معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

ابراهیم گلستان بی‌تردید از بهترین نویسندگان داستان کوتاه ایرانی است. مجموعه آثار ادبی او در این کتاب مورد تحقیق و نقد قرار گرفته است. مؤلف کوشیده آنچه را برای خوانندۀ خاص و عام جذاب است و او را به سپهر خلاقیت گلستان رهنمون می‌کند، در این اثر بازتاب دهد. کتاب دری گشوده و دعوت‌کننده برای ورود آگاهانه به دنیای رنگارنگ این هنرمند ایرانی است.

با خواندن داستان‌های ابراهیم گلستان با کلیۀ فضاهایی که او از آن دوره می‌نویسد به‌دقت آشنا می‌شویم؛ از رفتار و افکار انسان‌های آن عصر گرفته تا اسباب و وسایل آن دوران؛ در واقع جامعه‌شناسی آن دهه‌ها نمایان می‌شود. با خواندن داستان‌ها که به‌خوبی تصویر شده است، کمک می‌کند که آن دوران و افکار و مردمانش را به‌دقت موشکافانه و ظریف و عمیق بازسازی کنیم.

جنس در و صداها، ترس‌ها، دوستی‌ها و خلاصه همه چیز را از اشیا گرفته تا اشخاص و وسایل با چنان نگاه دقیقی توصیف می‌شود که تجسم شخص را به‌عینه رودررو می‌بینی. وقتی می‌خواهد به موضوعی برای شناخت شخصیت یا چیزی بپردازد، به‌اندازه‌ای به دوروبر آن می‌چرخد و عمیق می‌شود که گاه به نظر زیاده از حد به نظر می‌رسد. برای مثال در داستان «اسرار گنج درۀ جنی» صفحات زیادی به توصیف خصایل مرد دهاتی یا زن زرگر یا دختر کلفت و پسر جویای نام در صفحات 162 تا 164 می‌پردازد. پیله‌کردن به موضوعات و افراد برای پی‌بردن به اعماق آن تا جایی که به نظر برسد چیزی را از قلم نینداخته باشد.

در این کتاب کوشیده شده است به شناخت شخصیت درونی و بیرونی زنان و مردان از دید ابراهیم گلستان در داستان‌هایش پرداخته شود.

ساختار کلی کتاب بدین‌صورت است که ابتدا به شرح مختصر قصه یا رمان پرداخته شده است؛ سپس شخصیت‌ها به دو دستۀ مرد و زن تقسیم شده و معرفی مختصری از آنها به دست داده شده است. سپس نویسنده اثر را بررسی کرده و در انتهای کتاب طی یادداشتی با عنوان «جهان‌بینی» به جهان‌بینی نویسنده اشاره دارد.

در انتهای این کتاب یادداشتی از قرار ملاقات با ابراهیم گلستان و سؤالاتی که در آن مصاحبه قرار بود پرسیده شود، آمده است.

فهرست مطالب کتاب:

* مقدمه

* آذر، ماه آخر پاییز (شامل هفت داستان)

به دزدی رفته‌ها

آذر، ماه آخر پاییز

تب عصیان

در خم راه

یادگار سپرده

شب دراز

میان دیروز و فردا

* شکار سایه (شامل چهار داستان)

بیگانه‌ای که به تماشا رفته بود

ظهر گرم تیر

لنگ

مردی که افتاد

* جوی و دیوار تشنه (شامل ده داستان)

عشق سال‌های سبز

چرخ فلک

سفر عصمت

صبح یک روز خوش

ماهی و جفتش

طوطی مردۀ همسایه من

بودن یا نقش بودن

با پسرم روی راه

درخت‌ها

بعد از صعود

* مَد و مِه (شامل سه داستان)

از روزگار رفته حکایت

مُد و مِه

دربار یک فرودگان

* اسرار گنج درۀ جنی (داستان بلند)

* خروس (داستان بلند)

* جهان‌بینی

* یادداشتی برای آشنایی بیشتر

سؤال‌هایی که منتظر جواب‌اند