معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

این کتاب نتیجۀ پژوهشی جامعه‌شناسانه دربارۀ هنر معاصر است و از اولین نمونه‌های ترجمه‌شدۀ چنین مطالعاتی است که خود را در میان کتاب‌های این حوزه متمایز می‌کند. موضوع کتاب حیطۀ مطالعات فرهنگی دربارۀ هنر معاصر، همچنین سیاست‌های فرهنگی دولتی را شامل می‌شود؛ اگرچه ابعاد حقوقی آن با برخی حوزه‌های دیگر، از جمله کنش‌های جمعی هنر نیز مرتبط می‌گردد.

ناتالی هنیک مؤلف این کتاب، پژوهشگری برجسته در حوزۀ جامعه‌شناسی است که به مدتی طولانی مطالعات خود را بر ویژگی‌های هنر معاصر در قبال جامعه معطوف کرده است. او در این مطالعه که دارای وجهی تطبیقی است، سعی دارد به مقایسۀ دو کشور فرانسه و ایالات متحد دربارۀ واکنش به وجه پیش روی هنر معاصر بپردازد. در اینجا رویکرد او معطوف به یک جامعه‌شناسی «ارزشی» است که مبنای آن بررسی ارزش‌های درگیر در واپس‌زنی سطوح مختلف جامعه به تولیدات هنری است. هنیک با بررسی این ارزش‌ها، چارچوبی تحلیلی برای مقایسۀ واکنش‌ها در دو کشور بنا می‌نهد و بر اساس مستندات در دست تحلیل‌هایی برجسته ارائه می‌دهد.

روش هنیک در تحلیل‌اش ساده و بی‌طرفانه است که نمونۀ خوبی از تعهد و بی‌طرفی علمی در مطالعاتی از این دست به شمار می‌رود. مؤلف این کتاب واکنش‌های مدافعان و مخالفان هنر معاصر را بر اساس سیستمی ارزشی و به گونه‌ای بی‌طرفانه بررسی کرده است. در اولین برخورد با متن این احتمال وجود دارد که تحلیل ارزشی هنر معاصر به شکل مطرح و بدون توجه به کیفیات مستقل هنری (زیبایی‌شناختی، فرمی، دریافت و ...» را تا حدی تقلیل‌گرا بدانیم؛ اما نتیجۀ کار مثال خوبی از بی‌طرفی علمی و عینیت‌گرایی‌ای است که از کار یک پژوهشگر انتظار می‌رود.

مطالعۀ این کتاب این تصور رایج را به چالش می‌کشد که در جامعۀ غربی خلق هنری برای بیان خود در عرصۀ اجتماعی امکانات نامحدودی دارد. هنر معاصر در تقابل و مبارزه‌ای مداوم با نیروهای معارض در جامعۀ غربی نیز وجود خود را توجیه می‌کند، به طوری که بدون چنین تلاشی ماهیت اصلی خود را از دست می‌دهد. این وجه تقابلی و واکنش‌برانگیز هنر معاصر نوعی پیروی از سنت آوانگار نیست، بلکه از خصوصیات درونی آن محسوب می‌شود که ریشه در وجه انتقادی‌اش دارد. هنر معاصر با ایجاد چالش بین خود و هر سنت پیشینی (تاریخ، علم و اخلاق) مسئلۀ تقابل ارزشی را همواره مطرح می‌کند. همین امر رویکرد و روش مؤلف برای طرح مسئلۀ اصلی کتاب و پاسخ‌گویی به آن را توجیه می‌کند.

این کتاب دربرگیرندۀ نکاتی مفید برای گروه‌های مختلفی از خوانندگان است: علاقمندان به هنر معاصر که سعی دارند به دسته‌بندی و تبیین نظری نسبت خود با هنر معاصر بپردازند؛ هنرمندان و هنرجویانی که به دنبال مثال‌هایی ملموس از آثار هنرمندانی هستند که باعث برانگیخته‌شدن واکنش‌هایی جمعی شدند؛ پژوهشگران حوزۀ جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی که علاقمند به آشنایی با نمونه‌ای از روش‌شناسی دربارۀ رابطۀ جامعه و هنر و مطالعۀ آن هستند؛ در نهایت مسئولان و مدیران فرهنگی‌ای که نیت تأمل در نحوۀ مصرف منابع دولتی در هنر معاصر و عوارض ناشی از تقابل ارزش‌های هنری و ارزش‌های غالب جمعی را دارند.

فهرست مطالب کتاب:

فهرست تصاویر

مقدمۀ مترجم

پیش‌گفتار

فصل اول: روش

فصل دوم: فرم‌های واپس‌زنی

فصل سوم: ارزش‌های مورد دفاع

فصل چهارم: اثر و مؤلفش

فصل پنجم: رابطه با بافتار

فصل ششم: مرجع

فصل هفتم: بازگشت: ایالات متحد از منظر فرانسه

ضمیمه: دربارۀ یک اثر نامطلوب آزادی‌خواهی

منابع

نمایه