معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

بیان کار هنری در هر قالبی ابزار می‌خواهد. سینما هم ابزار و سازوکار مناسب خود را می‌خواهد. در هر فنی که ابزار لازم از آن دریغ شود، نمی‌توان انتظار شکوفایی داشت مگر اینکه هنرمند نظرکرده باشد. هنرمند ایرانی چون متکی به هویت، فرهنگ و ادب خودی نباشد، یا مقهور فریبندگی تقلید شود، در نهایت مانند ره گم‌کرده‌ای است در بیابان بی‌انتهای ناتوانی.

جلد سوم «چگونه داستان را به فیلم‌نامه تبدیل کنیم؟» به بررسی نقش مجموعه‌عواملی می‌پردازد که برای درآمدن یا نیامدن داستان و فیلم‌نامه دخیل است. باید پاسخ‌هایی قانع‌کننده برای موضوع درآمدن یا درنیامدن پیدا شود. از ابتدا در بخش اول سؤال این است که چرا داستان، فیلم‌نامه و فیلم درنمی‌آید؟ نقش چند عامل فرعی در این بخش بررسی شده تا نتیجه گرفته شود از این عبارت یعنی درنیامدن، بدون بررسی نقش مجموعه‌ای از عوامل استفاده نکنیم یا حداقل وقتی آن را برای انکار فیلمی به کار می‌بریم باید به یک یا چند دلیل و عامل اشاره کنیم .... بدون تردید آفرینش هنری محصول اتفاق نیست.

بعضی هنرمندان عقیده دارند اثر خود را با پوست و استخوان خود لمس کرده، نوشته یا ساخته‌اند. به اعتبار این احساس، اثر هنری جزئی از وجود آنها بوده که گویی از جان آنها جدا شده و تجسد یافته .... با این حساب چرا نباید دربیاید! مگر کسی به خودش دروغ می‌گوید؟ وقتی خلق چیزی در زمانی طولانی در ذهن پرورانده شده و به مرحلۀ رسش و زایش رسیده و برای خلق آن صورت ظاهر یا قالب مناسب آن پرداخته شده، چرا چنین مخلوقی در نیامده است؟ برای رسیدن به پاسخی منطقی، باید دربارۀ آفرینش هنری جستجو کرد که در بخش دوم به آن پرداخته شده است. آیا آفرینش هنری فطری است؟ پس نباید برای آموزش هنری بهایی قایل شد؟ آن‌گاه به شیوه یا لِم یا تکنیک ِ‌داستان‌گویی پرداخت شده و مبحث منطق داستانی بررسی شده است تا نتیجه گرفته شود.

موضوع منطق داستانی بحثی است که در بخش سوم به آن پرداخته شده است. موضوع منطق داستانی ابتدا با جستجوی این واژۀ آشنا یعنی منطق آغاز می‌شود. چراکه در زندگی روزمرۀ مردم کاربردی عام یافته و کمتر کسی از هر طبقه و فرهنگ اجتماعی برای توجیه رفتار و گفتار خود، به‌ویژه در مشاجرات و مجادلات خود را اهل منطق یا طرف مقابل را بی‌منطق نمی‌داند. تعریف منطق چندان آسان نیست، در حالی که سلاحی همگانی است تا همه علیه مخالف خود به کار بگیرند.

سرانجام مبحث پایانی، شیوۀ طرح‌نویسی است. «طرح» نخستین راه ارتباط هر صاحب فنی ـ در اینجا فیلم‌نامه‌نویس و فیلم‌ساز ـ با صاحبان سرمایه و تهیه‌کنندگان است. طرح باید چگونه نوشته شود تا سیم ارتباطی بین فکر و سرمایه، منجر به روشن‌شدن چراغ تولید و کسب درآمد برای صاحبان فکر شود؟ آیا نوشتن طرح، لِم یا شگردِ خاصی دارد؟

فهرست مطالب کتاب:

چرا فیلم «درنمی‌آید»!

آفرینش هنری

منطق داستانی

چگونه طرح بنویسیم؟