گفتاری پیرامون ادبیات دراماتیک
خلاصه
دنی دیدرو یکی از متفکران قرن هجدهم میلادی است. او چنان مهرش را بر شیوۀ اندیشه و تفکر کوبید که به یکی از فیلسوفان مهم عصر روشنگری بدل شد. بدیهی است که هر یک از متفکران این دوره، در تدوین، استحکام و درخشش علم، صنعت و هنر نقش بسزایی دارند. همکاری و هم‌فکری آنها که نتیجۀ مراودات، بحث‌ها، نقد و جدال و بررسی‌های بی‌شماری است، به خروج اروپا از عقاید قرون‌وسطایی و ایجاد تحولی شگرف در پیشرفت جامعۀ بشری منجر شد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
دنی دیدرو یکی از متفکران قرن هجدهم میلادی است. او چنان مهرش را بر شیوۀ اندیشه و تفکر کوبید که به یکی از فیلسوفان مهم عصر روشنگری بدل شد. بدیهی است که هر یک از متفکران این دوره، در تدوین، استحکام و درخشش علم، صنعت و هنر نقش بسزایی دارند. همکاری و هم‌فکری آنها که نتیجۀ مراودات، بحث‌ها، نقد و جدال و بررسی‌های بی‌شماری است، به خروج اروپا از عقاید قرون‌وسطایی و ایجاد تحولی شگرف در پیشرفت جامعۀ بشری منجر شد.
برخی از نویسندگان عصر روشنگری مانند لاموت، ولتر، ماری وو، بومارشه و مرسیه در فرانسه، و لسینگ، گولدونی، ریکومونی در نقاط دیگر اروپا با اندیشه و قلم علیه مخالفان تئاتر جنگیدند و در مقابل تئاتر رسمی، کهنه و ازکارافتاده، از هنر تئاتر اصیلی دفاع کردند که برای قابل دفاع بودن می‌بایست آن را مدون و تعریف می‌کردند. بسیاری از این روشنگران رساله‌هایی را دربارۀ هنر تئاتر نوشتند. رسالۀ «گفتاری دربارۀ ادبیات دراماتیک» نمودی مدون است در جهت این تلاش. نظریه‌های دیدرو دربارۀ نمایش‌نامه‌نویسی و هنر بازیگری ـ همان‌طور که در مقاله‌های دیگر و رمان‌هایش نشان داده است ـ جواب قطعی به مسائل مطرح‌شده نیست. او به طرح پرسش‌هایی می‌پردازد که خواننده را به کنکاش، تحقیق و تفکر وادار می‌کند و راه را برای طرح نظرات جدید می‌گشاید.
دیدرو موفق شد که شخصیت‌های تئاتری را از عرش آسمان‌ها به زیر بکشد و به جای پروراندن شخصیت خدایان و قهرمانان خیالی و افسانه‌ای، موقعیت انسان زمانۀ خویش را به نمایش بگذارد. در قرن‌های نوزدهم و بیستم شکوفایی و ظهور شیوه‌های گوناگونی در هنر تئاتر مشاهده شد. درام بورژوایی، جایش را به درام رمانتیک سپرد و سپس ناتورالیست‌ها، سمبولیست‌ها، اکسپرسیونیست‌ها و سبک‌های دیگر به انسان و هستی از دیدگاه‌های گوناگون نگریستند. با این حال تأثیر اندیشه‌های دیدرو روی نویسندگان و هنرمندان دو قرن اخیر ـ مانند ایبسن، استریندبرگ، چخوف، مایرهولد، استانیسلاوسکی، بکت، یونسکو، کامو، سارتر و برشت ـ انکارناپذیر است.
افزون بر پرداختن به دیالوگ‌ها، موقعیت‌ها و شخصیت‌ها، دیدرو لازم می‌دانست که نویسنده، توضیحات صحنه را در متن نمایش‌نامه بگنجاند. به نظر او نویسنده باید چگونگی لحن صدا، سرعت بیان، قدرت صدا، سکوت‌ها، موقعیت بازیگر روی صحنه، حرکت و حالات او را توضیح دهد. درام صرفاً روی صحنه واقعیت پیدا می‌کند؛ بنابراین برتری اجرای نمایش نسبت به متن نمایش‌نامه، یکی از ابداعات درام دیدرویی است. در نتیجه دیدرو هنرپیشه را بر نویسنده در درجۀ اولویت قرار می‌دهد. یک درام برای اجرا روی صحنه نوشته شده است، نه برای خواندن. متن یک طرح ساده است که باید تا ممکن هنرپیشه را برای بازی آزاد بگذارد.
دیدرو به ژست، حرکت و سکوت بازیگر روی صحنه بسیار اهمیت می‌داد و کاربرد بازی و اعمال بدون کلام را در اجرای درام لازم می‌دانست؛ اما در تئاتر رسمی این دوران، بازی و حرکت کمتر به چشم می‌خورد و رفتار بازیگران خشک و مصنوعی بود.
فهرست مطالب کتاب:
* پیش‌گفتار مترجم: دنی دیدرو، روشنگر صحنۀ تئاتر و پایه‌گذار درام
شرح مختصری از زندگی و آثار دیدرو
ماتریالیسم از نظر دیدرو
تئاتر فرانسه در قرن نوزدهم
تئاتر و روشنگران
دیدرو و تولد درام
درام دیدرویی و تداوم روشنگری
* گفتاری پیرامون ادبیات دراماتیک
خلاصۀ مطالب
ژانرهای دراماتیک
دربارۀ کمدی جدی
نوعی از درام اخلاقی نوعی از درام فلسفی
درام‌های ساده و درام‌های ترکیبی
درام هزل‌آمیز یا مضحکه
دربارۀ طرح و گفتگو
دربارۀ طرح اولیه
رویدادها
دربارۀ طرح تراژدی و طرح کمدی
دربارۀ جاذبه
دربارۀ مقدمه‌چینی
شخصیت‌ها
تقسیم‌بندی واقعه و تقسیم‌بندی پرده‌ها
بین‌پرده‌ها
صحنه‌ها
دربارۀ لحن
خلق‌وخوها
دربارۀ آرایش صحنه
لباس‌ها
دربارۀ اعمال بدون کلام
دربارۀ نویسندگان و منتقدان
پربازدید ها بیشتر ...
بازخوانی انتقادی سیاست‌گذاری‌های آموزشی در ایران معاصر
سیدجواد میری، مهرنوش خرمینژادضروری است که فهم ما از جایگاه آموزش و پرورش به صورت بنیادی و از منظر ارزش‌گذاری اجتماعی تغییر کند؛ ز
ماهنامۀ شهر کتاب، سال دوم، مهر 1395، شمارۀ 12
جمعی از نویسندگان به سردبیری حسین فراستخواهدوازدهمین شماره مجله شهر کتاب منتشر شد.
نظری یافت نشد.