معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

فرهنگ عمومی، جزئی از سنت‌های آموختۀ انسان و میراث اجتماعی جامعه است و فرهنگ عامیانه یا فولکلور، آداب و رسوم، آیین‌ها، جشن‌ها، باورها، قصه‌ها و تمام تعلقات فرهنگی یک قوم را دربر می‌گیرد.

قدمت تاریخی سرزمین ایران و تنوع آداب و رسوم در نقاط مختلف آن گنجینۀ ارزشمندی از ادبیات فولکلور را به عنوان میراث معنوی بر جای گذاشته است. پدربزرگ‌‌ها، مادربزرگ‌ها و بزرگان قوم نقش ارزنده‌ای در انتقال آن از نسلی به نسل بعد ایفا نموده‌اند و امروزه در مناطق مختلف ایران مسن‌ترها در حافظۀ خود اشعار، ضرب‌المثل‌ها، قصه‌ها و افسانه‌های زیادی را دارند که از گذشتگان سینه به سینه نقل شده و گرمابخش محافل، قهوه‌خانه‌ها و شب‌های خانوارهای نسل گذشته بوده است.

به اعتقاد صاحب‌نظران تصنیف‌های عامیانه، از کهن‌ترین کلام موزون در زبان فارسی است که به دلیل جذابیت نظم و کلمات آهنگین نسبت به نثر به طور قابل ملاحظه‌ای میان مردم رایج بوده است. هزاران ترانه و شعر، مثل و متل، لالایی، مویه، دعا، نفرین، چیستان و ... موجود است که میان مردم روستاها و ایلات و عشایر رواج دارد و هرچند که سرایندگان آنها غالب ناشناخته‌اند.

منطقۀ شهربابک به دلیل قدمت تاریخی، تعدد و تنوع اقوام، سرشار از نمونه‌های ادبیات عامه است که در این کتاب به آنها پرداخته شده است.

در این کتاب افزون بر ثبت و اشاعه ادبیات عامیانه شهربابک در زمینه ضرب‌المثل‌ها و کنایات، تکیه‌کلام‌ها، باورداشت‌ها، ادبیات کاربردی روزانه و چندین بخش دیگر را نیز در بر گرفته است. فصل اول دربردارندۀ 2030 دوبیتی از ضرب‌المثل‌ها، اصطلاحات، تکیه‌کلام‌های عامیانه و ... است که بیشتر از متن گفت‌وگوهای روزانه مردم شهر بابک استخراج شده است. در فصل دوم 223 عقیده مردم شهربابک جمع‌آوری و ثبت گردیده است. فصل سوم به «فرهنگ نام‌های شهربابکی» اختصاص یافته است. بیشتر این اسامی ایرانی و مذهبی هستند. عنوان فصل چهارم، «دعاهای خیر و نفرین‌های مردم شهربابک» است. برخی از این دعاها و نفرین‌ها خاص خودشان است و برخی دیگر اشتراکی است که در این کتاب از هر دو گروه مثال‌هایی آورده شده است. در فصل پنجم به «اشعار متفرقه در وصف شهربابک» اختصاص دارد. این اشعار توسط نویسنده سروده شده که برخی از آنها در همایش‌های مختلف قرائت شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه ناشر

مقدمه مؤلف

فصل اول: دوبیتی‌های عامیانه

فصل دوم: اعتقادات و باورداشت‌ها

فصل سوم: فرهنگ نام‌های شهربابکی

فصل چهارم: نفرین‌ها و دعاهای خیر

فصل پنجم: اشعار متفرقه