معرفی کتاب

کتاب حاضر به شرح قابلیت‌ها و چگونگی استفاده از نرم‌افزار «پرات»، یکی از پرکاربردترین نرم‌افزارها در حوزه آواشناسی آکوستیک اختصاص دارد. این کتاب با توجه به کمبود منبع در این حوزه تدوین شده و طی آن تلاش شده تا مخاطب با کاربردهای اولیه این نرم‌افزار مانند ضبط، ذخیره، بازخوانی و تجزیه و تحلیل اولیه صدای گفتار و ارائه نتایج پژوهش از طریق تصویرسازی و لایه‌بندی زیرنویس تصویرها آشنا شود.

در عصری که علم واج‌شناسی بیش از گذشته متکی به یافته‌های آواشناسی است، اهمیت مطالعاتی که در حوزۀ آواشناسی آکوستیک صورت می‌گیرد، بیش از هر زمان دیگری خودنمایی می‌کند. وجود نرم‌افزارهای قوی و دقیق به هر چه پربارتر و علمی‌تر شدن دست‌آوردهای این علم کمک شایانی کرده است. یکی از دقیق‌ترین و پرکاربردترین این نرم‌افزارها برنامۀ «پرات« است که در سراسر جهان کاربران زیادی دارد و مراجع علمی معتبر نتایج کار با این برنامه را مورد تأیید قرار داده‌اند. آشنابودن با مبانی آواشناسی فیزیکی برای استفاده از این نرم‌افزار ضروری است؛ از این رو فصل‌های آغازین کتاب به معرفی آواشناسی فیزیکی اختصاص داده شده است.

گفتنی است که کار با نرم‌افزار «پرات» تنها مختص آواشناسان نیست و بسیاری از متخصصان سایر علوم گفتاردرمانی و موسیقی نیز از آن استفاده می‌کنند.

«پرات» برنامه‌ای برای تجزیه و تحلیل، سنتز و دست‌کاری گفتار است که توسط بورسما و وینینک در مؤسسۀ علوم آواشناختی دانشگاه آمستردام نوشته شده است. این برنامه، برنامه‌ای بسیار کارآمد و معتبر است و بسیاری از تحقیقات آواشناسی در سراسر جهان با استفاده از آن صورت می‌گیرد. این برنامه رایگان، کم‌حجم و کاربرپسند است و تقریباً هر هفته ارتقا می‌یابد، مشکلات احتمالی آن برطرف می‌شود و امکانات جدیدی بر آن افزوده می‌شود.

«پرات» ابزار قدرتمندی در دست آواشناس صوت‌شناس است که به وسیلۀ آن می‌توانند امواج صوتی را از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار دهند. تجزیه و تحلیل طیفی و سازه‌ای، زیروبمی و شدت و نیز اندازه‌گیری‌های زمانی از مهم‌ترین کاربردهای آن است. همچنین این برنامه قابلیت دست‌کاری امواج و ساخت امواج مصنوعی به ویژه برای آزمون‌های درکی را برای کاربران فراهم می‌آورد و البته اجرای آزمون‌های درکی نیز در این برنامه تعبیه شده است. امکان ایجاد تصویر با کیفیت بالا برای استفاده در مقاله‌ها و پایان‌نامه‌ها نیز از دیگر مزیت‌های آن است.

با توجه به اقبال روزافزونی که نسبت به نظریۀ بهینگی شاهد هستیم، گفتنی است که در این برنامه یک دستور بهینگی داخلی نیز قرار داده شده که به کاربران در به دست‌آوردن ترتیب مناسب برای محدودیت‌ها کمک می‌کند و همچنین ارائۀ بسیاری از نتایج آماری را به راحتی در دسترس قرار می‌دهد.

فهرست مطالب کتاب:

فصل اول: فیزیک صوت

فصل دوم: فیزیک آواهای گفتار

فصل سوم: آشنایی با پرات (نرم‌افزار آنالیز و سنتز گفتار)

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل امواج صوتی

فصل پنجم: پنجرۀ تصویر

فصل ششم: تقطیع و برچسب‌دهی

فصل هفتم: طیف و سازه

فصل هشتم: سایر کاربردها