معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

روان‌شناسی سیاسی یکی از قلمروهایی است که می‌تواند به باروری و اثرگذاری علمی و عملی سیاسی در ایران کمک کند؛ یعنی می‌تواند توضیح و تفسیر بهتری از پدیده‌های سیاسی ارائه کند؛ چون سهم شخصیت‌ سیاست‌مداران در سیاست و حکومت بسیار زیاد است و روان‌شناسی سیاسی می‌تواند این بخش را پوشش دهد. فراتر از آن اگر بخواهیم وضعیت را تغییر دهیم، در سیاست عملی و سیاست‌گذاری امور هم نقش ویژگی‌های روانی و شخصیتی سیاست‌مداران تعیین‌کننده است. البته روان‌شناسی سیاسی به بررسی شخصیت‌های سیاسی محدود نمی‌شود، بلکه فرایندها و پدیده‌های سیاسی و رفتار سیاسی جمعی نظیر رأی‌دهی در انتخابات و رفتار فرد در اجتماعات انبوه را هم توضیح می‌دهد.

در این کتاب روان‌شناسی سیاسی کاربردی، یعنی کاربرد عملی نظریه‌های روان‌شناختی سیاسی در پادشاهان هفت‌گانۀ قاجاری مدنظر است. نظریه‌های روان‌شناختی سیاسی ابتدا باید فهم شود؛ کاری که در کتاب «روان‌شناسی سیاسی» و دیگران انجام شده است و اکنون در این کتاب با دستور کار قراردادن پادشاهان قاجاری، از آن نظریه‌ها و نظریه‌های جدیدتر برای توضح رفتار سیاسی آنان بهره‌گیری شده است. این کار با اهداف و درنظرگرفتن مزایای متعدد صورت گرفته است.

1. روان‌شناسی سیاسی کاربردی: روان‌شناسی سیاسی گاه در مقام شرح و بسط محض نظریه‌ها، مفاهیم روش‌ها و مسائل آن است. گاه‌ روان‌شناسی سیاسی در مقام کاربرد آن دربارۀ پژوهش‌ها و پدیده‌های خاص به منظور تبیین و تفسیر علمی یا تغییر آن است. کاربرد نظریه‌ها و مفاهیم دربارۀ اشخاص و پادشاهان نقطۀ تأکید و تمرکز در این کتاب است.

2. تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران با رهیافت روان‌شناختی سیاسی: یکی از مزایا و اهداف دیگر این کتاب، توضیح تحولات سیاسی اجتماعی ایران با طعم روان‌شناختی سیاسی است. در این کتاب، تحولات سیاسی اجتماعی ایران با نگاهی روان‌شناختی سیاسی تحلیل شده و با محور قراردادن شخصیت‌های پادشاهان قاجاری و روان‌شناسی سیاسی آنان، حوادث و رویدادهای این دوره بررسی شده است.

3. حال‌گرایی و آینده‌گرایی: ضمن مطالعۀ تحولات تاریخی ایران، باید کوشید تا از گذشتۀ تاریخی به زمان حال منتقل شد و بین گذشته و حال پل‌سازی کرد و از تجربۀ گذشته برای حال بهره گرفت و فراتر از آن آینده‌گرایی کرد.

4. آموزش مدیران اجرایی و سیاسی: بر مبنای تجزیه و تحلیل پادشاهان هفت‌گانه و به بهانۀ بررسی روان‌شناختی سیاسی آنان، مدیران کشور می‌توانند به برخی از زوایای پنهان تصمیمات خود پی ببرند و با لغزش‌گاه‌های تکراری مسیر کاری خود آشنا شوند. بنابراین یکی از فواید و اهداف این کتاب می‌تواند آموزش مدیران اجرایی و سیاسی به‌منزلۀ آینده‌سازان ایران عزیز باشد.

پرسش‌های پایان هر فصل نیز با دو هدف آموزشی و نیز پرورش مدیران جاری و آینده طراحی شده است. آنان با این پرسش‌ها می‌توانند در خود فرو روند و به درکی بهتر از شخصیت خود برسند و به ساختن بهتر خود بپردازند.

به طور کلی نویسنده در این کتاب می‌کوشد با کاربردی‌کردن نظریه‌های روان‌شناختی ـ سیاسی، تحولات سیاسی و اجتماعی عصر قاجاریه را توضیح داده و نگاهی متفاوت از نگاه مسلط تاریخی و جامعه‌شناختی سیاسی از تحولات این عصر ارائه دهد؛ نیز می‌کوشد به ترویج مباحث روان‌شناختی ـ سیاسی در زیست‌بوم ایرانی بپردازد و با اکنون‌گرایی کاربرد این مباحث را در دوره‌های تربیت مدیران سیاسی و اجرایی کشور نشان دهد.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

فصل اول: روان‌شناسی سیاسی آقامحمدخان قاجار

فصل دوم: روان‌شناسی سیاسی فتحعلی‌شاه

فصل سوم: روان‌شناسی سیاسی محمدشاه

فصل چهارم: روان‌شناسی سیاسی ناصرالدین شاه

فصل پنجم: روان‌شناسی سیاسی مظفرالدین شاه

فصل ششم: روان‌شناسی سیاسی محمدعلی شاه

فصل هفتم: روان‌شناسی سیاسی احمدشاه

نتیجه‌گیری: شخصیت یکصدوسی‌ساله

منابع و مآخذ

نمایه