معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

میراث چخوف محصول یک زندگی کوتاه اما عجیب پربار و زاینده است. او صدها داستان‌، هزاران نامه و بیش از دو دوجین اثر در قالب نمایش‌، که چند فقره از آنها به وقوع انقلاب در عرصه تئاتر مدرن یاری رسانده‌اند،‌ نوشته است. با این همه او نوشتن را‌، دست‌کم در آغاز‌، شغل اصلی خویش نمی‌دانست و آن را محلی برای کسب درآمد اضافی یا فارغ شدن از تنش‌های پیشه پزشکی‌اش درنظر می‌گرفت. او بیشتر دوران بزرگسالی‌اش را صرف کار در حرفه پزشکی کرد و اغلب اظهار می‌داشت: «پزشکی همسرم و ادبیات محبوبه‌ من است.» او از آموزش پزشکی برای تقویت و پرورش توان مشاهده و حس جهت بخشیدن به کار ادبی‌اش سود می‌جست. حرفۀ دوگانۀ پزشکی ـ نویسندگی وی به همراه زندگی رمانتیک، مرگ زودرس و تلاش‌های بشردوستانه‌اش سبب شد در چشم نسل‌های بعدی چهره‌ای با گیرایی فراوان باشد. موقعیت افسانه‌وشی که چهرۀ اجتماعی چخوف به آن دست یافته است، چیزی بدهکار دست‌آورد ادبی او نیست. او با وجود شخصیت پیچیده، دست‌نیافتنی و شاید در مجموع ناشناختنی‌اش، کسی است که چونان نویسنده و چونان انسان ما را مجذوب خویش می‌کند.

هدف از این تألیف کتاب، فراهم‌آوردن بررسی مبسوطی از دست‌آورد ادبی چخوف، چه در زمینۀ داستان و چه در زمینۀ نمایش برای خواننده است. بر همین اساس حدود پنجاه داستان و پانزده نمایشنامه از او در این کتاب مدنظر بوده است، اگر چه غالب وقت نویسنده صرف چهار نمایشنامۀ واپسین او شده است. همچنین نویسنده سعی نکرده «قرائت» ویژه‌ای از چخوف را پیش بنهد، بلکه می‌خواهد با جلب توجه به جزئیاتی که هنگام خواندن و اجرای این متون با آنها روبرو می‌شویم، خواننده را با سازوکار آنها آشنا کند. دربارۀ نمایشنامه‌های مهم او به ویژه می‌کوشد ضمن طرح برخی مضامین عام، ترفندهای نمایشی و ایماژهای شاعرانه که چخوف آن آثار را بر مبنای آنها ساخته است، نشان دهد که آنها چگونه لحظه به لحظه باز می‌شوند و بسط می‌یابند.

نویسنده در دیباچه می‌نویسد: «من کوشیده‌ام که فهمی از زندگی، زمینۀ فرهنگی و دریافت آثار او به دست دهم و اینها به ناچار کلی‌نگری‌هایی بسیار اجمالی خواهند بود».

این کتاب با عنوان اصلی «The Cambridge Introduction to Chekhov» در سال ۲۰۱۰ توسط انتشارات دانشگاه کمبریج به چاپ رسیده است. در این کتاب هم آثار داستانی چخوف بررسی شده و هم آثار نمایشی او.  در بخش داستانی، ارتباط او با نویسندگان و در حوزه بررسی آثار نمایشی‌اش، ارتباطش با کارگردانانی چون استانیسلاوکی بررسی شده است.

فصل سوم کتاب اینگونه آغاز می‌شود:

سبک ادبی چخوف در طول زندگی‌اش تکامل یافت. او از نوشتن قطعات کوتاه عمدتا خنده‌دار برای روزنامه‌هایی مانند سنجاقک و ساعت شماطه‌دار آغاز کرد و تا نوشتن قطعات جدی‌تر و بلندتر برای نشریه‌های به اصطلاح قطور مانند روزگار نو، متعلق به سووُرین، یا اندیشه روسی پیش رفت. هنر داستان‌نویسی چخوف ویژگی‌های متمایز و معینی را در سراسر زندگی حرفه‌ای‌اش حفظ کرده است. داستان‌های او تقریبا به نحوی انحصاری با زندگی مردم عادی روسیه زمان او سروکار دارند. گشایش صرفه‌جویانه توأم با بسط اندک، توجه به زندگی درونی اشخاص از طریق گزینش جزئیاتی پرمعنا و پایانی به دقت پرداخته شده، که یا غافلگیرکننده است یا دلسردکننده: تمام اینها عناصر ثابت هنر قصه‌گویی چخوفند.

در این فصل از کتاب، داستان‌های آغازین چخوف را از سال ۱۸۸۸ تا نخستین شاهکار بلند او «بیابان» بررسی می‌شوند. آثار مورد بحث فهمی از موضوع‌های گوناگون مورد استفاده چخوف و همچنین صناعات ادبی متمایز دهه نخست کار او به ما خواهند داد.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت مترجم

دیباچه

گاه‌شمار

زندگی

زمینه و زمانۀ چخوف

داستان‌های آغازین

نمایشنامه‌های آغازین

داستان‌های پسین

نمایشنامه‌های پسین

دریافت‌ها