاب آشپزی» هم نوشته؛ یک کتاب درجۀ یک دربارۀ غذاها، تاریخچه‌شان، ارتباط‌شان با فرهنگ و ادبیات و البته دستور پخت‌شان.

در بخش ویژه‌نامۀ این شماره چهار نوشتار دربارۀ نثر و آثار دریابندری آمده است. اولین نوشتار دربارۀ کتاب آشپزی او با عنوان «مستطاب آشپزی» است. این کتاب را ـ که از معدود کتبی است که منحصراً و تمام و کمال به قلم خود اوست ـ می‌توان چون دایرةالمعارفی دانست که در آن از هر در و هر موضوعی بجا و شیرین، سخن به میان می‌آورد و آن را چون آینه‌ای دانست که از ورای آن، می‌توان در کنار دریابندری مترجم، آن دریابندری را نیز که در خانه و بین دوستان خود حضور دارد، شوخ و طناز و ذکی دید و شناخت.

احمد پوری در نوشتار خود به بررسی ترجمۀ دریابندری از کتاب «بازماندۀ روز» اثر کازوو ایشی‌گورو پرداخته است. در این اثر دریابندری افزون بر برگردان متن به زبان فارسی، یک گام فراتر برداشته و سعی در ترجمۀ لحن و سبک اثر کرده است.

دربارۀ نثر استوار و روشن دریابندری نیز غبرایی نوشتاری را در این شماره آورده است. به اعتقاد او «در ترجمه‌های استاد دریابندری آنچه جلب نظر می‌کند این است که عمده ترجمه‌های رمان متعلق به ادبیات آمریکاست و ترجمه‌ها رفته‌رفته (به‌ویژه در نیمۀ دوم عمر) پخته‌تر می‌شود، تا می‌رسد به ترجمۀ رشک‌برانگیز «هکلبری فین» از مارک تواین و به همان درجه، بلکه چند گام بلندتر از آن، «بازمانده روز» از کازوئو ایشی‌گورو». اسدالله امرایی نیز در نوشتار خود اشاره‌ای کوتاه به آثار و زندگی دریابندری کرده و از آشنایی خود با او سخن گفته است.

در نوشتار پایانی ویژه‌نامه نیز دربارۀ نثر نوین فارسی دریابندری سخن گفته شده است. علی عبداللهی در بخشی از این نوشتار آورده است: «اهمیت دریابندری درست در همین جایگاه روشن می‌شود. در جایگاه مترجمی که اطلاق صفت مترجم برای وی، گویی نمی‌تواند تمام ابعاد کارش را تعریف و آشکار کند و تا حد زیادی بی‌انصافی است در حقش. حتی نمی‌توان با صفت مؤلف صرف هم، تمام ویژگی‌های وی را نشان داد؛ چون مؤلفان زیادی در این سده در فرهنگ ما بوده‌اند که نتوانسته‌اند چنان تأثیری بر زمانۀ خود بگذارند یا عمق تأثیرشان با دریابندری قابل قیاس نیست».

در بخش «شعر» این شماره شعر چاووشی از مهدی اخوان ثالث درج شده و پس از آن، بخش «نقد معرف» قرار دارد که رضا خندان مهابادی در این شماره داستان کوتاه «حمام» نجف دریابندری را نقد و بررسی کرده است.

بررسی داستان کوتاه «هفت طبقه» نوشتۀ دینو بوتزاتی در بخش «سوزن‌بان» این شماره آورده شده است.

در بخش داستان کوتاه این شماره نیز شش داستان کوتاه به این ترتیب آورده شده است: «سرقت» از حسین مفید، «سرقبر پدر بزرگوار آقای رئیس» از مجید اژدری، «دستبندی با نگین‌های قرمز» اثر ساغر طباطبایی، «دو شمع روشن، در آن جاده خاکی» نوشته عباس خاکسار، «سیگار می‌کشی» نوشته شیرین بدرلو و «بی‌نام» از منوچهر زارع‌پور.

بخش «نقد» هم دربرگیرندۀ سه مقاله است. مقالۀ «وجدان واژگان در استعاره‌ احمد شاملو» نوشته فریبرز رئیس‌دانا، «بختیار علی و اندیشه انسان آزاد» از ابراهیم ابراهیمی و «لذت متن‌، خوابیدن با چشم‌های باز» از غلامرضا منجزی. در بخش «نگاهی دیگر» این مجله نیز به جنگ داخلی اسپانیا اشاره شده است. در دو بخش پایانی «رویداد»‌ و «کتابخانه» هم رویدادهای فرهنگی ـ هنری کشور و جهان و معرفی تعدادی از تازه‌های بازار نشر چاپ شده است.

فهرست مطالب این شماره:

* سرمقاله

جناب مستطاب دریابندری از سیر تا پیاز/ اقبال معتضدی

نجف دریابندری

* ویژه‌نامه

کتاب مستطاب یک زندگی/ منصوره تدینی

نجف دریابندری شیخ المترجمین/ احمد پوری

نثر استوار و روشن دریابندری/ مهدی غبرایی

تو که شه‌بندی دریای عشقی/ اسدالله امرایی

دریابندری و نثر نوین فارسی/ علی عبداللهی

* شعر: مهدی اخوان ثالث

* نقد معرف: لایه‌برداری از یک داستان کوتاه/ رضا خندان مهابادی

* سوزن‌بان: طبقات مرگ؛ یادداشتی بر داستان «هفت طبقه»/ محسن توحیدیان

* داستان

سرقت/ حسین مفید

سر قبر پدر بزرگوار آقای رئیس/ مجید اژدری

دستبندی با نگین‌های قرمز/ ساغر طباطبایی

دو شمع روشن، در آن جاده خاکی/ عباس خاکسار

سیگار می‌کشی/ شیرین بدرلو

بی‌نام/ منوچهر زارع‌پور

* نقد

وجدان واژگان در استعارۀ احمد شاملو/ فریبرز رئیس دانا

بختیار علی و اندیشۀ انسان آزاد/ ابراهیم ابراهیمی

لذت متن، خوابیدن با چشم‌های باز/ غلامرضا منجزی

* نگاهی دیگر: جنگ داخلی اسپانیا/ امیر جنانی

*رویداد: رویدادهای فرهنگی و هنری

* کتابخانه: معرفی کتاب/ گلپر فصاحت