معرفی کتاب

ادبیات کلامی مخیل است که واقعیات و مسائل زندگانی را با بیانی شیوا و به گونه‌ای نو بیان می‌کند تا تأثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد. کتاب حاضر مجموعه‌ای است گردآوری شده از چند اثر بزرگ ادبی جهان و مقایسۀ آنها با یکدیگر؛ یکی منظومۀ زیبا و دلنشین خسرو و شیرین از نظامی، شاعر توانای قرن ششم و دیگر دو نمایش‌نامه به نام‌های اتللو و رومئو و ژولیت از آثار با شکوه شکسپیر شاعر و نویسندۀ چیره‌دست قرن شانزده و هفده میلادی.

خسرو و شیرین یکی از کهن‌ترین داستان‌های روایی و عاشقانۀ ادب پارسی است که حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهکار خود آنجا که روایتی از فرمانروایی پرویز پدر خسرو و پس از آن از خسرو نقل می‌کند، به آن اشاره می‌کند؛ ولی رابطۀ خسرو و شیرین را به صورت عشقی پرحرارت نمی‌پروراند.

نظامی این داستان و رابطۀ خسرو و شیرین را آنچنان پرشور و عاشقانه بیان می‌کند که در آن خسرو برای عشق، شوکت و جلال خسروانه‌اش را زیر پا می‌گذارد و شیرین برای خاطر عشق، در پای محبوب جان می‌بازد.

با نگاهی به داستان خسرو و شیرین و نمایشنامۀ اتللو درمی‌یابیم که عشقی شبیه به عشق خسرو و شیرین بین شخصیت‌های اصلی این تراژدی عاشقانه، یعنی اتللو و دسدمونا برقرار است و در نمایشنامۀ رومئو و ژولیت نیز شاهد رابطۀ عاطفی و عاشقانۀ عمیقی میان این دو دلداده هستیم. همچنین در هر یک از این داستان‌ها عناصری وجود دارند که حوادث مشابهی را خلق می‌کنند و در هر سه داستان، پایانی شبیه به یکدیگر را شاهد هستیم.

در این کتاب منظومۀ خسرو و شیرین به صورت داستانی منثور برگردانده شده و نمایشنامه‌های اتللو و رومئو و ژولیت به صورت رمان بازنویسی شده‌اند. هر کدام از این داستان‌ها با ابیاتی متناسب از خسرو و شیرین ممزوج شده‌اند تا افزون بر بررسی، مقایسه و تحلیل داستان‌ها، نوعی از تطبیق ظاهری و معنایی آنها با یکدیگر نیز به نمایش گذاشته شده باشد.

همچنین سعی شده با بررسی و تحلیل آثار ذکرشده به بیان ویژگی‌ها، شباهت‌ها و تفاوت‌های درون‌مایه‌ای آنها پرداخته شود و این مسئله که همۀ فضایل و ارزش‌های اخلاقی نزد همۀ انسان‌ها، چه در مشرق‌زمین و چه در مغرب‌زمین مشترک و قابل احترام است، از طریق همین آثار اندکی نمایانده شود.

فهرست مطالب این کتاب بدین قرار است:

مقدمه؛ پیش‌گفتار.

فصل اول: نظامی، ولادت و زندگی نظامی، خمسۀ نظامی، وفات نظامی؛ فصل دوم: داستان خسرو و شیرین؛ فصل سوم: شکسپیر، زندگی شکسپیر، آثار شکسپیر و تاریخ نگارش آنها، مرگ شکسپیر؛ فصل چهارم: اتللو؛ فصل پنجم: رومئو و ژولیت؛ فصل ششم: تحلیل و بررسی تطبیقی آثار، زبان و عناصر خیال در داستان‌ها، تشابه در محور داستان‌ها، نقش فرد مشاور در هر داستان، اندرزها و آموزه‌های تربیتی، مرگ دلدادگان، قهرمانان داستان‌ها، اهمیت ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی، وفاداری و پایبندی به عهد و پیمان، نقش حسد و بدبینی و کینه در داستان‌ها، موارد دیگر، منابع فارسی، منابع لاتین.