معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

ما زندگی روزمره‌مان را در حالتی داستان‌گونه تجربه می‌کنیم. مغز، دنیایی از آدم‌خوب‌ها و آدم‌بدها و خودی‌ها و غیرخودی‌ها را برای ما خلق می‌کند و ما در آن دنیا زیست می‌کنیم؛ مغز هرج‌ومرج و تاریکی واقعیت را به داستانی ساده و امیدوارکننده بدل می‌کند و در مرکز آن ستارۀ این داستان یعنی منِ شگفت‌انگیز و گران‌بها را قرار می‌دهد که روی مجموعه‌ای از اهداف تمرکز کرده و همین اهداف پیرنگ‌های زندگی ما را تشکیل می‌دهند. قصه نتیجۀ کاری است که مغز انجام می‌دهد. مغز پردازش‌گر داستان است نه پردازش‌گر منطق. داستان همان‌قدر طبیعی از ذهن انسان تراوش می‌کند که آدمی می‌تواند از میان لب‌هایش نفس بکشد.

بسیاری از داستان‌ها در لحظۀ تغییر غیرمنتظره شروع می‌شوند و بر همین اساس ادامه می‌یابند. فرقی نمی‌کند که یک داستان کوتاه شصت‌کلمه‌ای در مورد افول یک ستارۀ تلویزیونی باشد یا داستانی حماسی و سیصدوپنجاه هزار کلمه‌ای مانند «آنا کارنینا». هر داستان به این معناست که «چیزی تغییر کرده است». تغییر بی‌نهایت برای مغز جذاب است.

در حالی که اصول ساختاری کلی و مجموعه‌ای از شکل‌های اصلی قصه‌گویی وجود دارد که برای درک ارزشمندند، تلاش برای دیکته‌کردن بایدها و نبایدهای اجباری به احتمال زیاد اشتباه است. سفر به دانش قصه‌گویی نشان می‌دهد که چیزهای زیادی وجود دارد که توجه اذهان را به خود جلب می‌کند. قصه‌گوها درگیر تعدادی از فرایندهای عصبی‌اند که به دلایل مختلفی تکامل یافته و منتظرند مانند سازهای ارکستر نواخته شوند: خشم اخلاقی، تغییر غیرمنتظره، وضعیت بازی، ویژگی‌ها، کنجکاوی و .... . با درک آنها می‌توان راحت‌تر داستان‌هایی را خلق کرد که جذاب، عمیق، احساسی و بدیع باشند.

این کتاب در پنج فصل تنظیم شده است که هر فصل به بررسی لایه‌های متفاوتی از قصه‌گویی می‌پردازد. در آغاز بررسی شده است که چگونه قصه‌گوها و مغز انسان، جهان‌های زنده‌ای را که در درون‌شان وجود دارد خلق می‌کنند. سپس با قهرمان نقص‌دار در مرکز آن جهان مواجه خواهیم شد. بعد نویسنده در ضمیر ناخودآگاه آن شخص عمیق شده است؛ داستان‌هایی قانع‌کننده، غیرمنتظره و احساسی در مورد مبارزات و اراده‌های پنهانی که زندگی انسان را بسیار عجیب و دشوار می‌کند. در نهایت معنا و هدف داستان بررسی شده است و نگاهی تازه به پیرنگ‌ها و پایان‌ها انداخته شده است. درواقع این کتاب تلاشی است برای درک بخشی از آنچه نسل‌های درخشان نظریه‌پردازی در قصه، با دانشی که زنان و مردان دانا در علوم کشف کرده‌اند، برابری می‌کند.

پیوست با عنوان «رویکرد نقص مقدس» اولین فرایند شخصیتی است؛ تلاشی است برای خلق داستانی که از رو‌های مختلف مغز برای خلق زندگی تقلید می‌کند؛ بنابراین احساس واقعی و تازه‌بودن دارد و با درام‌های بالقوۀ پیش از این مشخص می‌شود.

این کتاب بر اساس دوره‌های نویسندگی و با الهام از تحقیقاتی که برای پروژه‌های نوشتاری مختلف انجام شده به رشتۀ تحریر درآمده است. به این تریب بخش‌هایی از مطالب این کتاب بازنویسی‌ای از کتاب‌های قبلی نویسنده هستند: «قانع‌نشدنی‌ها» و «سلفی» و همچنین مقاله‌ای که در مجموعۀ «دیگران» منتشر شده است.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشتی در مورد کتاب

قدردانی

مقدمۀ نویسنده

فصل اول: خلق یک جهان

فصل دوم: نقش شخصیت

فصل سوم: پرسش دراماتیک

فصل چهارم: پیرنگ‌ها، پایان‌ها و معنا

پیوست: رویکرد نقص مقدس

منابع

نمایه‌ها