معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

«ابسورد» در نظر کامو یعنی ناسازگاری میان نیاز ذهن به وحدت از یک‌سو و هرج‌ومرج جهانی که ذهن تجربه‌اش می‌کند از سوی دیگر. کامو اولین کسی بود که ابسوردی عیان جهان را فریاد زد و اساساً ابسورد را به پارادایم نیست‌انگاری اضافه کرد. او می‌گوید ابسورد ما را دربر گرفته است. او فقط در پی آن است که ابسورد را به خواننده نشان دهد و بعد پیرامون پیامدهای آن سخن بگوید. به قول خودش: «این کشف ابسورد نیست که جذابیت دارد، پیامدهای آن و قوانینی که برای کنش‌های بعدی مترتب از آن وضع می‌شود جالب توجه است». او می‌خواهد به ما بگوید جهان نسبت به سرنوشت تک‌تک ما بی‌توجه است؛ ولی انسان‌ها میلی عمیق به چنین توجهی دارند. آنها تشنۀ این هستند که برای جهان اهمیت داشته باشند، خود را مرکز عام بدانند و فکر کنند همه چیز برای آنها آفریده شده است، ولی این‌طور نیست.

شاید بتوان کتاب «انسان طاغی» را مهم‌ترین اثر کامو دانست. این کتاب محبوب‌ترین کتاب برای خود کامو نیز بود. او در این کتاب به صورت‌بندی مفاهیمی می‌پردازد که در کتاب «طاعون» و نمایشنامۀ «صالحان» بیان کرده است و به نقد فلسفۀ هگل، مارکس، لنین و خیلی‌های دیگر می‌پردازد و حملات زیادی را متوجه اردوگاه کمونیسم شوروی می‌کند. او در این کتاب از نیچه و داستایوفسکی عبور و دیدگاه جدیدی را پایه‌ریزی می‌کند که مختص خود اوست. او به دیالکتیک ارباب و بندۀ هگل می‌پردازد و می‌گوید بنده‌ای که همۀ عمر دستور گرفته، ناگهان به این نتیجه می‌رسد که دیگر نمی‌تواند فرمان بپذیرد و طغیان می‌کند و می‌گوید هیچ‌کس نباید بنده باشد و با این حرف، همبستگی‌ای با تمام بنده‌ها ایجاد می‌کند.

ابسوردی که منظور نظر کامو است، اساساً مدعایی است معرفت‌شناختی که متوجه یک نیاز هستی‌شناختی می‌باشد؛ به عبارت دیگر مدعایی معطوف به معرفتی می‌توانیم نسبت به جهان داشته باشیم. کامو از همین فرضیۀ اولیه استفاده کرده و به‌تدریج دامنۀ فکری ابسورد را به نقد تمام حقایق و ارزش‌های استعلایی بسط می‌دهد. کامو در چارچوب همین نقد و بدون اینکه به هیچ‌وجه بر پیامدهای هستی‌شناختی آن «غلبه» کند، شروع به جستجوی راه‌هایی می‌کند که به زعم خودش شاید بتوان با مدد آنها به پاسخی ایجابی و مثبت برای ابسورد رسید. این ظرفیت خلاقانه متعاقباً به هستۀ نظریۀ طغیان وی بدل می‌گردد که در فصول این کتاب به تفصیل به آن پرداخته شده است.

جان فولی در این کتاب با اتخاذ رویکردی میان‌رشته‌‌ای بررسی‌ای جامع از اندیشه‌های کامو به دست داده است. این بررسی ابعاد فلسفی، ادبی، سیاسی و تاریخی تفکرات کامو را دربر می‌گیرد. این کتاب مطالعه‌ای است جامع و دقیق پیرامون اندیشه‌های سیاسی و فلسفی کامو که در گسترۀ گفتمان‌های اخیر پژوهش‌های کامویی جایگاهی درخور توجه دارد. فولی بر آن است که برای دستیابی به درکی صحیح از انسجام معنایی و ساختاری اندیشه‌های کامو لازم است به درک درستی از دو مفهوم «ابسورد» و «طغیان» نزد کامو و نیز ارتباط میان این دو مفهوم در منظومۀ فکری کامو رسید. کتاب مشتمل بر بحث مفصلی پیرامون نوشته‌های روزنامه‌نگارانۀ کامو در روزنامۀ «کومبا» و تحلیلی نظام‌مند از نظریات کامو دربارۀ مشروعیت اخلاقی خشونت سیسای و تروریسم است. از دیگر مباحث جذاب کتاب، می‌توان به رویکرد بازاندیشانۀ آن به نقد پسااستعماری متداول نسبت به انسان‌گرایی کامو و ارائۀ تحلیلی ماندگار و بی‌سابقه از مهم‌ترین و اغلب مغفول مانده‌ترین اثر کامو، یعنی «انسان طاغی» اشاره کرد.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت‌هایی دربارۀ متن و علایم اختصاری

سخن مترجم

مقدمه

1. ابسورد

2. کامو و روزنامۀ کومبا

3. انسان طاغی

4. کامو و خشونت سیاسی

5. کامو و سارتر

6. کامو و الجزایر

نتیجه‌گیری

کتاب‌شناسی

اعلام