معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

با توجه به این نکتۀ مهم و ضروری که فرهنگ هر جامعه‌ای، بیانگر هویت و ارزش‌های خاص آن جامعه و عامل انتقال این ارزش‌ها به نسل‌های بعدی است، پژوهش و تحقیق دربارۀ فرهنگ اصیل مردم مازندران که در تاروپود اعتقادات، آداب و رسوم، باورها، افسانه‌ها، قصه‌ها، ضرب‌المثل‌ها، ترانه‌ها و .... یافت می‌شود، ضرورتی است انکارناپذیر.

در غیر این صورت بدیهی است با توجه به تحولات پرشتاب اجتماعی و فرهنگی، به ویژه در زمینۀ ارتباطات سهل و سادۀ فرهنگ‌های گوناگون، ادبیات شفاهی و عامۀ ما که طی قرون و اعصار به طور شفاهی و سینه ب سینه از فردی به فرد دیگر و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و به ما رسیده است، به‌تدریج کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر شده و معنا و مفهوم خود را از دست خواهد داد.

دربارۀ مازندران چیزی که بیش از هر چیز دیگر توجه هر فردی را به خود جلب می‌کند، یکی آگاهی از وجه تسمیۀ مازندران و دیگری کسب اطلاع از پیشینۀ نژادی مردم مازندران است که در این کتاب با توجه به اظهارنظرهای متفاوت در این‌باره، بهترین راه حل بیان شده است.

مطالب موجود در این کتاب پس از اشارۀ کوتاهی به ویژگی‌های گوناگون مازندران و به ویژه ریشۀ واژۀ مازندران و سابقۀ سکونت در این استان در پنج فصل ارائه شده است.

در فصل اول پیشینۀ نژادی مردم مازندران مورد بحث قرار گرفته و در این ارتباط دیدگاه‌های متفاوتی مطرح شده که بسیار قابل توجه است.

مباحث فصل دوم تحت عناوینی مانند «ادبیات شفاهی»، «ارزش و اهمیت ادبیات شفاهی»، «ضرورت گردآوری ادبیات شفاهی» و ... ارائه شده که به موضوع ادبیات و فولکلور مازندران می‌پردازد.

آداب و رسوم مردم مازندران فصل سوم را به خود اختصاص داده است. در این فصل افزون بر بیان ویژگی‌های خاص هر یک از آداب و رسوم، سوگندها، دعاها، طب عوام، بازی‌ها و سرگرمی‌های گوناگون مردم مازندران نیز آمده است.

فصل چهارم دربارۀ باورها است؛ چیزی که نقش بسیار تعیین‌کننده در پندار، گفتار و رفتار انسان دارد. با توجه به اینکه بعضی از باورها عمومیت دارد، ابتدا باورهای مردم مازندران و پس از آن به ترتیب باورهای مردم ساری، باورهای هواشناسی مردم آمل، مردم آلاشت، کندلوس، ایزده، اسرم و کتی‌یا ذکر شده است.

آخرین فصل کتاب دربارۀ موسیقی مردم مازندران است که در آن به روشنی می‌توان ویژگی‌های طبیعی و اقلیمی مازندران را به ویژه در اشعار ترانه و تصنیف‌های مازندرانی مشاهده کرد. «شعر و ترانۀ مازندرانی»، «موسیقی مازندران»، «موسیقی آوازی مازندران»، «تصنیف‌های مازندرانی»، «موسیقی آیینی» و «موسیقی‌سازی» از جمله عناوینی است که در این فصل ارائه شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

اشاره: مازندران

پیش‌گفتار: واژۀ مازندران و دیدگاه‌های متفاوت

فصل اول: نگاهی به پیشینۀ نژآدی مردم مازندران

فصل دوم: فرهنگ و ادبیات شفاهی (فولکلور)

فصل سوم: آداب و رسوم اجتماعی مردم مازندران

فصل چهارم: باورهای مردم مازندران

فصل پنجم: موسیقی بومی مردم مازندران (شعر و ترانه‌های مازندرانی)