معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

نزدیک به سی سال از زمانی که استاد یوسف ثبوتی، خشت اول دانشگاهی را به قصد آموزش و پژوهش دوره‌های تحصیلات تکمیلی رشته‌های علوم پایه در زنجان بنیان گذاشت می‌گذرد. استاد محمدرضا حیدری خواجه‌پور، همکار و دوست دیرینش، از همان روزهای نخست به یاری‌اش آمدند؛ این دو در ساختن مرکزی که امروز «دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایۀ زنجان» نام گرفته است از هیچ تلاشی دریغ نکردند و البته در پیمودن راهشان، دانشمندان و نیک‌اندیشان بسیاری را به یاری و همراهی فراخواندند.

«دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایۀ زنجان» هنوز دانشگاهی است نوبنیاد، اما می‌توان گفت ساختارش تا حدود زیادی شکل گرفته است. با وجود جوانی به اندازه‌ای از آغاز کارش گذشته است که درخور تاریخچه‌ای باشد. این کتاب به این مناسبت فراهم آمده است.

یادداشت‌های استاد یوسف ثبوتی نشانگر آن است که ایشان اندیشۀ راه‌اندازی دانشگاهی مختص تحصیلات تکمیلی و در حوزۀ علوم پایه را از چند دهۀ قبل در ذهن و دل داشته‌اند و هیچ‌گاه از امید و تلاش برای تأسیس آن دست برنداشته بودند؛ امید و تلاشی که به بنیان‌گذاری «دانشگاه تحصیلات تکمیلی در علوم پایه» انجامید. استاد در طی سال‌های شکل‌گیری دانشگاه در حد مجالی که داشته‌اند، از رویدادها، ملاقات‌ها و اهداف یادداشت‌هایی نوشته‌اند. این یادداشت‌ها گرچه تا حدی پیچ‌وخم کار را نشان می‌داد، اما به‌واقع بازتابی از شخصیت خود ایشان‌اند که همیشه به دنبال رهای برای بیرون‌رفتن از بن‌بست‌ها و دورزدن موانع و گشودن گره‌ها هستند نه بازتاب آنها. خواننده می‌بایست گره‌ها را با فراداست خود دریابد و تصور کند؛ فقط به این ترتیب معلوم می‌شود که چگونه می‌توان راه دراز و سخت بنیان نهادن چنین دانشگاهی را پیمود و فقط به این اعتبار است که این یادداشت‌ها می‌تواند چراغ راه سازندگی مدیران امروز و فردا باشد.

با توجه به کافی‌نبودن یادداشت‌ها، سطرهای خالی با سخنان دکتر ثبوتی پر شده است. بنابراین این کتاب تلفیقی از مصاحبه‌هایی با استاد ثبوتی، یادداشت‌های روزانۀ ایشان و گزیدۀ اسنادی است که در کنار هم روایتی از نقاط عطف پایه‌گذاری و توسعۀ دانشگاه «تحصیلات تکمیلی علوم پایۀ زنجان» به دست می‌دهند.

در بخشی از گفتگو آمده است: «ما در سال 1345 حدود ده نفر با درجه‌ دکتری، اغلب از دانشگاه‌های آمریکایی، در دانشکده‌ علوم و ادبیات دانشگاه شیراز جمع شده بودیم. هفت نفرمان با هم مشورت کردیم که دوره‌ فوق‌لیسانس پیشنهاد بدهیم .... گروه مشاور پنسیلوانیا با این پیشنهاد موافق نبود؛ حق هم داشتند. استدلال می‌کردند که این دانشگاه هنوز خیلی جوان است و نمی‌تواند از عهده‌ نگهداری استاندارد بربیاید. هر دو طرف روی نظرمان تأکید کردیم و مآلا رئیس دانشگاه طرف ما را گرفت… دو سال بعد از تأسیس دکتری فیزیک شیراز، به فکر تحصیلات تکمیلی زنجان افتادم. از سه نفری که در دوره‌ اول در شیراز گرفته بودم هنوز هیچ‌کدامشان فارغ‌التحصیل نشده بودند که هیچ، بلکه پنج نفر دیگر هم در دوره‌ دوم گرفته بودم… مسئولین دانشگاه شیراز را راضی کردم که بین زنجان و شیراز رفت‌وآمد کنم و هر دو کار را انجام بدهم. به این ترتیب، به‌مدت هفت سال، هر دو هفته یک‌بار، چهار روز به شیراز می‌رفتم. روز پنجشنبه می‌رفتم تهران و از آنجا به شیراز، تا دوشنبه درس می‌دادم، دوشنبه عصر برمی‌گشتم تهران و از آنجا می‌آمدم به زنجان».

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

سرآغاز

گفتگو با دکتر ثبوتی

یادداشت‌های سال‌های 1372 تا 1374

گفتگو با دکتر ثبوتی، 7 مهر 1395

گزارش تابستان سال 1370 به وزارت فرهنگ و آموزش عالی

گفتگو با دکتر ثبوتی، 14 مهر 1395

نمایه