معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

یکی از ویژگی‌های گات‌ها که بیش از همه سبب شگفتی پژوهشگران شده، این است که سراسر کتاب از هرگونه کژباوری‌ها و یاوه‌های دینی و گفتارهای پادسرشت پاک است؛ به‌گونه‌ای که میان همۀ کتاب‌های دینی گات‌ها نخستین کتاب است که از زمان‌های بسیار کهن با کژباوری‌های دینی می‌ستیزد و مزدیسنا را بر پایۀ خرد و دانش بنیاد نهاده است؛ چنان‌که اشوزرتشت در گات‌ها (یسنا 30، بند 20) پیروان خود را از پیروی کورکورانه و ناآگاهانه باز می‌دارد و می‌گوید: «آنچه را شنیدید با خرد و منش پاک و روشن خود بسنجید، سپس بپذیرید». بدین سبب در مزدیسنا معجزه و یاوه‌های دینی ناسازگار با خرد نیست و نوشته‌های گات‌ها هم‌راستا با دانش و دستاوردهای امروزی است. هرچه دانش و آگاهی افزوده شود، راستی مزدیسنا و فلسفۀ آن بیشتر آشکار می‌شود.

این کتاب یکی‌شدۀ دو کتاب «اخلاق ایران باستان» و «پرتوی از فلسفۀ ایران باستان» است. کتاب «اخلاق ایران باستان» نخستین بار در سال 1928 میلادی در سلسله انتشارات انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی در هند به چاپ رسید. چند سال بعد و در سال 1933 همان انتشارات کتاب «پرتوی از فلسفۀ ایران باستان» را منتشر کرد. نویسندۀ این کتاب‌ها ـ دین‌شاه ایرانی سلیستر ـ در سرآغازنامۀ کتاب «فلسفه در ایران باستان» می‌نویسد در پی استقبال از کتاب «اخلاق ایران باستان»، بر آن شده است تا کتاب دوم را در تکمیل کتاب اول بنویسد. کتاب دوم دربردارندۀ مطالب فلسفی برای آشنایی بیشتر خواننده با مباحث کتاب اول و چراغی است برای بهتر دیدن آنچه در «اخلاق ایران باستان» آمده است.

کتاب «اخلاق در ایران باستان» مجموعه مختصری از تعالیم اشوزرتشت و نمونه‌ای از اخلاق ایرانیان باستان است. باب اول و دوم این کتاب شرح مختصری است از تعالیم اخلاقی گات‌ها و اثرات آن در سایر قطعات اوستا. قطعات منتخب گات‌ها و قطعات دیگر اوستا و ادبیات پهلوی که باب سوم را شکل می‌دهد، بهترین شاهد است که آیین زرتشت دارای بلندترین تعالیم اخلاقی است و ایرانیان قدیم دارای دین پاک یکتاپرستی بوده‌اند. در باب چهارم این کتاب بعضی از عقاید و آراء مورخان و نویسندگان یونان و روم قدیم دربارۀ اخلاق ایرانیان باستان جمع‌آوری شده است.

هر کدام از این دو کتاب به‌نوعی وابسته به یکدیگر و درهم‌تنیده‌اند؛ به گونه‌ای که برای درک مفاهیم هر کدام از کتاب‌ها به خواندن کتاب دیگر نیاز است و هیچ‌کدام به‌تنهایی نمی‌تواند خواننده را راضی کند. در این کتاب بخش‌های دو کتاب اولیه از فلسفه تا اخلاق یکپارچه شده و خواننده یک سیر فکری شامل فلسفه تا کاربرد آن در اخلاق را می‌تواند دنبال کند. در این چاپ، شیوۀ نگارش و رسم‌الخط کتاب امروزی شده تا خواندن آن آسان‌تر باشد.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

دیباچۀ کتاب «اخلاق ایران باستان»

تقریظ (آفرین‌باد)

سرآغازنامۀ کتاب «پرتوی از فلسفۀ ایران باستان»

سرگذشت دینشاه ایرانی سلیستر

بخش نخست: فلسفۀ آموزه‌های زرتشت

فصل نخست: علم و دین

فصل دوم: آموزه‌های گات‌ها

فصل سوم: هفت گام روحانی

فصل چهارم: بازتاب آموزه‌های زرتشت در اوستا

بخش دوم: نمودهای اخلاقی آموزه‌های زرتشت

فصل نخست: آیین زرتشت از دیدگاه رابیندرانات تاگور

فصل دوم: آیین زرتشت از دیدگاه سموئیل لنگ

فصل سوم: دیدگاه‌های تاریخ‌نویسان یونان و روم دربارۀ ایران باستان

فصل چهارم: نمودهایی از آیین زرتشت