معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

سعید مطلبی یکی از مشهورترین شخصیت‌های سینمای ایران است که تماشاگران نامش را با فیلم‌نامه‌های شاهراه زندگی، سکۀ شانس، مردی از جنوب شهر، همای سعادت، بی‌قرار، بت، برادرکشی و ... و فیلم‌های کوچه‌مردها، میعادگاه خشم و ناجورها به یاد می‌آورند. پس از انقلاب نام او هم در شمار نام‌هایی بود که اجازۀ کار در سینما نداشتند و بدین‌ ترتیب فیلم‌‌های تاراج، شیر سنگی، می‌خواهم زنده بمانم، نابخشوده، سام و نرگس، هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند و ... بدون نامی از او روی پردۀ سینماها رفتند.

این کتاب حکایت سال‌ها کار در سینمای ایران و حکایت سال‌ها ممنوعیت نام سعید مطلبی در سینمایی است که دست‌کم شصت‌سال از عمرش را در آن گذرانده و در عین حال روایتی است از پشت صحنه نیم قرن سینمای ایران و فیلم‌هایش؛ سینمایی که در طول سال‌ها مدام پوست انداخته و تغییر کرده است.

سعید مطلبی هم سناریست بود و هم کارگردان، اگرچه خاستگاه اصلی او بدنۀ تجاری سینمای فارسی محسوب می‌شد؛ اما ساخته‌هایش اغلب اندکی بالاتر از سطح متعارف سینمای فارسی بودند. مطلبی هم به عنوان فیلمنامه‌نویس و هم کارگردان، نمونه چهره‌ای حرفه‌ای و کاربلد بود که می‌توانست قواعدی را به کار گیرد که عامه مخاطبان را جذب کند. کاری که در سال‌های پس از انقلاب نیز از عهدۀ او بر می‌آمد و فیلمنامه سریال «ستایش» نیز تأییدی بود بر همین نکته که سه فصل پرتماشاگر را در تلویزیون پشت سرگذاشت.

مطلبی چه در گذشته و چه در دهه‌های اخیر چندان اهل گفتگو نبود، عادت داشت بی‌حاشیه و آرام کارش را انجام دهد. از این منظر حمیدرضا حاجی‌حسینی بخت‌یار بوده که توانسته او را راضی به گفتگو و روایت خاطراتش کند. به‌خصوص که عقیده داشت خواندن کتابی درباره زندگی‌اش چه سودی می تواند برای دیگران و حتی علاقمندان سینما داشته باشد! سرانجام با این شرط که این گفتگوها بدون برنامه از پیش مشخص یا رعایت تقدم و تاخر زمانی در بازگوکردن خاطرات انجام شود. طی دیدارهایی که هرچند وقت یک‌بار انجام می‌شد و هرطور صحبت گل می‌انداخت، بحث پیش می‌رفت.

فصل بندی این کتاب به گونه‌ای انجام شده که تقریبا مهم‌ترین دوره‌ها یا جنبه‌های فعالیت سینمایی مطلبی را دربر بگیرد: کودکی و نوجوانی، دانشگاه، آشنایی با ایرج قادری، سناریونویسی، کارگردانی، هنگامه انقلاب، مجموعه‌های تلویزیونی و ...؛ اما در کنار این فصول و گاه در دل آنها نکات جذاب و خواندنی گوناگونی هم روایت شده‌اند، از ماجرای کتک‌کاری بهروز وثوقی با عکاس مجله اطلاعات هفتگی تا حضور پررنگ مطلبی در سندیکای هنرمندان، همین امر سبب شده تا در این کتاب برای نخستین بار نکات جالبی درباره شکل‌گیری کانون سینماگران پیشرو و رقابتش با سندیکا بازگو شود. موضوع بسیار مهم ممنوعیت از فعالیت تعدادی از سینماگران چهره و مطرح قبل از انقلاب که آقای مطلبی هم جزو آنهاست، بخش مهمی از کتاب را تشکیل می‌دهد که گفته‌های سعید مطلبی سند بسیار مهم تاریخی برای تبیین این واقعه جنجالی تاریخ سینمای ایران است. همچنین به سینماگران قدیمی همکار آقای مطلبی نظیر ایرج قادری، محمدعلی فردین، ناصر ملک‌مطیعی، فریدون گله و علی عباسی نیز در مقاطع مختلف پرداخته‌ شده که در داستان زندگی آقای مطلبی به عنوان شخصیت‌های فرعی حضور دارند.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

کودکی و نوجوانی

دانشگاه

آشنایی با ایرج قادری

سناریونویسی

کارگردانی

فعالیت‌های جانبی

هنگامۀ انقلاب

پرکار ولی بی‌نام

هنرصنعت

مجموعه‌های تلویزیونی

از سر تجربه

وداع با ایرج قادری

تابلو بهار در بیمارستان مهر

نمایه