معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

پل آستر از پرخواننده‌ترین نویسندگان معاصر است. او ابتدا در دهۀ هفتاد میلادی به عنوان شاعر پا به عرصۀ ادبی نهاد. برای تأمین مالی مقاله نوشت و ترجمه کرد؛ ولی از سال 1979 تمرکز بر نثر داستانی را آغاز کرد و با انتشار «اختراع انزوا» و پس از آن در نیمۀ دهۀ هشتاد با رمان‌های بی‌نظیر «سه‌گانۀ نیویورک» این استاد داستان و مبدع شیوۀ ظریف روایت، بی‌گمان جایگاهی خاص در عرصۀ ادبی یافت. سپس در دهۀ نود علاقۀ دیرینه‌اش به سینما را دنبال کرد و به همراهی وین وانگ دو فیلم‌نامۀ «دود» و «خشمگین» را نوشت و کارگردانی کرد؛ بعد «لولو روی پل» را نوشت و کارگردانی کرد و در سال 2007 با «زندگی درونی مارتین فراست» به فعالیتش ادامه داد.

مجموعۀ آثار داستانی آستر تاکنون شامل هفده رمان و پنج سرگذشت‌نامه است. همۀ این آثار به‌گونه‌ای ردی از دیگر فعالیت‌های هنری او را به همراه دارند. شعرهای آستر را «تیز مانند شیشۀ شکسته که بر جان خواننده فرو می‌رود»، توصیف کرده‌اند. این تمایل به شفافیت و شکنندگی زیربنای تقریباً تمام آثار اوست که اغلب لحن خاصی به وجود آورده و الهام‌بخش شماری از بن‌مایه‌هایی تکراری شده که در گفتگوهای این کتاب بدان پرداخته شده است.

هنر سینما نقشی مهم در طرح داستان‌های آستر دارد، به‌ویژه در کتاب «اوهام» و «مردی در تاریکی»، گویی موضوع‌ها و شخصیت‌ها از زاویه‌دیدهای متفاوت دوربین در لابلای سطور نوشتار او ظاهر می‌شوند. ترجمه نیز گاهی بخشی از بافت رمان‌های اوست، مثلاً در «ناپیدا». همچنین همیشه در داستان‌های آستر صدای منتقد شنیده می‌شود که دربارۀ روند و سازوکار نوشتن نظر می‌دهد.

همان‌گونه که در گفتگوهای این کتاب نشان داده می‌شود، هر یک از کتاب‌های آستر برای او و خوانندگانش، سفری است در مسیری نامعلوم. آستری در گفتگو دربارۀ «سانست‌پارک» می‌گوید: «آهنگ هر کتاب با آهنگ کتاب‌های دیگر فرق می‌کند» و نگرانی اصلی او، همیشه یافتن روشی درست برای روایت یک داستان مشخص است. او اغلب در آستانۀ شکست است یا دست‌کم خودش چنین احساس می‌کند و در مواجهه با تردیدهایش به‌کلی فروتن می‌شود. در گفتگو دربارۀ «اختراع انزوا» می‌گوید: «واقعا دست‌وپا می‌زنم، خودم هم نمی‌دانم». این همان چیزی است که منتقدان و مرورنویسان آثار آستر اغلب درکش نمی‌کنند.

پل آستر در این کتاب برای نخستین بار در گفتگویی مفصل دربارۀ آثار خود حاضر می‌شود. اینجا او پس‌زمینۀ آثارش را که پیش‌تر مردم از آن بی‌خبر بودند، در کنار واقعیت‌هایی از چگونگی شکل‌گیری داستان‌ها و بن‌مایه‌های اصلی موجود در تمام آثارش بیان می‌کند. در این گفتگوها به مقایسه و هم‌سنجی جنبش‌ها و کنش‌ها در سی سال نویسندگی او پرداخته شده و در این میان به بینش‌هایی غافلگیرکننده دست یافته شده است؛ بدین امید که مسیرهایی نوین برای درک آثار آستر هموار شود.

بخش اول کتاب شامل گفتگوها دربارۀ متون برگرفته از زندگی اوست. گفتگوهای این بخش دربارۀ پنج کتاب بسیار متفاوت اطلاعاتی ارزنده دربارۀ زندگی شخصی پل آستر را دربر دارد؛ اما بی‌تردید با این اطلاعات نه می‌شود پل آستر نویسنده را رمزگشایی کرد و نه آثار او را. با چیدن سرگذشت‌ها به ترتیب زمان می‌توان تغییرها و رشد روایت شخصی آستر را در بیش از سه دهه بررسی کرد. «اختراع انزوا» اولین روایت طولانی آستر در گذار او از شعر به نثر است. در «تصویر مردی ناپیدا» پدر او ـ ساموئل آستر ـ توصیف شده و به موازات آن در «دفتر خاطرات» با ترکیبی غریب از صدای شاعران و دیگر هنرمندان مواجه می‌شویم که تأثیری سازنده بر شخصیت‌ زندگی‌نامه‌ای او داشته‌اند.

شانزده رمانی که در بخش دوم بدان‌ها پرداخته شده، بدنۀ اصلی داستان‌های آسترند که مبنای آنان کندوکاو رابطۀ جهان و کلمه از دیدگاه نویسنده است. این آثار اغلب سنت‌های ادبی را درهم می‌شکنند و شیوه‌های نوین بازنمایی را عرضه می‌کنند. اثر آستر، اینجا مثل جاهای دیگر، پیوسته با وفاداری نویسنده به درون‌مایه و احساس کنجکاوی‌اش شکل می‌گیرد؛ احساسی که به عرصه‌ای بکر و کشف‌نشده می‌رسد و در نتیجه دربارۀ هر اثر، داستانی به‌کلی دیگرگون خلق می‌کند. گفتگوهای این بخش پیرامون یازده بن‌مایۀ اصلی در مجموعۀ آثار آستر استوار شده‌اند که عبارتند از: زبان و بدن، کلمه و جهان، خلأ، ابهام، جدایی، پیراگیری، اشیای رهاشده، چشم‌انداز روایت، دو دوست مذکر، آمریکا، تجربۀ یهودی.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

پیش‌گفتار

بخش اول: خاطره‌ها

اختراع انزوا (1982)

1. تصویر مردی ناپیدا: پیوستار یک انسان

2. کتاب خاطرات: زبان و بدن

بخور و نمیر

وقایع‌نگاری شکست‌های آغازین (1997)

دفترچۀ سرخ (2002)

خاطرات زمستان (2012)

کپسول زمان (2013)

بخش دوم: رمان‌ها

سه‌گانۀ نیویورک (6 ـ 1985)

1. شهر شیشه‌ای: نام و نامیده

2. ارواح: حکایت بازنمایی

3. اتاق دربسته: متن خودتخریب‌گر

کشور آخرین‌ها (1987)

مون پالاس (1989)

موسیقی شانس (1990)

هیولا (1992)

آقای سرگیجه (1994)

تیمبوکتو (1999)

کتاب اوهام (2002)

شب پیشگویی (2003)

دیوانگی در بروکلین (2005)

سفر در اتاق تحریر (2006)

مردی در تاریکی (2008)

ناپیدا (2009)

سانست پارک (2010)

فهرست آثار پل آستر

نمایه