معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
 

فراهم‌کردن گنجینه‌های گران‌مایه از آثار بزرگان و دانشمندان به دست‌خط خودشان پیشینه‌ای کهن دارد. از سده‌های گذشته جُنگ‌ها و بیاض‌هایی در دست است که به دست‌خط ناموران علم و ادب گردآوری شده و در گذر روزگار به یادگار مانده است؛ از جمله «مشیخه یا کنز السالکین»، «دستور»، «جنگ محمد مقیم کتابدار»، «جنگ محمدصفی کتابدار» و .... .

مرحوم عمادزادۀ اصفهانی نخستین کتاب خود «بستان الآداب» را در سال 1309 برای سال پنجم و ششم متوسطه تألیف کرد و تا پایان زندگانی (سال 1369) بیش از شصت سال در ترویج آثار شیعی کوشید. پس از «دایرةالمعارف رجال اسلام»، کتاب «جُنگ عمادزاده» از مهم‌ترین و پربرگ‌وبارترین آثار اوست و چنان‌که وی نوشته، پنج مجلد بوده و «آثار بزرگان» یک جلد از این مجموعه است.

او به‌حق و استحقاق دانشمندی پرمایه و مفسری توانمند و ناشر آثار خاندان عصمت و طهارت بود. وی سال‌ها مدیریت مجلۀ «خرد» را بر عهده داشت و افزون بر آن، در مجلات دارالسلام، تاریخ اسلام، جلوه و نور دانش، ارمغان و ... نیز مقالاتی نگاشته است. همچنین سال‌ها در مراکز علمی مانند دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران تدریس کرد.

عمادزاده در مقدمۀ کتاب آورده است: «یکی از نفایس آثاری که از هر عصری برای عصر دیگر باقی می‌ماند و مورد استفاده است، سفینه‌ها، جنگ‌ها، کشکول‌ها و اجازات است که از طرف دانشمندان روشنفکر هر عصری روی ذوق و سلیقۀ خود تنظیم می‌کند یا از افکار ابکار دیگران استفاده می‌نماید و مجموعه‌ای تهیه و تدوین کرده، به یادگار می‌گذارد. ..... در این فکر قریب پنج مجلد «جنگ» و «سفینه» تهیه نمودم که هر یک بیش از چندین صد نفر به خط خود اثری گذاشتند و مجموعۀ آنها یک فیلم نماینده صنوف مختلف طبقۀ فاضلۀ عصری است که هر وقت تألمات روحی دست می‌دهد، با یک نگاهی به سطور اوراق این دفاتر زنگ کدورت از دلم زدوده می‌شود».

وی «آثار بزرگان» را که احتمالاً جلد نخست جُنگ بوده است، در بیست‌وپنجم شهریور سال 1311 شمسی فراهم آورده و ذیل عنوان چنین نوشته است: «کتابی خواهد شد حاکی روحیات و آثار نویسندگان معاصر». او نخست 32 سؤال در میان آورده و از بزرگان خواسته است به این سؤالات پاسخ دهند و نوشته است: در اطراف موضوعات ذیل متمنی است عقاید خودتان را مرقوم فرمایید: 1. سیر حرکت آدم از کجاست و به کجا منتهی می‌شود؟ 2. حقیقت چیست و حق کدام است؟ 3. سعادت یعنی چه؟ 4. خوشبختی چیست و خوشبخت کیست؟ 5. زندگانی چیست؟ 6. فلسفۀ حیات چیست؟ 7. تربیت یعنی چه و چیست؟ و ...».

شمار بزرگانی که به این سؤالات پاسخ داده‌اند و در جُنگ مطالبی نگاشته‌اند، 46 نفر است؛ از اساتید نگارنده تا شاعران معاصر و مدرسان حوزه‌های علمیۀ قم و اصفهان و نویسندگان معاصر. عمادزاده به دلیل زمان طولانی در فراهم‌آوردن و تهیه فهرست در پایان نام دو نفر از آنان را از یاد برده و در فهرست کتاب این دو را به نام «یکی از مدرسین علوم عقلی» و «یکی از دانشمندان و اساتید» شناسانده است.

برخی از بزرگانی که در این جُنگ مطلب نوشته‌اند، عبارت‌اند از: حسام‌الدین دولت‌آبادی، محمداسماعیل منیری، محمدرضا متفقی، سیدابوالحسن موسوی آل‌رسول، سیدمحمد موسوی شمس‌آبادی، حسن ملاباشی، راضی آل‌یاسین، شیخ محمد حکیم خراسانی، محمدعلی انصاری قمی، شیخ عبدالکریم زنجانی، سیدعلی علامه فانی، آزاد همدانی، محمد سالکی، سید جلال‌الدین همایی، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، عبدالله وحید قمی، محمدجواد نیاز قمی و .... .

این اثر در دفتر خط‌دار در قطع وزیری کتابت شده است. نویسندگان به قلم نسخ تحریری در سطور مختلف به فارسی و اندکی عربی نوشته‌اند. در این چاپ ابتدا در مقدمه به ذکر ویژگی‌های این نسخه و زندگی مرحوم عمادزاده پرداخته شده است و سپس چاپ عکسی نسخه که در کتابخانۀ ملی نگهداری می‌شود، آورده شده است.