کتیبۀ شکسته؛ شناختنامۀ مختصر بزرگان نامدار شیراز و فارس در سدههای هفتم و هشتم هجری (مجموعۀ «دوسده سخنوری» زمینه و زمانۀ سعدی، خواجو و حافظ) 11
خلاصه
شیراز و فارس در سدههای هفتم و هشتم هجری از مراکز مهم و پررونق فرهنگی ایران بوده است و در بسیاری از رشتههای علمی، فلسفی، ادبی و هنری بزرگان و نامدارانی تأثیرگذار در آن دیار میزیستهاند. اگرچه آگاهی بر زندگانی، احوال و آثار اغلب ایشان، کم و محدود است و دست تطاول روزگار و گذار آن بسیاری از منابع شناخت را نابود کرده، هنوز میتوان تصویری نیمروشن از وضعیت و فضای فرهنگی و اجتماعی آن عهد فراهم آورد. این کتاب کوششی است در این راه از طریق شناخت بزرگان و نامداران این ناحیه در سدههای هفتم و هشتم هجری.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
در سدههای هفتم و هشتم هجری، یکی از مهمترین و مقبولترین سلسلههای عرفانی در فارس، سلسلۀ سهروردیه بود و خاندان بلیانی و بزغشیه از جملۀ مشهورترین صوفیان این سلسله به شمار میآمدند. شیخ نجیبالدین بزغش از اصحاب شیخ شهابالدین عمر سهروردی بود و به اذن او به شیراز آمد و در آنجا خانقاهی بنا کرد و مریدانی پروراند.
شهرت کثرت مشایخ تصوف در شیراز، سبب جذب عارفان و سالکان طریقت شد و عدهای برای بهرهبری از این فضای عرفانی به شیراز میآمدند. از شبلی نقل شده است: «تنها انگیزهای که مرا واداشت به شیراز بروم، فقط دیدار ابوجعفر محمد حذّا [نعلبند، کفشگر] بود. در کتاب «شد الازار» نام 32 رباط و 20 خانقاه و 12 زاویه و تعدادی بقعه و حظیره و تربت و جز آن در صفحات مختلف آمده و متعلق به مشایخی است که از قرن چهارم تا هشتم هجری در شیراز میزیسته و در رباطها به سر میبرده و به تربیت مریدان و پذیرایی از سالکان مشغول بودهاند. در کتاب «شیرازنامۀ زرکوب» که حدود سال 734 هجری تألیف شده، تعداد 34 رباط و خانقاه و 11 بقعه و مزار و حظیره معرفی شده است.
فارس که توانسته بود با درایت و دوراندیشی اتابک سعد زنگی از آتش خانمانسوز مغول در امان بماند، ضمن آنکه بنیادهای فرهنگی و ادبی خویش را حفظ کرده، مأمنی شده بود تا دانشمندانی که از تیغ بران مغولان جان به سلامت برده بودند، در آنجا پناه بگیرند و کارهای علمی و ادبی خویش را دنبال کنند؛ بهویژه که فرمانفرمایان شیراز، اغلب ادبدوست و دانشپرور بودند و به این دانشمندان به دیدۀ اعزاز و تکریم مینگریستند.
در قرن هشتم در شیراز بیش از پانصد مسجد، خانقاه، مدرسه و دیگر بناهای باشکوه دینی و ادبی وجود داشته است. این تعداد مکانهای مذهبی و علمی در وسعت محدود شیراز آن عصر، بهروشنی چهرۀ دینی و ادبی شهر را نشان میدهد.
شیراز و فارس در سدههای هفتم و هشتم هجری از مراکز مهم و پررونق فرهنگی ایران بوده است و در بسیاری از رشتههای علمی، فلسفی، ادبی و هنری بزرگان و نامدارانی تأثیرگذار در آن دیار میزیستهاند. اگرچه آگاهی بر زندگانی، احوال و آثار اغلب ایشان، کم و محدود است و دست تطاول روزگار و گذار آن بسیاری از منابع شناخت را نابود کرده، هنوز میتوان تصویری نیمروشن از وضعیت و فضای فرهنگی و اجتماعی آن عهد فراهم آورد. این کتاب کوششی است در این راه از طریق شناخت بزرگان و نامداران این ناحیه در سدههای هفتم و هشتم هجری. معرفی مشاهیر شیراز و فارس در این کتاب بر اساس ترتیب حروف الفبایی است که با «ابراهیم بوریایی» آغاز شده و به «یوسف سروستانی» ختم شده است.
پربازدید ها بیشتر ...
بازخوانی انتقادی سیاستگذاریهای آموزشی در ایران معاصر
سیدجواد میری، مهرنوش خرمینژادضروری است که فهم ما از جایگاه آموزش و پرورش به صورت بنیادی و از منظر ارزشگذاری اجتماعی تغییر کند؛ ز
ماهنامۀ شهر کتاب، سال دوم، مهر 1395، شمارۀ 12
جمعی از نویسندگان به سردبیری حسین فراستخواهدوازدهمین شماره مجله شهر کتاب منتشر شد.
دیگر آثار نویسنده
بخوان؛ یادنامۀ عطا طاهری بویراحمدی
جمعی از نویسندگان به کوشش امراله نصرالهی و مهدی فاموریمرحوم کیعطا طاهری بویراحمدی یکی از مردان فرهنگساز ایران است. با اینکه دل در گرو زادگاه خود داشت و
نظری یافت نشد.