معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

این کتاب دنباله و تعدیل‌کنندۀ کتابی دیگر است؛ در سال 2013 «عادات و آداب روزانۀ بزرگان: چنین کنند بزرگان، چو کرد باید کار» توسط همین نویسنده منتشر شد که مجموعه‌ای بود از شرح‌حال‌های مختصر زندگی کاری روزمرۀ رمان‌نویسان، شاعران، نقاشان، آهنگ‌سازان، فیلسوفان و سایر شخصیت‌های خلاق و بااستعداد. از 161 شخصیتی که در آن کتاب گنجانده شده بود، فقط 27 نفر زن بودند که تعداد بسیار کمی است و نوعی نابرابری جنسیتی را نشان می‌دهد.

بنابراین این کتاب تلاشی است برای نشان‌دادن روحیات و عادات و آداب روزانۀ زنان نامی جهان. تمرکز بر زنان چشم‌اندازهای شگرفی از سرخوردگی و سازش بر انسان می‌گشاید. درست است که بسیاری از زنان مورد بحث در این کتاب از قشر مرفه بودند و همۀ این زنان در زندگی روزانه در حال جدال با مشکلات و موانع نبودند؛ اما بسیاری از آنان چنین وضعیتی داشتند. بیشتر آنان در جوامعی به بار آمدند که به کار خلاقانۀ زنان بی‌توجه بود یا آن را نمی‌پذیرفت و بسیاری از آنان والدین یا همسرانی داشتند که به‌شدت با تلاش آنها برای اولویت‌دادن به ابراز وجود در برابر نقش‌های سنتی همسر، مادر و خانه‌دار مخالفت می‌کردند. شماری از آنان فرزندانی داشتند و در ایجاد موازنه بین نیازهای افراد تحت تکفل خود و بین کسانی که به نوعی کنترل‌کنندگان راه نیل به موفقیت حرفه‌ای بودند ـ ویراستاران، ناشران، موزه‌داران و سایر سلیقه‌سازان که به‌کرات از قضا کارهای مردان را ارج و برتر می‌دانستند ـ با تبعیض جنسیتی روبرو بودند. ضمن آنکه موانع درونی زنان هنرمند، انواع گوناگون خشم، احساس گناه و عصبانیت ناشی از واداشتن آدم و عالم برای تو و دستاوردهایت جایی بگشایند، در اینجا به حساب نیامده است.

بسیاری از زنانی که شرح‌حال‌شان در این کتاب آمده است، عادت داشته‌اند ببینند دستاوردهای آنان به جنسیت‌شان ربط داده می‌شود و هیچ‌یک از آنها از این بابت خشنود نبوده‌ است. آن‌طور که گریس هارتیگن نقاش به مصاحبه‌کننده‌ای گفت: «هیچ‌گاه به اینکه هنرمندی مؤنث هستم، توجه نداشته‌ام و از اینکه یک زن هنرمند خوانده شوم بیزارم. من هنرمندم».

خواننده با خواندن این کتاب متوجه خواهد شد چگونه دیگران در ابتدایی‌ترین سطح از پس کار خود برمی‌آیند. آیا هر روز می‌نویسند یا نقاشی می‌کنند یا آهنگ می‌سازند؛ اگر چنین است، در عمل چقدر کار می‌کنند و چه وقت‌هایی شروع به کار می‌کنند؟ آیا تعطیلات آخر هفته را هم روز کاری به حساب می‌آورند؟ چطور به کار خود می‌رسند و هم‌زمان امرار معاش می‌کنند؟ آیا به قدر کافی می‌خوابند و به افرادی که در زندگی با آنها در ارتباط هستند توجه می‌کنند؟ و با فرض اینکه از عهدۀ سامان‌دهی کارها برآیند، چگونه بر بحران‌های گذران روحی خود فائق می‌آیند؟

در این مجموعه با مدخل‌هایی برگرفته از نامه‌ها، خاطرات، گفتگوها و روایت‌های دست‌دوم مواجه می‌شویم که توصیف‌هایی موجز می‌دهند از اینکه چگونه آنان در طی روز کارشان را انجام می‌دهند. در این کتاب دربارۀ هنرمندانی نوشته شده است که واقعاً تابع برنامۀ منظمی نبوده‌اند؛ یا به این سبب که مشکلات زندگی مجال تبعیت از چنین برنامه‌ای را به آنها نمی‌داد یا به این دلیل که برایشان مهم نبود تابع برنامۀ منظمی باشند.

همچنین گردآورنده فرض را بر این گذاشته است که ممکن است خواننده با بسیاری از این زنان آشنا نباشد؛ به همین دلیل فضای بیشتری را به شرح‌حال اجمالی آنها و روزهای کاری‌شان در شرایط حرفۀ آنها اختصاص داده است. در این کتاب نیز به فعالیت خانوادۀ شخصیت‌های مورد بحث توجه بیشتری شده است. برای بسیاری از این هنرمندان رسیدگی به نیازهای فرزندان‌شان عامل عمده‌ای بود که وقت‌شان را می‌گرفت و توضیح این موضوع که چگونه می‌توانستند کار خلاقانه‌شان را با دغدغه‌ها و مسئولیت‌های خانوادگی سازگار کنند ـ چه از طریق وجدان کاری یا تقسیم هوشمندانۀ وقت خود، غفلت‌کردن راهبردی از برخی وظایف یا ترکیبی از اینها ـ برای توصیف واقعیات روزانۀ آنها بسیار مهم بود. پرداختن به این مسائل برای این بوده است که این کتاب را برای خوانندگان امروزی که سعی می‌کنند گره‌های خلاقیت و سامان‌دهی کار خود را بگشایند مناسب‌تر و مفیدتر شود.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

یادداشتی دربارۀ کتاب

نوعی غرابت

صدف خوراکی و شامپانی

گرداب

رنج و ملال

غفلت محض

یک بالن، یک سفینۀ فضایی، یک زیردریایی، یک کمد

رضا و آرامش

زندگی غیرعادی

طرح نامحسوس و پنهانی

عزم راسخ

نوسان‌های بخت

فضایی ممتاز

از خشم تا نومیدی و برگشت به خشم

سپاس‌گزاری

یادداشت‌ها

منبع تصاویر/ حق اجازه

نمایه