معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

علی باباچاهی که معمولاً با هر مجموعۀ شعرش، مؤخره‌‌ای نیز همراه می‌کند، به عنوان جنجالی‌ترین شاعر معاصر مطرح است. در این میان کم نیستند افرادی که به جنگ و جدل ادبی با این شاعر برنخواسته باشند؛ جالب اینکه حاصل این جنگ و جدل، انکار مصرانۀ حضور برجستۀ باباچاهی بر صحنه بوده است.

از دیگرسو گروهی او را شاعری آوانگارد و پیشرو معرفی کرده‌اند؛ اما باگذشت زمان او که جزمیت‌های مدرنیسم و مدرنیته را مورد انتقاد قرار داد و مؤلفه‌های یکسان‌سازی این دوران را برشمرد، به «وضعیتی دیگر» گام نهاد که منتقدان و خوانندگان حرفه‌ای آن را «پست‌مدرنیسم» نامیدند.

از این مقطع خوانش انتقادی باباچاهی از اشعار چهره‌های برتر و ماندگار دهۀ چهل ـ پنجاه آغاز شد؛ از همین منظر آمریت و اقتدار متن‌های موجود، مورد تردید او قرار گرفت و این همه در دهۀ هفتاد خورشیدی و به تبع رویدادهای این سرزمین و نیز جهان صورت پذیرفت.

شعر باباچاهی نه سپید در معنای شاملویی است و نه به موزنیت متداول تمایلی نشان می‌دهد، بلکه او با تسلطی که بر عروض فارسی دارد، با اعتماد به نفس به امتزاج چند وزن می‌پردازد و آنها را با استفاده از موسیقی زبان، به وزنی ترکیبی و چندوجهی روی می‌کند که خوانندۀ حرفه‌ای حس موسیقیایی شعر را به‌خوبی درمی‌یابد. خواننده‌ای که می‌داند به طور کلی برای ورود به شعر باباچاهی باید از ذوق معهود بگذرد و چشم بپوشد؛ زیرا ضرورت دارد این بار با ذوق و سلیقه‌ای متفاوت به این شعر ورود پیدا کند تا بماند و التذاذ برد.

او مانند هر شاعر صاحب سبک دیگری دارای سبک فردی و بیان ویژه‌ای است. شیوۀ بیان فردی باباچاهی، دارای مختصات و مؤلفه‌هایی است که در اشعار وی بسامد دارند. مؤلفه‌هایی که سبک فردی باباچاهی را شامل می‌شود، همان ویژگی‌هایی است که در اشعار ایشان سبب تمایز و تفاوت می‌شوند و درنهایت امضای او را شکل می‌دهد. برای رسیدن به این بیان ویژه یا امضای مشخص، مراحلی باید طی شود؛ از جمله مرحلۀ تقلید و تأثیرپذیری، مرحلۀ میانی و برزخی، مرحلۀ رسیدن به سبک فردی و استقلال. در مورد شعر باباچاهی هم خواننده به‌خوبی همین مراحل را می‌بیند و متوجه می‌شود.

در این کتاب بعد از بیان مقدمه‌ای در سبک فردی و ورود به شعر باباچاهی، گفتگویی با او صورت گرفته است که به ابعاد مختلف شعر معاصر در آن پرداخته شده است. فصل نخست کتاب دربرگیرندۀ یادداشت‌ها و تازه‌هایی از نقد و نظر علی باباچاهی است. در فصل دوم ضمن گفتارهایی چند نظرات دیگر نویسندگان و شاعران دربارۀ باباچاهی گردآوری شده است. در فصل سوم چند قطعه شعر جدید از باباچاهی آورده شده است. فصل چهارم کتاب اختصاص به اشعاری از باباچاهی در قالب‌های رباعی و دوبیتی‌های تازه دارد. در پایان نیز کتاب‌شناسی باباچاهی ذیل عناوین مجموعه شعر، نقد و بررسی، تحقیق و تألیف، شعر کودک، گفتگوها و مصاحبه‌ها، فیلم مستند و ترجمۀ آثار آورده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

سبک فردی و ورود به شعر باباچاهی

گفتگو با علی باباچاهی

فصل اول: تازه‌های نقد و نظر با چند یادداشت از علی باباچاهی

فصل دوم: باباچاهی از نگاه دیگران

فصل سوم: اشعار تازۀ علی باباچاهی

فصل چهارم: باباچاهی و قالب‌های شعر کلاسیک فارسی

کتاب‌شناسی علی باباچاهی