معرفی کتاب

این کتاب مجموعه‌ای از اشعار شاعر آلمانی میشائیل کروگر است و تعدادی از اشعار اجتماعی و غنایی این شاعر را در بر می‌گیرد. بعد از بخش شعرهای شاعر، مصاحبه‌ای با او انجام شده که ترجمه‌اش، بخش پایانی کتاب را تشکیل خواهد داد. این کتاب به صورت دو زبانه آلمانی و فارسی چاپ شده و حدود ۱۵۰ قطعه شعر از میشائیل کروگر را دربر می‌گیرد.

میشائیل کروگر در سال 1943 در ویتگندورف، یکی از شهرهای ایالت زاکس آلمان، به دنیا آمد و اکنون در شهر مونیخ زندگی می­کند. کروگر شاعر، نویسنده، ناشر و سردبیر یکی از مجلات وزین ادبی به نام «آکسنته» و یکی از پرکارترین نویسندگان آلمانی است که کم­و­بیش در همۀ رشته­های کاری­اش برجسته و زبانزد است. هم­نشرش، انتشارات هانزر از انتشاراتی­های مهم آلمان است و هم مجلۀ ادبی­اش در آستانۀ شصت سالگی انتشارش جایگاه والایی در میان نشریات ادبی آلمانی زبان دارد، که کم­و­بیش از اکثر شاعران محبوب جهان، کسانی نظیر پابلو نرودا، یانیس ریتسوس، توماس ترانسترومر، ناظم حکمت، پاول سلان، درک و الکوت، اکتاویو پاز، هومر و ... در آن آثاری منتشر شده است. نخستین کتاب شعرش «رگیناپولی» در سال 1976 در آلمان منتشر شد. بعد از آن رمان بانوی ویولونسل­نواز، مجموعه شعر آرشیو تردید و نوول خانۀ بدلی از او در انتشارات زورکامپ به چاپ رسید. کروگر در سال 1986 جایزۀ پتر هوخل، در سال 1994 جازۀ ارنست مایستر و در سال 2000 جایزۀ افتخاری فرهنگی شهر مونیخ را از آن خود کرد.

کورت دراورت در مؤخرۀ «آرشیو تردید» دربارۀ شعرهای کروگر می­نویسد: با وجود آن که شعرهای کروگر مشحون از خردگرایی (راسیونالیسم)اند، همواره به نوعی سبکباری خاص دست می­یابند و در پیچیده­ترین شیوه­شان باز هم ساده­اند. این اشعر چیزی را از چشم خواننده پنهان نمی­کنند و به هیچ حوزۀ تاریک و مبهمی اشاره ندارند که در آن ناگریز باشیم معنایی را معنایی را برسازیم. «خطابه­ها» و «نامه­ها»یی که همواره در جست و جوی دیگری هستند، گشت و گذارها و سفرها، از دل چشم­اندازی با به دل لحظه: و «این خود امری­ست که بی­هیاهوافکنی اتفاق می­افتد، و زبان خود در آن میان حجت و برهانی می­شود تا حقیقتش را بیابد.»

به اعتقاد مترجم این دفتر، شعر کروگر شعری است ساده و نکته­سنج که می­کوشد به سرشت لحظه دست یابد و در این پویه، بسیار وامدار شعر اندیشمند و فرزانه­وار آلمانی­زبان و فلسفۀ آلمانی در روزگار خود است. شعری که بی­داعیۀ فلسفه­ورزی، به «دلهرۀ وجودی» آدمی می­پردازد و مصالح آن، گاه بسیار ساده و دم­دست و گاه شخصی و در موارد اندکی پیچیده و پرمعضل است. شعری که از نقیضه نیز بی­بهره نیست و به طنز هم توجه ویژه دارد اما در هر حال بی­ادعاست و خودمانی و به دور از تفاخر زبانی و پیچیده­گویی یا پیچیده­‌نمایی.

شعر این شاعر، خوشخوان است و کم­و­بیش عاری از هرگونه پیچیدگی­های خاص یا آرایه­های سخنورانه. بیشتر آن ها بدون وزن عروضی معمول قالب­های سنتی رایج در ادبیات آلمانی سروده شده­اند. او این سادگی بیان را که به هیچ وجه تن به ابتذال نمی­دهد، آگاهانه برگزیده و در خلال شعرهایش هم به این مسئله اذعان کرده است. حتی از میراث شاعران کانکریت یا زبانگرا و اکسپریمنتال (تجربی) دورۀ خودش هیچ نشانی در کارش دیده نمی­شود، از این رو در ترجمه نیز به این مسئله توجه ویژه­ای نشان داده­ام. البته در شعرهای کروگر ارجاعات بینامتنی به آثار و افراد و مکان­های زیادی وجود دارد که حکایتگر احاطۀ اوست بر موضوعات و مباحث و آثار مختلف.

از این منظر، سادگی بیان شعر، به هیچ­وجه همانند بسیاری دیگر از شاعران ساده­نویس، برآمده از بدویت یا روحیۀ پاستورال سراینده نیست بلکه در همین سادگی نیز گونه­ای من فرهیخته و نخبه­گرا به چشم می­خورد، که به جای پرداختن به زبان نخبه­گرا یا عصا قورت داده یا گرایش به اسنوبیسم، فرهیختگی‌اش را در درون‌مایه‌ها و دغدغه‌های فلسفی پنهان در امور روزمره می‌نمایاند. کروگر شاعری فلسفی است نه به معنای نیچه‌ای یا هایدگری کلمه، که اندیشه یا مفهومی فلسفی بر شعریت اثرش بچربد و از فلسفه عازم شعر شود، بلکه در شعرش فلسفه درون‌مایۀ آثار پراکنده است و به ظاهر هیچ دعوی فلسفیدن در آن دیده نمی‌شود؛ ولی نگاه شاعر نگاهی غیررمانتیک و به گونه‌ای فلسفی است. کروگز از علاقمندان ادبیات جهان و شعر کلاسیک فارسی است.

شعرهای این گزینه برگرفته از همۀ کتاب‌های شاعر است.