معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

آیا در قرن نوزدهم چیزی به عنوان آموزش تاریخ هنر در فرانسه وجود داشته است؟ این سؤال در واقع بیان موجزی است از موضوع این کتاب که عمدتاً از همان بدو کار مطرح می‌شود. کارهای اشخاصی مانند امیل هال، هانری فوسییون و لویی اوتکور برای همه آشنا بود و هر بار سؤالی دربارۀ ظهور تاریخ هنر در فرانسه مطرح می‌شود، اینان اولین کسانی هستند که نامشان مطرح می‌شود. با بررسی بیشتر اسامی دیگری نیز به میان آمده است: لویی کوراژو، هیپولیت تن، آرسیس دوکومون و .... ؛ به این ترتیب معلوم می‌شود چیزی به نام آموزش تاریخ هنر از نیمۀ اول قرن نوزدهم در فرانسه وجود داشته است؛ اما چندوچون این آموزش و شرایط و شیوۀ این آموزش مشخص نمی‌باشد.

این کتاب اثری است دربارۀ آغاز آموزش تاریخ هنر و باستان‌شناسی در فرانسه که می‌کوشد زوایایی از تاریخِ تاریخ هنر را روشن کند. به بیان دیگر موضوع این کتاب خود رشتۀ تاریخ هنر، رشد آن در بستر زمان، روش‌های آن و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری‌اش بر رشته‌های نظیر تاریخ طبیعی، تاریخ و هنرهای زیبا است. در این اثر به جای تحقیق دربارۀ روش‌های آموزشی، به بررسی تاریخچۀ ظهور این رشته در فرانسه و تثبیت جایگاه آن در برنامۀ رسمی مؤسسات آموزشی پرداخته شده است.

فرضیۀ نویسنده دربارۀ آغاز آموزش تاریخ هنر این است که در فرانسه، تاریخ هنر تا حدود زیادی از تاریخ سرچشمه می‌گیرد؛ چون در واقع زادۀ نگاه تاریخ به تولیدات هنری است و به عنوان نگرش تاریخی بر هنر گسترش می‌یابد. در واقع برای مورخان هنر، تاریخ نه‌تنها روش را فراهم می‌آورد، بلکه توجیه‌کنندۀ بررسی دوره‌هایی است که ذائقۀ عمومی آنها را طرد می‌کرده است. تاریخ در واقع هدف مطالعات را تغییر داده است و آن را در پس‌زمینه‌ای تاریخی قرار می‌دهد. رسمیت یافتن آموزش باستان‌شناسی و تاریخ هنر در قرن نوزدهم، مبارزه‌ای است برای تثبیت مدرسۀ هنرهای زیبا و شاهکارهایی که در آن دوران برچسب زوال خورده بودند.

این کتاب با تلاش بسیار سعی در ارائۀ تاریخی از منشأ شکل‌گیری رشتۀ تاریخ هنر در سال 1795 میلادی از بستر باستان‌شناسی تا اوایل قرن بیستم داشته است. پیوست‌های سودمند این کتاب نیز آرشیو کاملی از مدارس، معلمان و دروس تدریس‌شده را ارائه می‌کند. بر این اساس مطالعۀ این کتاب برای دانش‌پژوهان مقاطع تحصیلات تکمیلی رشته‌های هنری و معماری و همچنین مدرسان این رشته‌ها و نیز علاقمندان به تاریخ هنر می‌تواند سودمند باشد.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار مترجم

پیش‌گفتار به قلم ژرار مونیه

مقدمه

بخش نخست: باستان‌شناسی و تاریخ هنر، از کتابخانۀ ملی تا دانشگاه

فصل اول: از باستان‌شناسی یونان و روم تا باستان‌شناسی قرون وسطا، آموزش باستان‌شناسی در نیمۀ نخست قرن نوزدهم

فصل دوم: 1863: سامان‌دهی مدرسۀ هنرهای زیبا، تاریخ معماری، زیبایی‌شناسی و باستان‌شناسی

فصل سوم: زیبایی‌شناسی، باستان‌شناسی ملی و تاریخ هنر: نخستین گام‌ها در کلردوفرانس

فصل چهارم: 1882: تأسیس مدرسۀ موزۀ لوور

بخش دوم: آموزش باستان‌شناسی و تاریخ هنر در دانشگاه‌ها

فصل پنجم: باستان‌شناسی رشته‌ای دانشگاهی

فصل ششم: رسمیت یافتن تاریخ هنر در دانشگاه‌ها، نخستین گام‌ها در دانشگاه سوربن

فصل هفتم: باستان‌شناسی و تاریخ هنر در دانشکده‌های ادبیات شهرستان‌های فرانسه: جامعۀ هنری و نخستین مدرسان

نتیجه‌گیری

فهرست منابع و مآخذ به زبان اصلی

پیوست‌ها

جداول

فهرست تصاویر

فهرست مدرسان