معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

شناخت دقیق افکار و طرز شکسپیر بدون مطالعه و بررسی اشعار غیرنمایشی وی امکان‌پذیر نیست؛ زیرا اولاً او در زمان حیات خود صرفاً با اشعار غیرنمایشی‌اش معروف و حتی ثروتمند شد و دیگر اینکه برای نخستین بار با همین آثار و به‌ویژه همین دو منظومۀ «ونوس و آدونیس» (1539) و «تجاوز به لوکرس» (1594) نامش وارد جهان ادبیات انگلیسی شد. بیشتر نمایشنامه‌های شکسپیر در زمان حیات خود وی اجرا یا حتی منتشر شده بود؛ اما این آثار را در آن زمان در زمرۀ ادبیات، بلکه جزء سرگرمی‌ها به شمار می‌آوردند.

بر اساس رویکردهای نقدی گوناگون، می‌توان از هر یک از این دو منظومه به معانی بلندی دست یافت؛ اما اگر بنا باشد این دو اثر را صرفاً در مقایسه با هم بررسی کنیم، یکی از نکاتی که به دست می‌آید این خواهد بود که شکسپیر در این دو منظومه از دو زاویل متفاوت به میل جنسی نگاه کرده است. او به شیوۀ رایج شاعران و نویسندگان عهد رنسانس انگلستان که توجه ویژه‌ای به مآخذ مربوط به یونان و روم باستان داشتند، با تکیه بر داستان‌های اساطیری و ماجراهای تاریخی یونان و روم باستن نشان داده است که چه سرکوب میل جنسی و چه رهاکردن عنان این غریزه، هر دو مذموم و بدعاقبت است و هرکدام به طریقی به انسان و روابطش با دیگران آسیب می‌رساند. او در «ونوس و آدونیس» نشان می‌دهد که چگونه سرکوب شدید میل جنسی منجر به تباهی و نابودی فرد می‌شود و در «تجاوز به لوکرس» نشان می‌دهد که چگونه برافروختن بی‌پروای آتش شهوت منجر به نابودی نهادهای اجتماعی می‌شود.

این کتاب افزون بر پیش‌گفتار و مقدمه، دربرگیرندۀ چهار بخش دیگر است. بخش نخست دربردارندۀ گاه‌شمار مفصلی است که شاید در نوع خود در زبان فارسی بی‌نظیر بوده باشد؛ این گاه‌شمار وقایع مهم عهد رنسانس انگلستان، از 17 نوامبر 1558 (آغاز سلطنت ملکه الیزابت اول بر انگلستان و ایرلند) تا 30 ژانویه 1649 (اعدام چارلز اول، پادشاه انگلستان و ایرلند و اسکاتلند) است و به خواننده یاری می‌رساند تا با استفاده از آن خود را در حال‌وهوای سیاسی و فرهنگی حاکم بر عهد شکسپیر قرار دهند و از این طریق به درک هرچه بیشتری از این دو منظومه و البته از دیگر آثار وی برسند.

بخش‌های دوم و سوم این کتاب به ترتیب شامل متن اصلی و متن ترجمۀ دو منظومۀ «ونوس و آدونیس» و «تجاوز به لوکرس» است که هر یک با مقدمۀ نسبتاً مفصلی دربارۀ جنبه‌های گوناگون هر منظومه و با متن‌های اصلی و ترجمه‌های دو منظومه و نیز شرح و تفسیر مصراع‌ها دنبال می‌شود. در این کتاب کوشیده شده با ذکر توضیحاتی که برخی شکسپیرشناسان بر این دو اثر نوشته‌اند، به درک هرچه بیشتر خواننده از اشعار این شاعر بزرگ یاری داده شود.

بخش پایانی کتاب شامل متن کامل سه شعر «زهره و منوچهر» (ایرج میرزا 1356)، «عشق ونوس» (صورتگر 1304) و «داستان لوکرس» (صورتگر 1368) است. ایرج میرزا و صورتگر این اشعار را بر اساس دو منظومۀ «ونوس و آدونیس» و «تجاوز به لوکرس» سوده‌اند و این اشعار تنها سوابق مهم موجود از ترجمۀ این دو منظومۀ سکسپیر در زبان فارسی هستند. در این بخش همچنین نشان داده شده شاید ایرج میرزا در سرودن «زهره و منوچهر» نگاهی به «عشق ونوس» انداخته باشد؛ اما به‌یقین به منبع یا منابعی دیگر جز آن هم دسترسی و توجه داشته است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار و مقدمۀ مترجم

بخش نخست: گاه‌شمار عهد رنسانس در انگلستان (1558 ـ 1649)

بخش دوم: ونوس و آدونیس

بخش سوم: تجاوز به لوکرس

بخش چهارم: «زهره و منوچهر» و «عشق ونوس» و «داستان لوکرس»

ضمیمه: تصویر صفحات «عشق ونوس» در مجلۀ «سپیده‌دم»

فهرست مآخذ

فهرست راهنما