معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

کتاب حاوی خاطراتی عمدتاً  دست اول از سیاستمداران و هنرمندان معاصر می­‌باشد که برای خواننده یادآور یادها و ملاحظاتی از گذشته­‌های دور و نزدیک بوده و از جذابیت و تازگی برخوردار است.

این کتاب در حقیقت جلد سوم «خاطرات پراکنده رجال و حکایت‌هایی از رجال عصر پهلوی» است که هر دو مجلد قبلا منتشر شده و هر یک به تنهایی دربردارندۀ مطالب مستقل و خواندنی است.

این بار تنها به خاطرات سیاستمداران نپرداخته نشده، بلکه از هنرمندان و سایر اشخاص سرشناس و مطرح کشور در قرنا اخیر نیز در کنار رجال سیاسی معاصر خاطراتی نقل شده که برای خواننده یادآور یادها و ملاحظاتی از گذشته‌های دور و نزدیک و به نوبۀ خود از جذابیت و تازگی برخوردار است. در هر بخش منابع و مأخذ و نام و نشان نویسندگان مطالب ذکر شده و شاید بتوان گفت بیشتر آنها برای اولین بار در داخل کشور انتشار می‌یابد.

زنده‌یاد محمدابراهیم باستانی پاریزی در گفتار «اتش در زیر پنجره» از میان‌رفتن بخشی از یادداشت‌های سیدحسن تقی‌زاده را بهانه قرار داده است برای گریززدن به تاریخ و افسوس بر اسناد و کتاب‌های در آتش‌سوختۀ تاریخی. در قسمتی از این گفتار آمده است: «چنان‌که گفتم دلایل ازبین‌بردن نوشته‌ها می‌توانست گوناگون باشد و برای ازبین‌بردن آنها از دو عامل تخریبی مهم ـ آب و آتش ـ استفاده می‌شده است. عوامل مذهبی و پس از آن سیاسی از مهم‌ترین موجبات چنین امری بوده ـ اگرچه باد و خاک هم گاهی به کمک می‌آمده‌اند. سابقه سوختن و شستن اسناد البته به اندازه و قدمت تاریخ بشر است و این خصوصاً در مورد پایان جنگ‌ها و منکوب‌شدن مخالفان تقریباً یک امر بدیهی و به رسمیت شناخته شده است. تا آنجا که شاعران نیز مدح گفتند. سلطان محمود را که پس از فتح ری دویست دارد برپا کرد و رؤسای مخالف را تحت عنوان قرمطی بر دار کرد و اسناد و کتاب‌های آنان را در زیر اجساد آنها یعنی زیر دارها سوخت».

صدرالدین الهی در «زندگی و اندیشۀ بزرگ علوی از دیدگاه خانلری» دربارۀ رابطۀ وی و صادق هدایت می‌گوید: «هدایت و علوی دوستی خود را سال‌های سال حفظ کردند و علوی همیشه کارهایش را پیش از چاپ برای هدایت می‌خواند و گاه نیز بعضی از این کارها را با حضور دوستان دیگر قرائت می‌کرد تا اگر نظری دارند، بیان کنند. از جمله کارهایی که من خوب به خاطر دارم علوی پیش از چاپ برای هدایت و من و صادق چوبک خواند، دست‌نویس کتاب "چشم‌هایش" بود. مدتی بود که علوی در فکر نوشتن یک رمان کوتاه بود. مایه‌های این رمان را پیش خود از زندگی‌ها می‌گرفت و مرتب می‌کرد. علوی در اکثر آثارش هنرمندان را برای قهرمانی داستان‌هایش برمی‌گزید و در این داستان نیز علوی نقاشی را قهرمان قصه قرار داده بود. رمان کوتاه او سرانجام پرداخته شد و یک روز از صبح تا ظهر او دست‌نویس قصه را برای هدایت و چوبک و من خواند».

فهرست مطالب کتاب:

من و شاه (دیوید راکفلر)

یادداشت‌های روزانه علم و ارزش تاریخی آن (علی‌نقی عالیخانی)

مرا ببوس (پرویز خطیبی)

مرغ سحر در آستانه خاموشی (پروانه بهار)

داستان بلوچستان (مجید جهانبانی)

بچه‌ها سلام ... (ثمین باغچه‌بان)

یادی از یک دوست «دیدار با اردشیر زاهدی» (فریدون زندفرد)

آتش در زیر پنجره (محمدابراهیم باستانی پاریزی)

خاطره‌ای از رضا محجوبی (بیژن ترقی)

پدرم برای تشکیل کابینه احضار شد (محمود فروغی)

وقتی کمونیست‌ها به قدرت رسیدند (محمد عبدالله گرجی)

گذر از طوفان (نقشه ترور شاه چگونه تهیه شد) (مرتضی زربخت)

زندگی خصوصی صادق هدایت (شاهرخ گلستان)

منوچهر خان که بود؟ (شاهین نوری)

هیچ‌کس نمی‌تواند مرا براندازد (از خاطرات دکتر هوشنگ نهاوندی)

یادی از دبیران زبان فارسی (حسین منتظم)

خلیل ملکی، اندیشمند تنها (جلال متینی)

گفتگوی مصدق و خلیل ملکی (صمد رحمن‌زاده)

گفت‌وشنودی با امین‌الله حسین (علی مستوفی)

47 سال پس از مرگ نیما (صدرالدین الهی)

زندگی و اندیشۀ بزرگ علوی (ناتل خانلری)

ایران پرتلاطم (مینا حمیدی)

دربارۀ یادداشت‌های روزانۀ علم (هوشنگ نهاوندی)

نمایه

تصاویر