معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

هر پژوهشگر منصفی با مطالعۀ تاریخ علم و فرهنگ ایران‌زمین اقرار خواهد کرد این اقلیم تمدنی و تاریخی، همواره از خاستگاه‌های مفاخر و بزرگان در عرصه‌های مختلف علم و دانش بوده است. بعد از وقوع انقلاب مشروطیت و هم‌زمان با آشنایی بیشتر ایرانیان با علوم جدید، کوشش اهالی علم و دانش ایرانی در تحصیل علوم و آموزش عمومی قابل تقدیر بوده است؛ بسیاری از مفاخر علمی معاصر بعد از تحصیل در غرب به کرسی‌های علمی کشور بازگشتند و در تربیت نسل جدید دانشمندان ایرانی نقش عمده‌ای داشتند.

این کتاب روایت زندگی و زمانۀ استادان و دانشمندان ایرانی معاصر به زبان خودشان است؛ روایت‌هایی که به کوشش گروه دانش رادیو ایران و با همت استاد اسماعیل میرفخرایی برنامه‌ساز علمی و همکاران وی در یک برنامۀ علمی از اواخر دهۀ شصت شمسی در قالب گفتگو با نام‌آوران و استادان برجستۀ علوم مختلف تهیه و ضبط شد و در رادیو پخش شده است. با اینکه برخی از گفتگوها اوایل دهۀ نود نیز انجام شده است؛ اما بر اساس بایگانی رادیو، بخش اصلی گفتگوها در دهۀ هفتاد تهیه شده و ساعت پانزده هر روز از رادیو پخش می‌شد. به گفتۀ میرفخرایی این گفتگوها به اندازه‌ای برای مخاطب جذاب بود که سبب شد ساعت پانزده که به اصطلاح جزء ساعت‌های مردۀ رادیو بود، زنده شود.

از وجوه شاخص این مجموعه آن است که از اغلب مفاخری که طرف گفتگو بوده‌اند، جز همین مصاحبۀ رادیویی که اکنون به گونۀ مکتوب در این کتاب منتشر می‌شود، اثر مستند دیگری در دست نیست. این مجلد با عنوان «داستان نام‌آوران» به گفتگو با مفاخر ادبیات فارسی و علوم انسانی ایران اختصاص دارد که اغلب در منزل یا محل کار ایشان انجام شده و این نام‌آوران علمی به روایت زندگی و مسائل مختلف حوزۀ فعالیت خود پرداخته‌اند؛ از جمله مصاحبه‌شوندگان در این کتاب می‌توان به محمدابراهیم باستانی پاریزی، عبدالله انوار، پرویز کردوانی، احسان نراقی و .... اشاره کرد.

حدیث «حب الوطن» را می‌توان ترجیع‌بند این گفتگوها برشمرد. عشق خدمت به میهن، توکل به خدا و تلاش بی‌وقفه برای رسیدن به اهداف، برنامه‌ریزی و نظم در کارها از جمله پرتکرارترین توصیه‌های نام‌آوران به جوانان در این گفتگوهاست. بی‌شک یکی از اصلی‌ترین مخاطبان این مجموعه، افزون بر دانشجویان و جوانان، مدیرانی هستند که خود را بی‌نیاز از هر مشورتی می‌دانند.

داریوش صفوت در بخشی از گفتگوی خود می‌گوید: «موسیقی ایرانی، تکنیک، فن و قدرت زیاد دارد؛ ولی به گونه‌ای است که حالت خودنمایی و به قول خواجه حافظ، جلوه‌فروشی ندارد و از چشم نامحرم ناپیداست و گوش محرم می‌خواهد تا به این راز پی ببرد. این بود که قبول کردم سراغ موسیقی غیرایرانی نروم و تمام مطالعات و کارم بر روی موسیقی خودمان معطوف شد». (ص 100)

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

زندگی در کتابخانه/ عبدالله انوار

تقصیر با مردان است/ محمدابراهیم باستانی پاریزی

همیشه در مجاهده/ احمد بهمنش

از دیار وارستگان/ عبدالرفیع حقیقت

تهران می‌میرد/ محمدرضا ریاضی

علیهِ منصوری/ منوچهر ستوده

لطفاً به برنامۀ ورزشی آقای رضا سکاکی توجه فرمایید!/ سیدرضا سکاکی

درمان‌گر بایدها/ سعید شاملو

این حکم تاریخ است/ شهناز شاهنواز

سخن‌سنج/ پوران شجیعی

آواز و حنجره/ داریوش صفوت

همراه با ژان پیاژه/ علی‌محمد کاردان

خانه‌زاد کویر/ پرویز کردوانی

انسانش آرزوست/ مهدی کی‌نیا

علی بی‌پایان/ ابوالقاسم گرجی

شاگرد بهار/ ابراهیم مدرسی

دو بال پرواز/ محمدجواد مشکور

معلم ازلی/ کاظم معتمدنژاد

سنگ محک روس‌ها/ احمد منزوی

از کاخ شاه تا زندان اوین/ احسان نراقی

دل صنوبری‌ام همچو بید لرزان است/ پرویز نیلوفری