معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

شمارۀ 47 و 48 از فصلنامۀ «دریچه» ویژۀ تابستان 1397 با 22 نوشتار مختلف منتشر شده است. در ادامۀ این مقال، چکیده‌ای از برخی گفتارهای این شماره را ارائه خواهیم کرد.

پس از یادداشت سردبیر که به اقتصاد امروز ایران پرداخته است، نوشتاری از دکتر محسن رنانی دربارۀ انسان، حیوانی با مهارت گفتگو آورده شده است. این نوشتار متن ویراستۀ سخنرانی ایشان است که در گردهمایی سالیانۀ مربیان «کانون گفتگوی صدر» ایراد شده است. در بخشی از این نوشتار می‌خوانیم: «فقط یک جامعۀ شاد به افراد اجازه می‌دهد تا از طریق دیالوگ و گفتگو خودشان را ظهور و بروز دهند. من وقتی می‌توانم دربارۀ خودم گفتگو کنم، حرف‌های دل دیگران را بشنوم و در فضایی عقلانی و اخلاقی گفتگو کنم که شاد باشم. فردی که حوصله ندارد، پرخاشگری می‌کند؛ و کسی که غمگین است، در خود فرو می‌رود. همچنین است جامعه‌ای که پرخاشگر یا غمگین است. در چنین جامعه‌ای شرایط برای تحقق دیالوگ وجود ندارد، پس گفتگو شکل نمی‌گیرد، در نتیجه مدرنیته محقق نمی‌شود و در نهایت توسعه هم نمی‌آید». (ص 21)

دکتر محمدرضا توکلی صابری در نوشتار خود دربارۀ داشتن یک زبان برای یک ملت سخن گفته و ایرادهای آموزش چندزبانی را مطرح کرده است. در این نوشتار می‌خوانیم: «زبان فارسی برآیند همۀ زبان‌های ایرانی است که به دلیل توانایی‌هایش در بیان مطالب علمی، ادبی و فلسفی به این مقام رسیده است. کمتر زبان غیراروپایی است که چنین توانایی مطابقه با زمان و وضع برابر نهاده‌هایی برای واژه‌های بیگانه داشته باشد. بودجۀ دولتی فقط باید صرف آموزش زبان فارسی شود که ملی است. با این حال اگر هر قومی بخواهد به زبان خودش صحبت کند، نباید مانع آن شد؛ همان‌طور که اکنون چنین است و در استان‌هایی که زبان مادری آنان غیر از زبان فارسی است، روزنامه و مجله و رادیو به همان زبان‌ها منتشر می‌شود. امکانات دولتی فقط باید صرف آموزش زبان فارسی شود و هر ایرانی باید زبان ملی میهن خود را ابتدا یاد بگیرد که زبان ارتباط میان همۀ قوم‌های ایرانی است». (ص 53)

در نوشتار دکتر مهدی فیروزیان که به مناسبت نودمین زادروز امیرهوشنگ ابتهاج متخلص به سایه نگارش شده، از دید موسیقی شعر، که سایه در آن نکته‌سنجی‌های بسیار دارد، چند لختی برگزیده شده است.

چهارمین یادداشت تاریخ اصفهان از دکتر جمشید سروشیار اختصاص به منار جم‌جم (منار جنبان) دارد. در این نوشتار دربارۀ تاریخ این بنا در متون کهن بحث و بررسی شده است.

گفتگویی با دکتر علی رواقی در این شماره انجام شده که به چندوچون «بنیاد شاهنامه» می‌پردازد. ایشان از ابتدای راه‌اندازی این بنیاد همراه با مجتبی مینوی بوده است.

یکی دیگر از نوشتارها که در این شماره اولین بخش آن آورده شده است، بازخوانی نقادانۀ گزارش‌های شاهنامه است که در این شماره به پادشاهی نوذر پرداخته است.

جویا جهانبخش نیز در این شماره چهاردهمین نوشتار از مجموعه نوشتارهای دربارۀ سعدی را آورده که به بازخوانی و شرح و تصحیح برخی از آثار سعدی می‌پردازد.

قسمت هفتم از شرح شوق که به حافظ پرداخته شده، نیز بخش چهارم از برخی ابیات تأمل‌برانگیز حافظ و .... دیگر نوشتارهای این شماره را شکل می‌دهند.

فهرست مطالب این شماره:

چرا اقتصاد ایران به چنین روزی افتاد/ حسین ملایی

زبان به‌مثابۀ توسعه/ دکتر محسن رنانی

چرا ملت‌ها شکست می‌خورند/ دکتر علی زارع

تحلیل سیر نزول آیات قرآن دربارۀ زن/ دکتر مهدی مهریزی

نقدی بر برنامه‌ها و سیاست‌های کلان کشور در زمینۀ کشاورزی، آب و محیط زیست/ لطف‌الله ضیایی

یک ملت، یک زبان/ دکتر محمدرضا توکلی صابری

در آرزوی لعل شدن/ دکتر مهدی فیروزیان

مُنار جمُ جُم (= منابر جنبان)/ دکتر جمشید سروشیار

در بنیاد شاهنامه چه می‌گذشت/ دکتر نغمه دادور

بر خوان شاهنامه (1)/ دکتر سید محمدرضا ابن‌الرسول

پیشنهاد احیای یک سنت علمی/ بهمن بنی‌هاشمی

دقیقه‌ها، برخی ابیات تأمل‌برانگیز حافظ/ دکتر اصغر دادبه

غثّ و سمین دربارۀ أفصح المتکلّمین (14)/ جویا جهانبخش

در حاشیۀ شرح شوق (7)/ دکتر محمدرضا شیاء

موزۀ هر کس به قدر پای اوست/ دکتر گلپر نصری

نقدی گذرا بر خُفّی علایی/ دکتر سیدحسین رضوی بُرقعی

گونه‌شناسی صنوبر در شعر فارسی/ شهاب رویانیان

«صادق» عاشق، عاشق صادق/ دکتر مجد‌الدین کیوانی

نارسیده ترنج/ عاطفه طهماسبی

واکاوی یک سند: نامۀ علی سامی به رومن گریشمن/ رضا موسوی طبری

از عطرها، از رنگ‌ها، از هر چه می‌بینم/ فاطمه سالاروند

پلو گوشت/ اسما حسینی‌مقدم