معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

تاریخ ادبیات ما به یقین به جایگاه زنان ما کمتر اهمیت داده است یا آن را نادیده گرفته است. نقش زن‌ها در متون ادبی یا دیده نمی‌شود یا بسیار کم‌اهمیت است. تجربه ادبیات هم تجربه‌ای مردانه است و تعداد نویسندگان مرد بیشتر است و دیدگاه مردانه برتر از دیدگاه زنانه نشان داده شده است. آنچه بیش از همه در این رمان‌ها دربارۀ زن به چشم می‌خورد، این است که چه نویسنده مرد و چه نویسنده زن بر طبق نگاه و بینش جامعه، زن را چیزی جز زهدان نمی‌دیدند و معتقد بودند این جسم زن است که سرنوشت او را رقم می‌زند.

در این کتاب خواننده، زن پیش از انقلاب و زن پس از انقلاب را در آثار نویسندۀ زن و مرد می‌شناسد. به بیان دیگر مردان در این دو برهۀ متفاوت، زن را چگونه دیده‌اند و زنان آن را چگونه به تصویر کشیده‌اند. رمان طوبی و معنای شب اثر شهرنوش پارسی‌پور در دهۀ 1360 و رازهای سرزمین من در دهۀ 1380 نوشته شده است. انتخاب این دو نویسنده بسیار زیرکانه انتخاب شده است؛ زیرا هر دو رمان، آثاری بوده‌اند که اندکی پس از انتشار چالش‌هایی را به همراه داشته‌اند و گاهی برای چاپ ممنوع اعلام شده‌اند. نویسنده در این کتاب کوشیده از خلال این آثار مسئلۀ فمینیسم را در دو برهۀ متفاوت با یکدیگر تحلیل و بررسی کند.

«رمان طوبی و معنای شب، رمانی رئالیستی است. گویی این رمان تجربه شخصی خود نویسنده یا یکی از اجداد اوست ... این رمان را می‌توان رمان رشد و کمال هم نامید؛ زیرا شخصیت اصلی آن زنی است به نام طوبی که در تقابل سنت و نوگرایی به پیش می‌رود و ذهنی پویا دارد. در هر شرایطی سؤالات ذهنی‌اش را از هر فردی که از خارج از خانه می‌آید، می‌پرسد تا به پاسخ منطقی دست یابد و در این مسیر گاهی دچار اشتباه می‌شود و قدرت درک و تحلیل بعضی از مطالب را ندارد. همیشه به دنبال حقیقت است و خدا را در دوردست‌ها جستجو می‌کند». (ص 68)

«شخصیت اصلی داستان "رازهای سرزمین من" حسین تنظیفی است که مدت هجده سال بدون ارتکاب جرمی در زندان شاه اسیر بوده است. بیشترین قسمت داستان از زبان او و با زاویه دید دانای کل محدود روایت می‌شود؛ زیرا خود شخصیت به عنوان کاراکتر اصلی به نقش‌آفرینی در داستان می‌پردازد». (ص 100)

این کتاب در چهار فصل نوشته شده است: فصل اول به کلیات مبانی نظری چون تعریف داستان کوتاه، پیرنگ، زاویه دید و ... اختصاص یافته است. نویسنده در فصل دوم به بررسی رمان «طوبی و معنای شب» پرداخته است. بررسی رمان «رازهای سرزمین من» مبحث فصل سوم این کتاب است. موضوعاتی چون «نقد اجتماعی رازهای سرزمین من» و «عبارات فمینیستی رمان» در این فصل مطرح شده است. در فصل پایانی هم به نقد تطبیقی این دو رمان توجه شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

پیش‌گفتار

فصل اول: کلیات مبانی نظری

فصل دوم: بررسی رمان طوبی و معنای شب

فصل سوم: بررسی رمان رازهای سرزمین من

فصل چهارم: نقد تطبیقی رمان‌ها