معرفی کتاب

اوکتاویو پاز شاعر و نویسندۀ مکزیکی در مقاله‌ای این پرسش را مطرح کرده است: آیا چیزی به نام ادبیات اسپانیایی ـ آمریکایی وجود دارد؟ او در پاسخ می‌گوید: ما اسپانیایی ـ آمریکایی‌ها، خواه مکزیکی، شیلیایی، آرژانتینی یا کوبایی به زبان اسپانیایی می‌نویسیم و زبان ما با زبان مردم ساکن شهرهای اسپانیایی تفاوتی ندارد. همچنین وی در مصاحبه‌ای به صراحت گفته است که اعتقاد او به ادبیات مکزیکی بیش از اعتقاد او به ادبیات آرژانتینی، شیلیایی یا کوبایی نیست، بلکه به ادبیات اسپانیایی ـ آمریکایی معتقد است. پاز می‌گوید چیزی به نام سبک مکزیکی وجود ندارد. سبک‌ها و شیوه‌های زیبایی‌شناسی از ملیت در می‌گذرند، از روی حصارها می‌لغزند و کاری با مرزها ندارند.

آنچه مسلم است ادبیات اسپانیایی ‌زبان آمریکای لاتین ـ در کنار ادبیات پرتغالی‌زبان برزیل ـ ریشه در سنت‌های فرهنگی و خصوصیات نامتجانس سرزمین‌های گوناگون آن منطقه دارد که امروزه هر یک کشوری مستقل است. صرف‌نظر از اختلاف‌نظرها، می‌توان گفت اکثر نویسندگان،‌ منتقدان و تاریخ‌نگاران ادبیات ام÷ریکای لاتین، ضمن تأیید ادبیات کشورها، بر وجود ادبیات اسپانیایی ـ آمریکایی اتفاق نظر دارند. این کتاب با درنظرداشتن دیدگاه‌های گوناگون در این زمینه، به‌طور اخص نگاهی به تاریخ ادبیات آمریکای اسپانیایی‌زبان دارد که عمدتاً کشورهای آرژانتین، شیلی، اوروگوئه، بولیوی، کلمبیا، اکوادور، پاراگوئه، پرو، ونزوئلا، کاستاریکا، ال‌سالوادور، گوآتما، هندوراس، مکزیک، نیکاراگوآ، پاناما، جمهوری دومینیکن، و پوئرتوریکو را دربرمی‌گیرد.

دربارۀ رهیافت تحقیق و شیوۀ تدوین این کتاب باید گفت که ساختار اصلی پژوهش بر اساس کتاب‌های معتبر تاریخ ادبیات کشورهای آمرکای لاتین و ادبیات اسپانیایی ـ آمریکایی و دسته‌بندی‌های تاریخی پذیرفته شده از جانب بیشتر تاریخ‌نگاران و پژوهنگان ادبی شکل گرفته است. از آنجا که ممکن است نام بسیاری از کاشفان، فاتحان، وقایع‌نگاران، تاریخ‌نویسان و نیز نویسندگان و شاعران آمریکای اسپانیایی‌زبان از قرن شانزدهم تا اوایل قرن بیستم برای خوانندگان کتاب ناشناخته باشد، در یادداشت‌های پایانی هر بخش شرح مختصری از زندگی و آثار آنان ارائه شده است. در عین حال از شرح زندگی و آثار نویسندگان وشاعران سرشناس جهان که نام آنها در این کتاب آمده، پرهیز شده است.

فهرست مطالب این کتاب بدین ترتیب است:

پیش‌گفتار

از اکتشاف تا استقلال: مقدمه؛ ادبیات کشف، فتح، کاوش و تبلیغ انجیل (مسیحی‌سازی)؛ شکوفایی و پژمردگی ادبیات استعماری؛ دورۀ روشنگری و قیام.

از استقلال تا انقلاب مکزیک: مقدمه؛ رمانتیسیسم؛ رئالیسم و ناتورالیسم؛ مدرنیسمو.

از انقلاب مکزیک تا جهانی‌شدن ادبیات اسپانیایی ـ آمریکایی: مقدمه (شعر، نثر، نمایشنامه).