معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

اهمیت وفسی و بسیاری دیگر از زبان‌ها و گویش‌های کوچک در ایران به ما کمک می‌کند تا منشأ، تاریخ و رشد زبان‌های ایرانی را درک کنیم. همچنین وفسی و دیگر زبان‌ها، نشان‌دهندۀ دامنۀ وسیعی از ویژگی‌های دستوری کهن در برخی از زبان‌های ایرانی می‌باشند که در فارسی مهجور شده‌اند. از آنجایی که وفسی شاخه‌ای از پارسی باستان نبوده، بلکه شاخه‌ای از مادی است، اینگونه زبان‌ها منشأ وسیع واژگانی دارند که فارسی دارا نمی‌باشد و حتی ممکن است در تاریخچه‌اش تا دوران پارسی باستان، هرگز دارای چنین ویژگی‌هایی نبوده باشد.

به یک معنا، وفسی یک زبان در خطر است؛ حداقل نصف یا بیشتر از گویشوران آن در خارج از روستای بومیشان زندگی می‌کنند. بسیاری از آنهایی که در تهران، قم و دیگر نواحی بزرگ شده‌اند نیز گویشور این زبان هستند و ممکن است با این موضوع مواجه شوند که بسیاری از واژه‌هایی که به طور معمول در فارسی به کار می‌برند دارای معادل وفسی سره می‌باشند.

وفسی در چهار روستا در غرب ایران مرکزی تکلم می‌شود: وفس، چهرقان، گورچان و فرک. در حالی که به نظر می‌رسد وفسی به صورت پایه‌ای در برخی از ویژگی‌های اصلی خود از دیگر زبان‌های ناحیۀ تفرش متفاوت می‌باشد، در بررسی دقیق‌تر ممکن است ثابت شود که تمام این زبان‌ها به‌وضوح به یکی از این خانواده‌ها تعلق دارد یا ممکن است در مرحلۀ گذار بین دو خانوادۀ فرعی از زبان‌های ایرانی شمال غربی باشد. همچنین وفسی دارای برخی ویژگی‌های زبان کردی است؛ اما حضور این ویژگی‌ها نیاز به توصیف و بررسی دارد.

این کتاب نخستین اثر منسجم و زبان‌شناسانه در توصیف زبان وفسی، از زبان‌های ایرانی در خطر است که به کوشش پروفسور استیلو در سال 2004 انتشار یافت. پیکرۀ زبانی این کتاب، شامل 24 حکایت وفسی است که در اوایل دهۀ شصت میلادی گردآوری و در اواخر دهۀ نود میلادی آوانویسی و به زبان انگلیسی ترجمه و همراه با استخراج دستور وفسی توسط پروفسور استیلو به چاپ رسید. این کتاب در چهار فصل تنظیم شده است. فصل اول مقدمه‌ای دربارۀ گویش‌وران نمونۀ وفسی، تاریخچۀ پروژۀ وفسی و شیوۀ آوانگاری متون را دربر می‌گیرد. فصل دوم که پیکرۀ اصلی کتاب است، شامل 24 حکایت وفسی به صورت آوانگاری شده و ترجمۀ داستان‌هاست. فصل سوم حواشی و توضیحاتی است بر مسائل زبان‌شناختی دربارۀ هر حکایت. فصل چهارم نیز شامل مسائل دستوری وفسی است. در انتها نیز واژه‌نامه‌ای از زبان وفسی ارائه شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمۀ پروفسور استیلو بر ترجمۀ فارسی

مقدمۀ مترجمان

آشنایی با پروفسور استیلو

پیش‌گفتار مؤلف

فصل اول: مقدمه

فصل دوم: حکایت‌عامیانۀ وفسی

فصل سوم: حواشی

فصل چهارم: دستور وفسی

جدول نشانه‌های اختصاری

واژه‌نامه

کتاب‌نامه