معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

نشر کتاب هم‌اکنون دستخوش تحولاتی شتابناک است؛ به‌ویژه هرجا که نشری توسعه‌یافته داشته باشد. سرشت نشر به گونه‌ای است که از تغییر و تحولات به‌سرعت تأثیر می‌پذیرد، فناوری‌های جدید زود به آن راه می‌یابد و کارکردهایش را تغییر می‌دهد. تغییرپذیری نشر را در تاریخ آن، از زمان نخستین فناوری‌ها و به‌ویژه از دورۀ انقلاب صنعتی در سدۀ نوزدهم میلادی به بعد، به‌خوبی می‌توان دید. پیوند نزدیک نشر با عرصه‌های مختلف از فرهنگ، آموزش، پژوهش، فراغت، اقتصاد و سیاست گرفته تا همۀ جنبه‌های مربوط به تکاپوهای فکری، امور اجتماعی و مسائل مربوط به زندگی و حال و آیندۀ انسان، سبب می‌شود که هم از تغییر و تحولات این عرصه‌ها تأثیر بپذیرد و هم متقابلاً بر آنها تأثیر بگذارد. همین تأثیر متقابل و تعامل است که سرشت نشر را پویا کرده است.

بررسی روند کنونی نشر نشان می‌دهد که آیندۀ نشر نه در گرو یک گونه از نشر، بلکه در گرو گونه‌های متنوعی از نشر با کارکردهای متفاوت است که شاید بتوان آنها را «نشرهای همراه»، «نشرهای ترکیبی» یا «نشرهای مکمل» نام داد. اطلاعات در جهان با سرعتی تولید، افزوده و تلنبار می‌شود که از آن با تعبیر «بهمن اطلاعاتی» یاد می‌کنند. بسیاری از متخصصان علم اطلاع‌رسانی نگرانی خود را به صورت‌های مختلف از این بابت اظهار کرده‌اند که این حجم عظیم و دم‌افزون اطلاعات تولیدشده لگام‌گسیخته شود و دیگر نتوان آن را مدیریت کرد. حجم انبوه اطلاعات به رسانه‌ها و ابزارهای متعدد و متنوعی نیاز دارد تا به کمک آنها بتوان روند انتقال و دادوستدهای اطلاعاتی را مدیریت و نیز در مسیرهای جدید هدایت کرد.

نشر امروز در حال دگردیسی برای بقا و تداوم به کوشش‌های دیگری متفاوت با پیش نیاز دارد؛ تلاش در راه شناخت بهتر با دید گسترده‌تری را اقتضا می‌کند، آینده‌نگری و برنامه‌ریزی می‌خواهد، به زیرساخت‌های لازم محتاج است، به پژوهش، آموزش، تحقیق و توسعه، تعلیم و توسعه، منابع مرجع و آموزشی، نشریه‌های تخصصی و اطلاع‌رسان، به حداکثر حمایت و حداقل دخالت، به تشکل صنفی منسجم، هدفمند و برکنار از اختلاف‌های بی‌ثمر فرساینده، درس‌گرفته از دیگر تجربه‌های به‌بارنشسته، به تلاش‌های ناشران متحدی که نشرشان را نجات دادند، نشرهای توسعه‌نیافته را به توسعه‌یافته تبدیل کردند و در عرصۀ تولید فرهنگی پویا، مولد و تأثیرگذار باقی ماندند.

خواننده در این کتاب با جنبه‌های مختلفی از دانش، فن، هنر، صنعت و حرفۀ نشر در حال تحول در دنیای کنونی آشنا می‌شود. نویسندۀ این کتاب نشر را بسان اهرم و نیروی محرکی می‌داند که عامل تغییر و تحول در بسیاری عرصه‌هاست و با این وجود خود نشر هم به‌سرعت دستخوش تغییر و تحول است. مخاطبان این کتاب تنها ناشران، ویراستاران، دانشجویان نشر، روزنامه‌نگاران، رسانه‌گران و علاقمندان به حوزۀ نشر و ویرایش نیستند، بلکه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان فرهنگی و نیز همۀ کسانی که نقش بنیادی و مؤثر نشر در همۀ فعالیت‌های فرهنگی، پژوهشی و آموزشی به گونه‌ای به مسئولیت‌ها و وظایف آنها مربوط می‌شود، در شمار مخاطبان اصلی این کتاب قرار می‌گیرند.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت آغازین

1. چرا نشر برای ما این‌قدر مهم است؟

2. گمشدۀ نشر ما چیست و کیست؟؛ مخاطب و مخاطب‌شناسی در نشر

3. گروه هدف در نشر ما

4. مخاطب، بنیاد اصلی نشر

5. انسان‌شناسی نشر کتاب در ایران

6. جنبه‌هایی از فقر نظری نشر

7. رابطۀ میان سیاست‌ها و زیرساخت‌های نشر

8. سیاستی برای کتاب و نشر در دورۀ گذار

9. اقتصاد دستخوش تحول کتاب

10. نشریۀ ویژۀ کتاب؛ کاربردها و خصوصیات

11. انواع ناشران؛ با توجه به تحولات امروز نشر

12. کتاب‌آما، گونه‌ای دیگر از ناشر

13. فروش کتاب؛ با نگاهی به تجربه‌های دیگران

14. تحولات جدید در عرصۀ نشر و ویرایش

15. آیا «نشر سنتی» رو به زوال است؟

16. آیا رقابت نشرها به سود ماست؟

17. کتاب و نشر از دیدگاه منافع ملی و عمومی

18. نشرهای محلی و تأثیرهای آنها بر نشر ملی

19. نشرسرای الکترونیکی؛ از تجربه‌های جدید سوئد

20. آموزش‌های ترکیبی در نشر

21. عرصه‌های نکاویده در نشر ایران؛ درآمدی به جنبه‌های مطالعاتی

22. چرا نشر ژاپن پیش رفت و نشر ایران نه؟

23. ضرورت بازنگری در سیاست نشر کتاب در ایران؛ پیشنهادی چند برای ایجاد تحول در نشر

24. خطوطی از سیمای نشر؛ از لابلای پرسش و پاسخ‌ها

نمایه