معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

موزه‌شناسی رشتۀ نسبتاً جدیدی است و به سرزمین‌ها و نهادی خاص به نام موزه مرتبط است. از رهگذر این قلمروهاست که از سده نوزدهم و همراه با اراده قدرت‌های بزرگ برای کشورگشایی و نیز گشایش (اختیاری یا قهری) دیگر مناطق جهان بر روی ارزش‌های غربی، مفهوم موزه در سراسر دنیا گسترش یافت. بدین ترتیب از ابتدای نیمه نخست سدۀ بیستم میلادی در بسیاری از کشورها از جمله ایران یا چین موزه به مثابۀ ابداعی جدید پدیدار شد. در مقابل این سرزمین‌ها مهد تمدن‌های هزارساله‌ای بودند که از سده‌های پیشین سازمان‌هایی با کارکردی شبیه موزه های کنونی را بنا نهاده بودند: حفاظت، مطالعه و انتقال دانش خاص با تکیه بر گردآوری کتاب‌ها و آثار، موزه‌شناسی همچنین بر بنیان این سنت‌های گاه چندهزارساله بنا شده است.

امروزه موزه‌ها تحت تأثیر مسائل گوناگون بی‌وقفه در حال تغییرند؛ این تغییرات بیش از پیش به واسطۀ کشورهایی است که در آنها مفاهیم موزه‌ای دیگر تنها از منطقی صرفاً میراث‌محور که خاستگاه آن نگرش غربی است تبعیت می‌کند.

ترجمۀ فرهنگ واژگان موزه‌شناسی به زبان‌های دیگر به ویژه زبان پارسی، امکان کمال و رشد آن دانش را فراهم می‌آورد. در واقع هدف از نگارش این واژه‌نامه دوگانه بوده است: این اثر نه‌تنها در جستجوی بیان دانشی جامع و جهانی دربارۀ تفکر در مسائل موزه‌ای است، بلکه در جستجوی آن است که محرک اندیشه در دگرگونی دنیای موزه‌ها در آینده به ویژه در کشورهایی باشد که مفهوم موزه در آنها پدیده‌ای نوظهور است.

این کتاب زیرنظر پروفسور فرانسوا مرس استاد دانشگاه سوربن پاریس و رئیس کمیته موزه‌شناسی ایکوم و پروفسور آندره دواله از اساتید و محققین برجسته موزه‌شناسی (همکار ژرژ هنری ریویر، پدر موزه‌شناسی فرانسه) و تیمی از موزه‌شناسان فرانسوی‌زبان نوشته و انتشار یافته است و شامل دو بخش است. بخش اول دربردارندۀ مدخل‌هایی به صورت مقالات مجزا از متخصصین عرصۀ موزه‌شناسی و بخش دوم فرهنگ واژگان موزه‌شناسی است. آنچه در این کتاب آورده شده، بخش دوم این کتاب است و دربردارندۀ بیش از واژۀ تخصصی در حوزۀ موزه‌شناسی است که واژگانی مرتبط با موزه‌شناسی، موزه‌نگاری، تقسیم‌بندی انواع موزه‌ها، تقسیم‌بندی مشاغل موزه‌ای، مباحث جامعه‌شناختی، مباحث فلسفی، تقسیم‌بندی آثار موزه‌ای، مباحث حفاظت و مرمت و ... است و به گونه‌ای گردهم آمده که از یک‌سو دید بسیار خوبی به خواننده در ارتباط با موزه و موزه‌شناسی داده و از سویی دیگر گستردگی این حوزه و ارتباط موزه‌شناسی با رشته‌های دیگر را برای خواننده به‌خوبی آشکار می‌کند.

از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به مدخل این فرهنگ اشاره کرده که براساس زبان فرانسه مرتب شده و معادل هر واژه و اصطلاح به زبان‌های انگلیسی و اسپانیایی در این کتاب درج شده است.

همچنین در راستای استفاده هرچه ساده‌تر و بهتر از این فرهنگ واژه‌شناسی برای مخاطبانی که با زبان فرانسه آشنایی ندارند، نمایه الفبایی انگلیسی بر انتهای کتاب افزوده شده است.