معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

الیف شفق پرفروش‌ترین نویسندۀ ترکیه و یکی از پرفروش‌ترین نویسندگان جهان است. او به زبان ترکی و انگلیسی می‌نویسد و تاکنون ده رمان از او منتشر شده است که میان آنها «چهل‌ویک قانون عشق»، «مرید معمار» و «حرامزادۀ استانبول» از همه پرفروش‌ترند. شفق در دانشگاه‌های مختلف ترکیه، آمریکا و انگلستان تدریس کرده است. در سال 2010 شفق نشان شوالیۀ ادبیات هنر و ادبیات فرانسه را دریافت کرد. آثار شفق به بیش از چهل زبان ترجمه شده است. شفق هم اکنون در لندن زندگی می‌کند. شفق داستان‌نویسی است با پیشوانۀ دانشگاهی چندرشته‌ای، او دانش‌آموختۀ روابط بین‌الملل است، مدرک کارشناسی ارشد در مطالعات زنان و جنسیت دارد و مدرک دکترای تخصصی در علوم سیاسی دارد. از این‌رو بسیاری از این مضامین در آثارش راه می‌یابند. انسانی کنجکاو و علاقمند به خواندن است. باور دارد که انسان عالم صغیر این جهان است و همان‌گونه که جهان دائماً وسعت می‌یابد، انسان نیز باید دانش و ذهن خود را وسعت بخشد.

در رمان چندلایۀ «مرید معمار» معماری به عنوان مضمونی قدرتمند است که جزئیات و طرح‌های باشکوهی را ارائه می‌دهد. گنبد آسمان معماری باشکوه خداوند است و اوست معمار یگانۀ جهان هستی.

جهان، شخصیت اصلی رمان «مرید معمار» برخلاف طبیعت سلامت و درست خویش در مسیری قرار می‌گیرد که با دروغ و نادرستی آغاز می‌شود و به ناچار هم ادامه می‌یابد. به همراه فیلش چوتا سر از قصر پادشاه عثمانی، سلطان سلیمان درمی‌آورد، فیلبان قصر می‌شود هر بار که فرصتی نصیبش می‌شود به خواست ناخدایی فریبکار و زورگو و از ترس او دست به دزدی می‌زند و در این مبان نیز راهی را با مهری‌ماه، دختر مهربان و زیبای سلطان، آغاز می‌کند. جهان که در دنیایی از فریب و دسیسه گرفتار شده، گاهی احساس می‌کند که تمام زندگی تنها یک نمایش است که همه به نوعی در آن می‌خرامند و نقشی ایفا می‌کنند. اما در این شبکۀ عظیم دروغ و تزویر پیوسته پویندۀ حقیقت است و همواره به دنبال دانش عینی و استوار و موهیت شفابخش عشق راستین است. در این مکاشفه از حمایت سینان، معمار بزرگ دربار، برخوردار می‌شود. سینان جهان را زیر پروبال خود می‌گیرد، چون در وجود او شاگردی مستعد و جانشینی توانا می‌یابد؛ از طرفی امیدوار است او را از ضعف‌های شخصیتی‌اش که ممکن است او را به پرتگاه نابودی بکشانند، نجات دهد. سینان با شکیبایی، طی سالیان، به جهان و سه شاگرد دیگرش ارزش هنر را به مثابۀ هنر می‌آموزد و همچنین به عنوان وسیله‌ای برای گذشتن از اختلافات فرهنگی و کشف ارزش واقعی خویشتن. هم‌زمان جهان در نگه‌داری از چوتا معنا و آرامش می‌یابد، فیلی که از خردی خاموش و طبیعی برخوردار است.

اما آرامش و هماهنگی در دنیای جهان شناور است. بنیادگرایان دینی می‌گویند علم و بلند‌پروازی سینان موهن است. زلزله، طاعون و جنگ نیز از بیرون سینان و شاگردهایش را تهدید می‌کند. این معمارها از درون با نفرت‌های نهانی و رازهای مگوی خود از هم جدا می‌افتند. شاید بدتر از همه سلاطینی هستند که قدرت مطلق و کبر زیاد آن‌ها را به فساد کشانده و دائماً سد راه سینان و هنر معماری او می‌شوند. جهان و همکارانش می‌کوشند سخت تلاش کنند و در فضایی آکنده از بیداد و استبداد نفس‌گیر دوام بیاورند.

سینان، معمار بزرگ دربار، به مریردانش می‌آموزد که در درون و بیرون هماهنگی و تعادل بیافرینند به آن‌ها می‌آموزد که چگونه هر بخش با کل پیوند می‌یابد و اینکه چطور باید خود را دوباره و دوباره از میان ویرانه‌ها بازسازی کنند.

جهان می‌آوزد که خراب کردن یک پل از ساختن آن راحت‌تر است؛ آفریدن زمان، مهارت و شکیبایی می‌طلبد. خراب کردن پل از نظر استعاری به خراب کردن پل میان فرهنگ‌ها و طبقات اجتماعی اشاره دارد. شفق نشان می‌دهد که چگونه نفرت و حسادت دو نیروی ویرانگرند و چگونه عشق می‌تواند دنیا را از نو بسازد.

در این رمان خداوند به عنوان معمار ترسیم می‌شود. مسلمانان، مسیحیانف یهودیان، زرتشتی‌ها و مردم با اعتقادات مختلف زیر یک گنبد نامرئی زندگی می‌کنند. برای چشمی که بتواند ببیند، معماری در همه‌جا وجود دارد.

سینان می‌گوید:« معماری آینه‌ای است که هماهنگی و توازن موجود در دنیا را نشان می‌دهد. معماری گفتگو با خداوندعالم است».

الیف شفق همواره به مکاشفه در نظریۀ «دیگری» می‌پردازد و اینکه طردشدگان و بیگانگان چه سرنوشتی پیدا می‌کنند و با طردشدگان و بیگانگان دیگر دوستی می‌کنند و یکدیگر را می‌فهمند. برای او این گونه شخصیت‌ها که به دلیلی به حاشیه رانده شده‌اند به یک زبان صحیت می‌کنند، هر چند از فرهنگ‌های مختلفی می‌آیند. گاهی حتی یک حیوان بهترین دوست انسان و مونس تنهایی‌های او می‌شود. تأثیر هزارویک شب در سراسر این رمان مشهود است. جهان، مثل شهرزاد، توجه شاهزاده خانم، مهری‌ماه زیبا را، با گفتن داستان‌هایی جذاب جلب می‌کند و باعث می‌شود شاهزاده خانم دائماً نزد او بیاید. در این رمان چندلایه داستان‌های فروانی از قتل، تکبر، عشق و آز با شخصیت‌های گیرا از گوشه و کنار دنیا وجود دارد.

«مرید معمار» داستان شاگرد معماری‌ست که در وجود استاد خویش عشقی جاودانه به جوهر زندگی، زیبایی‌های آفرینش، فضائل انسان، هنر و شوق تمام نشدنی‌ساختن و بنا کردن را می‌یابد و خود نیز به تدریج از پرتگاه‌هایی که به کمین آدمیت آدمی نشسته‌اند، می‌گریزد و معمار عاشق‌پیشه‌ای می‌شود که با آهنگ موزون آفرینش هم‌آوا می‌گردد و آرامش راستین و بی‌بدیل زندگی را در عشق و زیبایی می‌جوید.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه مترجم

پیش از استاد

استاد

گنبد

بعد از استاد