معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

گیلان بی هیچ گزافه و گمان، یکی از کهنسال‌ترین زیستگاه‌ها و خاستگاه‌های فرزندان ایران‌زمین است. این سرزمین سحرانگیز و خرم چون رشک بهشت، فراخنای تاریخ ایران و فرازگاه تاریخ تشیع ایران است.

ثبت و ضبط موسیقی بومی هر منطقه برای جلوگیری از فراموش شدن و در نتیجه نابود شدن آن امری ضروری است. این نوع موسیقی که روزگاری با زندگی روزمره‌ مردم (به ویژه در روستا) آمیخته بود، به دلیل تغییر مناسبات در زندگی روستایی و شهری اکنون کاربردش رو به کاهش است. از طرفی موسیقی هر ناحیه درون‌مایه‌ها و فرم‌هایی است که به طور بالقوه می‌تواند منبع ارزشمندی برای استفادۀ آهنگسازان باشد.

محدودۀ جغرافیایی این تحقیق گیلان است؛ از این‌رو این تحقیق موسیقی منطقۀ تالش را دربر نمی‌گیرد. هرچند که به لحاظ جغرافیایی، تالش بخشی از گیلان محسوب می‌شود؛ اما ساختار موسیقی آن منطقه با توجه به مؤلفه‌های نشانه‌شناختی با موسیقی مناطق مرکزی، شرق و جنوب شرقی گیلان تفاوت دارد.

واضح است که موسیقی ایران و به تبع آن موسیقی گیلان، صرف‌نظر از عوامل اجتماعی، به دلیل تحریم مذهبی در دوره‌های مختلف فراز و فرودهای مختلفی داشته است؛ بدین معنی که بسته به نوع نگاه و سیاست ایدئولوژیک حاکمیت در هر عصر، موسیقی نیز می‌توانسته محدودتر یا گسترده‌تر شود.

در این کتاب سعی شده است ضمن گردآوری داده‌های موسیقایی این منطقه، مقام‌ها یا قطعات موجود در موسیقی گیلان، نسبت به گذشته با دقت بیشتری دسته‌بندی شود؛ از این‌رو بخش‌های آوازی، سازی، قطعات ضربی و ترانه‌ها، هر کدام به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم ابتدا هر یک از قطعات سازی و آوازی به تفکیک دسته‌بندی و سپس هر قطعه یا مقام به طور جداگانه توضیح داده شده است.

ترانه‌های بومی گیلان پرکاربردترین بخش موسیقی گیلان محسوب می‌شوند. در بخش سوم به ترانه‌های گیلان پرداخته شده است. بخش پایانی کتاب نیز به سازشناسی و تصاویر سازهای رایج در گیلان اختصاص دارد که برخی از سازها برای اولین بار معرفی شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

بخش اول: تاریخچه موسیقی گیلان

بخش دوم: موسیقی آوازی و سازی در گیلان

بخش سوم: ترانه‌های بومی گیلان

بخش چهارم: سازشناسی موسیقی گیلان

تصاویر

نمایه

کتاب‌نامه