معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

فقیه، فیلسوف، عارف، زاهد، شاعر، تاریخدان، استاد علوم قدیمه و اکسیر سیدحسین ظهیرالاسلام دزفولى، در سال 1274 ق. در دزفول دیده به جهان گشود. تحصیلات مقدماتى را در همان شهر به اتمام رسانید. وى به جهت تکمیل علوم دینیه به نجف اشرف رهسپار شد و در آنجا نایل به درجۀ اجتهاد گردید. طى درس و بحث، از سیر و سلوك غافل نبود و به ریاضت‌ها و اربعین‌هایى شرعى مبادرت می‌نمود. دیدار او با ملاهادی سبزواری فیلسوف مبرّز در سبزوار، مشهور است. وى سفرهاى آفاقى و انفسى زیادى نمود. در عرفان از عاشق‌علیشاه کومالکى در سلسلۀ نعمت‌اللهی کسب فیض نمود؛ ولی استاد اصلی او، والدش سیدمحمدرضا سیددزفولى، خلیفه و جانشین آقا سیدصدرالدین کاشف دزفولى بود. سیدحسین سرانجام در اول فجر روز یکشنبه دوم رمضان المبارك سال 1337 هـ. ق در شهرستان دزفول به لقاءاالله واصل و در مدرسۀ سیداسماعیل بن سید شاهمیر مدفون گردید.

برخی از تألیفات و تصنیفات ایشان به ترتیب تاریخ تألیف، از قرار زیر است:

1. اشعارى به وزن مثنوى که در سال 1301 هـ. ق سروده شده، این منظومه در حدود 360 بیت است. 2. رشحات نوریه ـ منثور ـ که در سال 1305 هـ. ق در ملایر تألیف گردیده است. 3. تحفة الحجاز یا سرّالاولیاء که سفرنامه حجاز است، در سال 1350 ق. سروده شده و در حدود دوهزار بیت است. 4. مستزاد گلشن راز به نام غنچه باز که در سال 1306 قمری سروده شده است. 5. هدایت‌نامه یا رفیق الاولیاء که در سال 1307 ق. سروده شده و 196 بیت است. 7. جوهر الاسرار منتخب زبده‌ای از مثنوی مولانا با مقدمه‌ای بر آن در توحید و معارف که در سال 1317 ق. سروده شده است. همچنین هشت مورد دیگر که عبارتند از: نفخة الانوار، صحیفة الاصفیاء، نغمة الاولیاء، مشرق الانوار، فوائد الحسینیه، کتاب مختصری در تاریخ دزفول، کشکولی به نام عین الانوار در چهار جلد، دیوان و رسالۀ حسن الکلمات.

یکى از رسائل منثورى که ظهیرالاسلام نگاشته، رشحات نوریه است. رشحات جمع رشحه و در لغت به معناى قطره و چکیده است. این رساله نیز مشتمل بر یک مقدمه و هشت رشحه یا قطره از انوار سلوك و طریقت و یک خاتمه است. رشحۀ اول در توبه؛ رشحۀ دوم در بیان ذکر؛ رشحۀ سوم در کلمۀ طیبه؛ رشحۀ چهارم در تفکر؛ رشحۀ پنجم در رابطه و مرابطه؛ رشحۀ ششم در بیان معنی «الا الله»؛ رشحۀ هفتم در خداشناسی و اخلاق؛ رشحۀ هشتم در بیان اطوار و انوار سبعه و خاتمه در بیان کرامات و حکایات از اولیاءالله و کرسی‌نامۀ عرفای مذهبی است.

نسخه‌هاى موجود از رسالۀ رشحات که این کتاب از آنها تصحیح شده به این شرح هستند: دو نسخه در کتابخانۀ مجلس که هر دو نسخه ناقص هستند. نسخه‌ای دیگر که کامل‌تر از این نسخه‌ها بوده و از روی نسخۀ اصل استنساخ شده است، در کتابخانۀ شخصی محمدحسین حکمت‌فر موجود است که در این تصحیح به عنوان اساس قرار گرفته و نسخۀ کتابخانۀ مجلس با آن تطبیق داده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

تصاویر

پیش‌سخن

زندگینامۀ مؤلف

متن رسالۀ رشحات نوریه

مقدمۀ مؤلف

فهرست‌ها