تأثیر فرهنگی معماری ایران در چین؛ نمونههایی از هنر معماری اویغوری
خلاصه
آنچه در این کتاب آمده، خود گویای خویشتن است که چهسان هنر، فرهنگ، معماری و ساختمانسازی ایران از راه ابریشم و خراسان بزرگ به ایالت شینجیان چین (سینکیانگ ـ ترکستان شرقی) راه یافته و در آنجا پیروی و دنبالهروی شده است که نهتنها شیوۀ ساختمانسازی، بلکه شیوۀ در و پنجرهسازی، مشبککاریهای چوبین، قرنیزها، گچبریها، آرایههای ساختمانی، ایوانها، پیشایوانها، طاقها و طاقنماها، شیوۀ گرهچینی و آجرچینی، کاربرد کاهگل و .... همه و همه ایرانی است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
شینجیان چین (سینکیانگ یا ترکستان شرقی یا اویغورستان) ایالتی است خودمختار که در شرق چین قرار دارد و از سوی غرب با کشورهای پاکستان، افغانستان و تاجیکستان هممرز است. بیشتر مردم این سرزمین ترکان اویغورند که همگی مسلماناند. در طول تاریخ اویغوریان نخست فارسیزبان بودند و بعدها زبان ترکی اویغوری میان آنها رواج یافت و سپس سیاستهای بیگانه برای این زبان، خطی را پدید آورد که امروزه به نام «خط اویغوری» و خود آنان آن را به نام «خط اسلامی» میشناسند و همانندیهای بسیاری با خط کردی دارد که در غرب ایران رواج دارد؛ چنانکه گویی خط اویغوری و خط کردی هر دو یک خاستگاه دارند.
آرایههای معماری اویغوری دارای قدمتی طولانی هستند و قدمتشان به «عصر سنگ» میرسد. این طرحها با چند خط منحنی و قوسهای ساده که برای نمایاندن قلهها و کوهها به کار رفته و نشاندهندۀ احترام مردمان به طبیعت بود، شروع شد. گسترش اسلام دیدگاهی نو در معماری اویغوری پدید آورد و طرحها و آرایگیهای دلپسندانه و مطبوع در مغازهها، گنبدها، دروازهها، سنگهای سردرها، طاقچهها، بخاریهای دیواری، دالانها، محراب و ستونها اجرا و پدیدار شد. این نقشمایهها همچنین در قالیها، پوشش بادامی [خاص اویغور]، سقف تکیهها، کلاهخودها، سپرها، زین و یراق اسبها و رکابها و میلههای جلوی گاریها و ارابهها نیز دیده میشدند که تمامی اینها مختص هنرهای تزئینی اویغوری گردیده که خود بخشی از گنجینه و اندوختۀ هنری و فرهنگی چین و جهان را شکل میدهد.
آنچه در این کتاب آمده، خود گویای خویشتن است که چهسان هنر، فرهنگ، معماری و ساختمانسازی ایران از راه ابریشم و خراسان بزرگ به ایالت شینجیان چین (سینکیانگ ـ ترکستان شرقی) راه یافته و در آنجا پیروی و دنبالهروی شده است که نهتنها شیوۀ ساختمانسازی، بلکه شیوۀ در و پنجرهسازی، مشبککاریهای چوبین، قرنیزها، گچبریها، آرایههای ساختمانی، ایوانها، پیشایوانها، طاقها و طاقنماها، شیوۀ گرهچینی و آجرچینی، کاربرد کاهگل و .... همه و همه ایرانی است و این گفتهای گزاف نیست که همیشه در درازنای تاریخ، همیشه ترکان در پرتو فرهنگ ایرانی زیستهاند و همۀ داشتههای فرهنگی خود را از ایران و ایرانیان گرفته و آموختهاند؛ از شعر و موسیقی و معماری گرفته تا هنرهای دستی، بسیاری از قراردادها و سنتها، دین و آیین و بسیاری از شیوههای زندگی و پخت بسیاری از خوراکها، پزشکی و اخترشماری بهتمامی از ایران بدان سامان راه یافته و رنگوبوی ایرانی خود را نگاه داشته است.
دلیل بارز این سخن، حضور پررنگ واژهها و اصطلاحات فارسی است که در پزشکی، موسیقی، شعر و ادبیات، هنرهای دستی، معماری و .... وارد زبان ترکی اویغوری شده است و این خود گویای آن است که همۀ این دانشها و هنرها از ایرانزمین به آن سامان راه یافتهاند.
این کتاب بیشتر یک کتاب تصویری است و خواننده با دیدن تصویرهای دلانگیز این کتاب به چشم خویشتن، حضور مسلّم فرهنگ ایرانی و زبان فارسی را در شینجیان چین یا ترکستان شرقی میبیند و از آن رو که هدف ناشر و نگارندگان کتاب نیز نشان دادن شیوۀ ساختمانسازی و هنر و معماری شینجیان بوده است، خود به نگارش چند برگ در آغاز کتاب بسنده کرده و دیگر برگهای کتاب را به تصویرهای گوناگون از معماری شینجیان اختصاص دادهاند.
فهرست مطالب کتاب:
پیشگفتار مترجم
مقدمه
یادداشت نویسندگان
نقشمایههای ایرانی در هنر معماری اویغوری
دروازهها، منارهها، گنبدها
حیاط پیشایوان (طاقنما)، ایوان، هشتی، دالان، روان، پیشآمدگی لبۀ بامها، سقف و پوشش داخلی سقفها
درها، دریچهها، پنجرهها
دیوارها، طاقچهها، بخاریهای دیواری و محراب
سقفها
خشت و کاشی
شیوۀ هنر معماری سنتی در ساختمانهای جدید اویغوری
پربازدید ها بیشتر ...
سنت زیباشناسی آلمانی
کای همرمایستردر اواسط قرن هجدهم در آلمان رشتۀ فلسفه نوینی پدید آمد مبتنی بر افکار و ایدههایی از بریتانیاییها و
بازخوانی انتقادی سیاستگذاریهای آموزشی در ایران معاصر
سیدجواد میری، مهرنوش خرمینژادضروری است که فهم ما از جایگاه آموزش و پرورش به صورت بنیادی و از منظر ارزشگذاری اجتماعی تغییر کند؛ ز
نظری یافت نشد.