معرفی کتاب

این کتاب ماجرای زنی است که برای دیدار فرزندش به امریکا می‌رود. در آنجا رها از دغدغه‌های زیست‌محیطی همیشگی‌اش و در جریان ارتباطی که با طبیعت برقرار می‌کند، به مکاشفه‌ای درونی می‌رسد و بر آن می‌شود به دیرینه‌ترین رؤیای زندگی‌اش بپردازد. این کتاب شرح پاسخ‌جویی به یک پرسش است که از قضا پرسش پنهان بسیاری از دوستداران قلم‌ورزی هم هست و دیالوگی است صمیمانه که در فرایند آن، راوی از دل تماشا در آینۀ خویشتن، به کاوشی اجتماعی در متن جامعۀ مرز و بومش نقب می‌زند. خواننده را که بخشی از پروژۀ واکاوی‌اش شده، به تجربۀ زیسته‌اش می کشاند و دست در دست او می‌گذارد تا پابه‌پای هم از مه عبور کنند و پرده‌ای را کنار بزنند برای نگاه به «نوشتن» در نور و نگاهی تازه.

در قسمتی از دیباچۀ این کتاب آمده است: راستی اگر همۀ نویسندگان دنیا اگر ننویسند، از زندگی ساقط می‌شوند؟ مگر جز عوالم انتزاعی، عالم محسوسات که می‌تواند هدف و معمای زیستن باشد، وجود ندارد؟ مگر نمی‌شود برای حداقلی از «امن عیش» تلاش کرد و در آرامش زیست؟ به سفر رفت، نادیده‌ها را دید و نازیسته‌ها را زیست؟ یا به سختی با آشوب جنگید و به نظم نرسید! چنانکه می‌‌توانم به خیلی چیزها بیندیشم؛ اما نمی‌توانم پاسخ صریحی به خود بدهم که اگر ننویسم، چه خواهم کرد؟ در برابرم چاه عمیق و تاریکی می‌بینم که انتهایی ندارد و می‌دانم که با همۀ وجودم می‌کوشم در این چاه نیفتم. شاید بین تلاش برای نیفتادن در چاه و نوشتن آن عبارت «امروز نخستین پاراگراف کتابم را خواهم نوشت» رابطه‌ای باشد که هنوز چندوچون آن برایم روشن نیست.

این پژوهش کیفی است و گرچه در پژوهش کیفی پژوهشگر پدیدارها را با چشمان خودش می‌بیند و با قلم خودش تحلیل و تفسیر می‌کند؛ اما فرق است بین نگاه سرسری و قلم مغالطه‌آمیز فردی خام و پریشان و نگاه پرسش‌گرانه و قلم مستدل پژوهشگری که با تکیه بر انگیزه‌ای مشخص، در پی پاسخ به پرسش‌هاست و در قبال تحلیل‌ها و تفسیرهایش پاسخگوست. این روش‌شناسی کیفی اتوانتوگرافی است. در این روش پژوهشگر به خوداندیشی و مشاهدۀ خویشتن می‌پردازد و با نوشتن تجربیات زیسته‌اش و تحلیل و تفسیر روایت خویش می‌کوشد بین تجربیات شخصی خودش و معناهای برساختۀ اجتماعی و فرهنگی و سیاسی دیگران در جامعه، پل و پیوند بزند.

به عبارت دیگر پژوهشگر داده‌های پژوهش خود را از روایت‌های زندگی‌نامه‌ای خود می‌گیرد، از محتوای آن برای تحلیل و تفسیر تجربه‌هایش بهره می‌برد تا به ابعاد اجتماعی و فرهنگی و سیاسی تجاربش پی ببرد. بنابراین از سه وجه شاخص می‌توان نام برد: وجه روش‌شناختی که به روش فرهنگ‌نگاری روایی مربوط می‌شود؛ وجه تفسیر فرهنگی که به رابطۀ پژوهشگر و دیگران (در دنیای بیرون از خود) می‌پردازد و وجه ادبی که ناظر به چگونگی ارائۀ داده‌ها در گونۀ ادبی روایت (خودزندگی‌نامه‌ای) است.

فهرست مطالب این کتاب بدین قرار است:

دیباچه

روایت

تحلیل

تفسیر: آموزش، پرورش، نشر، نقد، تجربه

پیامد سخن

تولد یک نوزاد

پیام پایانی

کتابنامه

تصویرها