معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

این کتاب نقد و بررسی کتاب «عاشقانه‌ها: گزینۀ سروده‌های شاعران امروز ایران» تألیف نیاز یعقوب‌شاهی است.

عشق مفهومی است که ادبیات فارسی همواره با آن عجین بوده است. این مسئله گاه به صورت عشق انسانی تجلی یافته و گاه به صورت عشق عرفانی درآمده است اما هر چه هست ادبیات فارسی از این مفهوم پراحساس و هیجان‌برانگیز سرشار است.

شعر امروز ایران، به ویژه شعر نو به سبب هم‌زمانی با روزهای پر تب و تاب و تکانه‌های سخت اجتماعی کمتر رنگ و جلای عاشقانه دارد. عاشقانه سرودن در این دوره‌های تاریخی، گونه‌ای با رویدادهای اجتماعی و پیشینۀ انسانی، به ویژه با مردمان این سامان که سروسامانی دارند و برای رسیدن به خواست‌های اجتماعی خود در چالش‌های سخت اجتماعی می‌زیند، می‌رزمند که شاید ره به جایی ببرند. به دیگر سخن عاشقانه سرودن بیشتر به شوخ‌طبعی تلخی می‌ماند تا همدلی و هم‌حسی پندارگرایانه.

در شعر معاصر ایران ـ به ویژه شعر نو ـ عشق وابستگی فردی نیست، بلکه مراد از عشق دلبستگی انسانی است و جنبۀ اندیشگی و انسان‌دوستانه دارد و با خواست، اندیشه و خردورزی شاعر رابطۀ تنگاتنگی دارد. به باور نویسنده میان عشق در شعر معاصر و عشقی که زبانزد مردم است و در برخی شعرهای تغزلی دیده می‌شود، تفاوت وجود دارد. این اختلاف هم در بیان و هم در زمینۀ روان‌شناختی آنها وجود دارد که جدا از آن دلبستگی و شوق به انسان، وابستگی فردی را مه‌آلود و تیره و تار می‌سازد. و نیز تشخیص این دو گرایش را از هم سخت می‌نماید و پرسش‌های مختلفی را به وجود می‌آورد.

در این کتاب می خوانیم: «عشق بيانگر دلبستگي فيزيکي و شخصي متقابل بين دو نفر است که نسبت به يکديگر پيدا مي‌کنند. اين احساس فردي نيز با بررسي تاريخي نشان داده شده است که دگرگون‌پذير بوده و در هر دوران، شکل و رنگي تازه داشته است. در شعر معاصر ايران، به ويژه شعر نو، عشق وابستگي فردي نيست، بلکه مراد از عشق دلبستگي انساني است و جنبۀ انديشگي و انسان‌دوستانه دارد و با خواست، انديشه و خردورزي شاعر رابطۀ تنگاتنگي دارد. به اين باور رسيدم که ميان عشق در شعر معاصر و عشقي که زبانزد مردم است و در برخي شعرهاي تغزلي ديده مي‌شود، تفاوت وجود دارد. اين اختلاف هم در بيان و هم در زمينۀ روان‌شناختي آنها وجود دارد که جدا از آن دلبستگي و شوق به انسان، وابستگي فردي را مه‌آلود و تيره و تار مي‌سازد و نيز تشخيص اين دو گرايش را از هم سخت مي‌نمايد و پرسش‌هاي مختلفي را به وجود مي‌آورد».

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

در سلوک شعر عرفانی جایی برای عشق نیست

عشق

کام‌جویی

عشق و امروز در شعر امروز

عشق‌ورزی چیست؟

گفت و شنود