معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

با نیم‌نگاهی به نوشته‌های امروزی در باب استعاره، ما با دو نگرش متمایز از یکدیگر مواجه می‌شویم که یکی گرفتار سنت دیرینۀ مطالعۀ استعاره شده، و دیگری آن‌چنان عاشقانه به سراغ حرف‌های تازه در باب استعاره رفته است که هر نوع درکی را به این فرایند نسبت می‌دهد. در این کتاب تلاش شده به نقد این دو نگرش غالب پرداخته شود و سپس معلوم شود حرف نویسنده در باب استعاره چیست؟ نویسنده این کتاب را برای افرادی در نظر گرفته است که در سه حوزه عمدۀ فلسفه، مطالعات ادبی و زبان‌شناسی می‌اندیشند.

این کتاب به معرفی و بررسی فرایند استعاره از منظر ادراکی اختصاص یافته است. کوشش نویسنده بر این است که تا پس از بررسی مطالعات پیش رو در باب استعاره، به نقد این دسته از پژوهش‌ها بپردازد تا از این طریق به سراغ معرفی انگارۀ مورد نظر خود برود. این فرض بر این پایه استوار است که استعاره اساساً فرایند جایگزینی واحدی به جای واحدی دیگر نیست، بلکه همچون مجاز، بر حسب بافت و عملکرد فرایندی به‌نام کاهش امکان تعبیر می‌یابد.

این کتاب در هشت فصل جمع‌آوری شده است. فصل نخست به مرور مطالبی اختصاص داده شده که پیش از این بارها مطرح شده و مطمئناً مخاطب این نوشته با این نکات آشنا است. این فصل ابزارهای اصلی نویسنده برای بحث و بررسی استعاره را معلوم می‌کند. در فصل دوم نویسنده به سراغ تحلیل فرایند مجاز رفته تا مشخص شود این نگرش در تبیین فرایند مجاز چگونه عمل می‌کند. بحث دربارۀ مجاز از آنجا برای نویسنده اهمیت می‌یابد که معلوم می‌کند از چه روشی در تبیین استعاره بهره خواهد گرفت.

آنچه در فصل سوم از اهمیتی ویژه برخوردار است، همانا فرایند توسیع معنایی است که در تقابل با تخصیص معنایی قرار می‌گیرد و چنین می‌نماید که در چند دهۀ اخیر، به ویژه در زبان‌شناسی شناختی به یک‌باره به دست فراموشی سپرده شده است و با فرایند استعاره اشتباه گرفته شده است. این فصل این نوشته به معرفی این فرایند اختصاص داده شده است.

در دو فصل چهارم و پنجم، به معرفی مهم‌ترین آرای محققان ایرانی و غیرایرانی در باب استعاره اشاره شده و نگرش معنی‌شناسان شناختی را از سنت مطالعۀ استعاره تفکیک کرده است. همچنین در این دو فصل بخشی نیز به بازبینی این آراء اختصاص داده شده تا معلوم شود به چه دلیل یا دلایلی ضرورت نوشتن این مختصر احساس شده است.

فصل‌های ششم و هفتم این نوشته به معرفی فرض‌های شخصی نویسنده دربارۀ استعاره اختصاص یافته است.

فهرست مطالب کتاب:

پیشگفتار

فصل 1. آغاز سخن

فصل 2. مجاز

فصل 3. توسیع معنایی

فصل 4. سنت مطالعۀ استعاره

فصل 5. استعاره در معنی‌شناسی شناختی

فصل 6. تعبیر استعاره

فصل 7. انتقال استعاره

فصل 8. پایان سخن