معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

مردم به دلایل زیادی کتاب‌های مقدس را مطالعه می‌کنند؛ بعضی در جستجوی راهنمایی اخلاقی و معنوی از گنجینۀ خردمندی‌های آن هستند و بسیاری کتاب مقدس را به دلیل داستان‌های دل‌انگیز و سروده‌هایش در ادبیات جهانی می‌خوانند. با این وجود، تعدادی هم آن را همچون گزارش‌هایی تاریخی از ریشه‌های فرهنگی خود بررسی می‌کنند و بسیاری هم به دلیل ژرف‌نگری در زندگی و بودوباشی که مردم در تمدن‌های باستانی داشته‌اند، به آن نظر می‌افکنند.

این کتاب دربارۀ کتاب مقدس است و تمرکز آن بر عهد عتیق و کتاب‌های آغازین عهد عتیق، موسوم به تورات است. بسیاری از مطالب و داستان‌های این کتاب‌ها با عقاید و باورهای مسلمانان اشتراک دارد و البته تفاوت‌های چشمگیری نیز در آنها دیده می‌شود و همین تفاوت‌هاست که باب عقیده به تحریف این کتاب را برای مسلمانان گشوده است. نویسنده با این پیش‌فرض به سراغ روایت‌های کتاب مقدس رفته است که همۀ آنها ریشه در اساطیر عبری و باورهای مردم مصر باستان دارند. او برای این پیش‌فرض فقط به شباهت این داستان‌ها و تقدم یکی بر دیگری توجه کرده و به این مسئله توجه نمی‌کند که شباهت میان روایت‌های متعدد، دلایل گوناگونی می‌تواند داشته باشد و لزوماً به معنای اقتباس یکی از دیگری نیست.

داستان‌های تورات هرچقدر که تغییر یافته و با اساطیر درآمیخته باشند، ریشه در اندیشه‌ها و باورها و تاریخ انسان‌های پیشین دارند؛ تاریخی که چه بسا آثار آن را همچنان نیز در عقاید، باورها، سنن و آیین‌های بسیاری از مردم جهان بتوان یافت. در این کتاب تلاش شده ریشه‌های این داستان‌ها و اتفاقات در وقایع تاریخی یافته شود و براساس شواهد و مستندات تاریخی معلوم گردد که تا چه حد تغییر یافته و تا چه حد اصالت آن‌ها حفظ شده است. نویسنده بدون جانب‌داری و پیش‌داوری به سراغ داستان‌های کتاب مقدس رفته و ریشه‌های اساطیری و تاریخی آنها را یافته و در مجموع صدویک اسطوره را تحلیل کرده است. در هر فصل این کتاب به یک داستان و اسطوره پرداخته شده و داستان براساس روایت تورات از آن داستان تاریخی و شکل‌های دیگر آن داستان یا اسطوره که در کتاب‌های دیگر به آنها اشاره شده، تحلیل شده است. نویسنده در این کتاب به بررسی داستان‌های زیادی از عهد عتیق پرداخته است و سرشت اسطوره‌ای آنها را نشان داده است. در انتخاب داستان‌ها موضوعات مورد نظر از سه مقولۀ گسترده برگزیده شده است:

نخست: داستان‌هایی گزینش شده‌اند که دست‌کم دو جنبۀ متضاد در کتاب مقدس دارند تا نشان داده شود وجود این تناقضات بیان‌کنندۀ این نکته‌اند که دست‌کم یکی از نسخه‌های این روایات غیرحقیقی‌اند. همچنین این نکته توضیح داده می‌شود که چگونه این تناقض‌ها پیش آمده‌اند.

دوم: نویسنده داستان‌هایی را از کتاب مقدس جستجو کرده است که قرابت زیادی با اسطوره‌های نخستین و افسانه‌های فرهنگ‌های مجاور داشته باشند؛ جایی که در برخی موارد نفوذ فرهنگ‌های همسایه آشکار است، مثل اسطورۀ توفان بابل.

دستۀ سوم شامل داستان‌هایی می‌شود که کاملاً روشن است نمی‌توانند حقیقی باشند. درواقع نویسنده سرگرم داده‌های باستان‌شناسی‌ای بوده است که نشان‌دهندۀ رویدادهایی هستند که در کتاب مقدس توصیف شده‌اند؛ رویدادهایی که در بازۀ زمانی معین اتفاق افتاده و نمی‌توانسته‌اند در آن زمان‌ها روی داده باشند. برخی از این داستان‌ها توصیف نابودی شهرهای دشمنان توسط قوم یهود در خلال مبارزات‌شان در سرزمین‌های ماورای اردن و کنعان است.

این کتاب یکی از چشمگیرترین پژوهش‌های اسطوره‌شناختی دربارۀ کتاب مقدس در سال‌های اخیر است که هم برای مخاطبان متخصص و هم عموم علاقه‌مندان، کاربردی و مفید و جذاب است.

فهرست مطالب کتاب:

سخن ناشر

پیش‌گفتار نویسنده

پیش‌درآمد

دربارۀ اصطلاحات

جدول زمانی تاریخ کتاب مقدس

بخش اول: اسطوره‌های آفرینش

بخش دوم: اسطوره‌های بنیانگذاران

بخش سوم: اسطوره‌های قهرمانان

نتیجه‌گیری

نقشه‌ها

دربارۀ نویسنده

کتاب‌های منتشرشده توسط گری گرین‌برگ

برای مطالعۀ بیشتر